Witaj! Przygotowujesz się do sprawdzianu z rolnictwa i przemysłu w Polsce, w oparciu o podręcznik "Planeta Nowa 7"? Świetnie! Przejdźmy przez najważniejsze zagadnienia krok po kroku.
Czym jest rolnictwo?
Rolnictwo to nic innego jak dział gospodarki zajmujący się uprawą roślin i hodowlą zwierząt. Chodzi o to, by wytwarzać żywność i inne surowce potrzebne ludziom.
Pomyśl o chlebie, który jesz na śniadanie. Mąka, z której jest zrobiony, pochodzi ze zboża wyhodowanego przez rolnika. Albo o mleku, które pijesz – dają je krowy hodowane w gospodarstwach.
Rodzaje rolnictwa
Mamy różne typy rolnictwa. Podstawowy podział to na rolnictwo intensywne i ekstensywne.
Rolnictwo intensywne to takie, w którym na małym obszarze uzyskuje się duże plony. Stosuje się dużo nawozów, nowoczesne maszyny i wyspecjalizowane odmiany roślin.
Przykład? Szklarnie, w których uprawia się pomidory i ogórki przez cały rok. Albo duże fermy drobiu.
Rolnictwo ekstensywne to odwrotność. Uprawia się duże obszary, ale plony są mniejsze. Stosuje się mniej nawozów i maszyn. Często jest to rolnictwo bardziej tradycyjne.
Przykład? Hodowla owiec na dużych pastwiskach górskich. Albo uprawa zbóż na rozległych polach bez stosowania dużej ilości nawozów.
Czynniki wpływające na rolnictwo w Polsce
Na to, jak wygląda rolnictwo w danym miejscu, wpływa wiele czynników. Najważniejsze to:
Klimat: Polska leży w klimacie umiarkowanym. Mamy cztery pory roku. To oznacza, że możemy uprawiać różne rośliny, ale nie te, które potrzebują bardzo ciepłego klimatu, np. banany.
Gleba: Nie wszystkie gleby w Polsce są tak samo dobre. Najlepsze gleby to te żyzne, np. czarnoziemy, które znajdziemy na Wyżynie Lubelskiej. Gorsze gleby to np. gleby piaszczyste, które są na Mazowszu.
Ukształtowanie terenu: Na terenach równinnych łatwiej uprawiać ziemię niż w górach. Dlatego najwięcej pól uprawnych jest na Nizinie Mazowieckiej i w Wielkopolsce.
Polityka rolna: To, jakie zasady wprowadza państwo, też ma wpływ na rolnictwo. Na przykład, dopłaty dla rolników, ulgi podatkowe, czy regulacje dotyczące sprzedaży żywności.
Co uprawiamy w Polsce?
W Polsce uprawiamy różne rośliny. Najważniejsze to:
Zboża: Pszenica, żyto, jęczmień, owies, kukurydza. To podstawa naszej diety. Używamy ich do produkcji mąki, chleba, kasz, a także pasz dla zwierząt.
Rośliny okopowe: Ziemniaki, buraki cukrowe. Ziemniaki to popularny dodatek do obiadu. Z buraków cukrowych produkuje się cukier.
Rośliny oleiste: Rzepak, słonecznik. Z nasion tych roślin wytwarza się olej.
Warzywa i owoce: Kapusta, marchew, pomidory, jabłka, gruszki, truskawki. To cenne źródło witamin.
Hodowla zwierząt w Polsce
Oprócz uprawy roślin, ważne jest też hodowanie zwierząt. Najczęściej hodujemy:
Bydło: Krowy, woły, cielęta. Dają nam mleko i mięso.
Trzodę chlewną: Świnie. Dostarczają nam mięsa.
Drób: Kury, kaczki, gęsi, indyki. Dają nam jajka i mięso.
Owce: Dają wełnę i mięso.
Przemysł w Polsce
Teraz przejdźmy do przemysłu. Przemysł to dział gospodarki zajmujący się wytwarzaniem różnych produktów w fabrykach i zakładach.
Pomyśl o telefonie, którego używasz. Został wyprodukowany w fabryce. Albo o ubraniach, które masz na sobie. Zostały uszyte w szwalni.
Gałęzie przemysłu
Przemysł dzieli się na wiele gałęzi. Najważniejsze w Polsce to:
Przemysł spożywczy: Zajmuje się przetwarzaniem żywności. Na przykład, produkcja wędlin, serów, soków, słodyczy.
Przemysł elektromaszynowy: Zajmuje się produkcją maszyn, urządzeń, pojazdów. Na przykład, produkcja samochodów, traktorów, komputerów, sprzętu AGD.
Przemysł chemiczny: Zajmuje się produkcją chemikaliów. Na przykład, produkcja nawozów, leków, kosmetyków, tworzyw sztucznych.
Przemysł lekki: Zajmuje się produkcją ubrań, butów, tkanin.
Przemysł wydobywczy: Zajmuje się wydobywaniem surowców mineralnych. Na przykład, węgla kamiennego, węgla brunatnego, rud metali.
Czynniki lokalizacji przemysłu
Dlaczego fabryki powstają akurat w danym miejscu? Wpływa na to wiele czynników:
Surowce: Fabryki często lokują się blisko miejsc, gdzie wydobywa się surowce. Na przykład, huty żelaza buduje się blisko kopalń węgla i rud żelaza.
Energia: Fabryki potrzebują dużo energii. Dlatego często lokują się blisko elektrowni.
Siła robocza: Fabryki potrzebują pracowników. Dlatego często lokują się w miastach, gdzie jest dużo ludzi.
Rynek zbytu: Fabryki chcą być blisko miejsc, gdzie sprzedają swoje produkty. Na przykład, fabryki produkujące żywność lokują się blisko dużych miast.
Infrastruktura: Fabryki potrzebują dobrej infrastruktury, czyli dróg, kolei, portów. Dlatego często lokują się w miejscach, gdzie łatwo jest transportować surowce i produkty.
Przemysł w Polsce - przykłady
W Polsce mamy różne okręgi przemysłowe. Na przykład:
Górnośląski Okręg Przemysłowy: To jeden z największych okręgów przemysłowych w Polsce. Dominują tu przemysł wydobywczy, hutniczy i elektromaszynowy. Wydobywa się węgiel kamienny i produkuje stal.
Okręg Warszawski: Tu dominuje przemysł elektromaszynowy, spożywczy i chemiczny. Produkuje się samochody, sprzęt AGD, żywność i kosmetyki.
Okręg Łódzki: Tu dominuje przemysł lekki. Produkuje się ubrania i tkaniny.
Podsumowanie
Rolnictwo i przemysł to ważne działy gospodarki, które wpływają na nasze życie. W Polsce mamy różnorodne rolnictwo i przemysł, które są uzależnione od wielu czynników, takich jak klimat, gleba, zasoby surowcowe i polityka.
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci lepiej zrozumieć tematy związane z rolnictwem i przemysłem w Polsce. Powodzenia na sprawdzianie!
