Hej Siódmoklasisto! Przygotowujesz się do sprawdzianu z wody i roztworów wodnych? Świetnie! Ten przewodnik pomoże Ci uporządkować wiedzę i poczuć się pewniej. Powodzenia!
Woda – Niezwykła Substancja
Woda to związek chemiczny o wzorze H2O. Składa się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu.
Właściwości fizyczne wody
Woda występuje w trzech stanach skupienia: ciekłym, stałym (lód) i gazowym (para wodna).
Temperatura wrzenia wody to 100°C (pod normalnym ciśnieniem).
Temperatura topnienia lodu to 0°C.
Woda ma dużą pojemność cieplną. Oznacza to, że potrzebuje dużo energii, aby się ogrzać lub ochłodzić. To ważne dla klimatu!
Gęstość wody wynosi około 1 g/cm3. Pamiętaj, że gęstość lodu jest mniejsza niż gęstość wody, dlatego lód pływa.
Właściwości chemiczne wody
Woda jest rozpuszczalnikiem. Potrafi rozpuszczać wiele substancji. Mówimy wtedy o roztworach wodnych.
Woda jest związkiem polarnym. To znaczy, że ma obszary o częściowym ładunku dodatnim i ujemnym. Dzięki temu rozpuszcza substancje polarne, takie jak sól.
Woda bierze udział w wielu reakcjach chemicznych, np. w fotosyntezie u roślin.
Roztwory Wodne
Roztwór to mieszanina jednorodna, w której jedna substancja (substancja rozpuszczona) jest rozproszona w drugiej (rozpuszczalnik).
W roztworze wodnym rozpuszczalnikiem jest woda.
Rodzaje roztworów
Roztwory dzielimy na:
- Roztwory nienasycone: można jeszcze rozpuścić w nich więcej substancji.
- Roztwory nasycone: nie można już rozpuścić w nich więcej substancji w danej temperaturze.
- Roztwory przesycone: zawierają więcej substancji rozpuszczonej niż roztwór nasycony w danej temperaturze. Są nietrwałe.
Rozpuszczalność
Rozpuszczalność to maksymalna ilość substancji, jaką można rozpuścić w danej ilości rozpuszczalnika (zwykle 100g) w określonej temperaturze, aby otrzymać roztwór nasycony. Rozpuszczalność zależy od temperatury. Zazwyczaj rozpuszczalność ciał stałych rośnie wraz ze wzrostem temperatury, a rozpuszczalność gazów maleje.
Rozpuszczalność przedstawiamy na wykresie rozpuszczalności.
Stężenie procentowe roztworu
Stężenie procentowe (Cp) to ilość gramów substancji rozpuszczonej w 100 gramach roztworu. Obliczamy je ze wzoru:
Cp = (masa substancji / masa roztworu) * 100%
Pamiętaj, że masa roztworu to suma masy substancji rozpuszczonej i masy rozpuszczalnika:
Masa roztworu = masa substancji + masa rozpuszczalnika
Przykład: Jeśli rozpuścimy 20g cukru w 80g wody, to stężenie procentowe roztworu wynosi:
Cp = (20g / (20g + 80g)) * 100% = (20g / 100g) * 100% = 20%
Obliczenia związane z roztworami
Często w zadaniach musisz obliczyć masę substancji, masę rozpuszczalnika lub masę roztworu. Ważne jest, aby dobrze zrozumieć wzór na stężenie procentowe i umieć go przekształcać.
Na przykład, jeśli mamy 30% roztwór soli i chcemy przygotować 200g takiego roztworu, to obliczamy masę soli:
Cp = (masa soli / masa roztworu) * 100%
30% = (masa soli / 200g) * 100%
Masa soli = (30% * 200g) / 100% = 60g
Czyli potrzebujemy 60g soli i 140g wody (200g - 60g = 140g).
Woda w życiu i środowisku
Woda jest niezbędna do życia. Jest składnikiem organizmów żywych i środowiska.
Zanieczyszczenie wody to poważny problem. Powodują je ścieki przemysłowe, komunalne i rolnicze.
Oczyszczanie wody jest ważne dla ochrony środowiska i zdrowia ludzi.
Oszczędzanie wody to nasz obowiązek. Możemy to robić na różne sposoby, np. zakręcając kran podczas mycia zębów.
Kwasy, zasady i pH
Kwasy to substancje, które w roztworach wodnych mają pH mniejsze niż 7.
Zasady to substancje, które w roztworach wodnych mają pH większe niż 7. Czasami nazywane są alkaliami.
pH to miara kwasowości lub zasadowości roztworu. Skala pH ma wartości od 0 do 14.
Roztwory o pH równym 7 są obojętne.
Do oznaczania pH używamy wskaźników, np. papierka uniwersalnego lub fenoloftaleiny.
Powtórka i Podsumowanie
Pamiętaj o najważniejszych definicjach:
- Woda: H2O, związek polarny, rozpuszczalnik.
- Roztwór: mieszanina jednorodna.
- Substancja rozpuszczona: substancja, która ulega rozpuszczeniu.
- Rozpuszczalnik: substancja, w której rozpuszcza się inna substancja.
- Rozpuszczalność: maksymalna ilość substancji, jaką można rozpuścić.
- Stężenie procentowe: ilość gramów substancji w 100g roztworu.
- Kwasy: pH < 7.
- Zasady: pH > 7.
- pH: miara kwasowości lub zasadowości.
Przećwicz obliczenia związane ze stężeniem procentowym. Zrozum wykres rozpuszczalności. Pamiętaj o znaczeniu wody dla życia i środowiska.
Dasz radę! Trzymam kciuki za Twój sprawdzian! Powodzenia!
