Witajcie! Porozmawiamy dziś o sprawdzianie z przyrody dla klasy 4, dział 5. Skupimy się na zagadnieniach, które są tam omawiane. Postaram się wytłumaczyć wszystko prosto i zrozumiale. Przygotujcie się na ciekawą podróż po świecie przyrody!
Świat Roślin
Dział 5 bardzo często poświęcony jest roślinom. Rośliny to żywe organizmy. Wytwarzają pokarm w procesie fotosyntezy. Są niezbędne dla życia na Ziemi. Bez roślin nie byłoby tlenu, którym oddychamy.
Budowa Rośliny
Każda roślina ma swoje części. Ważne są korzenie, łodyga, liście i kwiaty. Korzenie umacniają roślinę w ziemi. Pobierają wodę i sole mineralne. Łodyga to "szkielet" rośliny. Transportuje wodę i pokarm. Liście to miejsca, gdzie zachodzi fotosynteza. Kwiaty służą do rozmnażania roślin.
Korzeń może być palowy, wiązkowy lub spichrzowy. Korzeń palowy ma jedną, grubą, główną część i mniejsze boczne. Korzeń wiązkowy składa się z wielu cienkich korzeni o podobnej wielkości. Korzeń spichrzowy gromadzi zapasy pokarmowe, np. marchewka lub burak.
Łodyga może być zielna lub zdrewniała. Łodyga zielna jest miękka i giętka, np. u trawy. Łodyga zdrewniała jest twarda i sztywna, np. u drzew. Łodyga pełni funkcję transportową. Przewodzi wodę i substancje odżywcze.
Liście mają różne kształty i wielkości. Najczęściej są zielone, ponieważ zawierają chlorofil. Chlorofil to barwnik, który umożliwia fotosyntezę. Liście pobierają dwutlenek węgla z powietrza. Wytwarzają tlen i cukry.
Kwiaty to najpiękniejsze części roślin. Są różnobarwne i pachnące. Przyciągają owady zapylające. Kwiaty składają się z działek kielicha, płatków korony, pręcików i słupka. Pręciki wytwarzają pyłek. Słupek zawiera zalążnię, w której rozwijają się nasiona.
Fotosynteza
Fotosynteza to proces, w którym rośliny wytwarzają pokarm. Wykorzystują do tego światło słoneczne, wodę i dwutlenek węgla. W wyniku fotosyntezy powstaje tlen. Tlen jest niezbędny do życia ludzi i zwierząt. Fotosynteza zachodzi w liściach, w komórkach zawierających chloroplasty.
Aby fotosynteza mogła zajść, potrzebne są: światło, woda, dwutlenek węgla i chlorofil. Roślina pobiera wodę z gleby przez korzenie. Dwutlenek węgla pobiera z powietrza przez aparaty szparkowe w liściach. Światło słoneczne pochłaniane jest przez chlorofil. Produktem fotosyntezy jest glukoza (cukier) i tlen.
Rozmnażanie Roślin
Rośliny rozmnażają się na różne sposoby. Mogą rozmnażać się płciowo i bezpłciowo. Rozmnażanie płciowe polega na połączeniu komórek rozrodczych. Rozmnażanie bezpłciowe polega na wytwarzaniu nowych roślin z części rośliny macierzystej.
Rozmnażanie płciowe u roślin kwiatowych zachodzi przez zapylenie i zapłodnienie. Zapylenie to przeniesienie pyłku z pręcika na słupek. Zapłodnienie to połączenie komórki jajowej z komórką plemnikową. Po zapłodnieniu powstaje nasiono. Nasiono zawiera zarodek nowej rośliny.
Rozmnażanie bezpłciowe może zachodzić przez: kłącza, rozłogi, bulwy i cebule. Kłącza to podziemne łodygi, z których wyrastają nowe pędy. Rozłogi to płożące się łodygi, które ukorzeniają się w węzłach. Bulwy to podziemne, zgrubiałe łodygi, np. ziemniaki. Cebule to pąki, otoczone mięsistymi liśćmi, np. cebula.
Znaczenie Roślin w Przyrodzie i dla Człowieka
Rośliny pełnią bardzo ważną rolę w przyrodzie. Wytwarzają tlen. Stanowią pokarm dla zwierząt i ludzi. Chronią glebę przed erozją. Są domem dla wielu zwierząt.
Dla człowieka rośliny są źródłem pożywienia, leków, surowców budowlanych i materiałów. Uprawiamy rośliny, aby otrzymać owoce, warzywa, zboża i rośliny oleiste. Rośliny wykorzystywane są w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Drzewa dostarczają drewna, które jest wykorzystywane w budownictwie i meblarstwie.
Pamiętajcie o ochronie roślin. Dbajmy o lasy i łąki. Nie zrywajmy chronionych gatunków roślin. Sadźmy drzewa i kwiaty. Rośliny to skarb. Bez nich nie moglibyśmy żyć. Powodzenia na sprawdzianie!
