Cześć! Gotowi na sprawdzian z "Narodzin Nowożytnego Świata"? Super! Razem przejdziemy przez najważniejsze zagadnienia. Powodzenia!
Wielkie odkrycia geograficzne
To był przełom! XV i XVI wiek to czas, kiedy Europejczycy wyruszyli na podbój świata.
Przyczyny odkryć
Dlaczego to robili? Szukali nowych dróg handlowych do Indii i Chin.
Chcieli też zdobyć bogactwa: złoto, srebro, przyprawy.
No i oczywiście, szerzyć chrześcijaństwo!
Ważni odkrywcy
Krzysztof Kolumb – odkrył Amerykę w 1492 roku. Myślał, że dopłynął do Indii!
Ferdynand Magellan – poprowadził pierwszą wyprawę dookoła świata. Udowodnił, że Ziemia jest okrągła!
Vasco da Gama – dotarł drogą morską do Indii. To był ogromny sukces handlowy!
Skutki odkryć
Europa wzbogaciła się. Handel stał się globalny.
Powstawały kolonie. Europejczycy podbijali nowe tereny.
Niestety, dla rdzennej ludności Ameryki to był początek tragedii. Choroby i niewolnictwo zdziesiątkowały ich populację.
Renesans
Czyli odrodzenie! Powrót do antycznej kultury Grecji i Rzymu.
Cechy renesansu
Humanizm – człowiek w centrum zainteresowania. Ważne stało się wykształcenie i rozwój osobisty.
Racjonalizm – rozum najważniejszy! Odrzucenie ślepej wiary.
Indywidualizm – cenienie własnej wartości i talentu.
Wybitni twórcy
Leonardo da Vinci – malarz, rzeźbiarz, architekt, naukowiec. Człowiek renesansu w pełnym tego słowa znaczeniu. Autor "Mona Lisy".
Michał Anioł – rzeźbiarz i malarz. Stworzył m.in. freski w Kaplicy Sykstyńskiej.
Mikołaj Kopernik – astronom. Udowodnił, że to Ziemia krąży wokół Słońca, a nie odwrotnie!
Reformacja
To ruch religijny, który doprowadził do podziału w Kościele katolickim.
Przyczyny reformacji
Krytyka Kościoła katolickiego. Zarzucano mu chciwość i nadużycia.
Potrzeba reformy religijnej. Ludzie chcieli prostszej i bardziej osobistej wiary.
Marcin Luter
Marcin Luter – niemiecki zakonnik. Wystąpił przeciwko sprzedaży odpustów. To on zapoczątkował reformację.
Jego nauki szybko się rozprzestrzeniły. Powstały nowe wyznania protestanckie.
Skutki reformacji
Podział Europy na katolików i protestantów. Wojny religijne.
Wzmocnienie władzy świeckiej. Królowie i książęta przejmowali kontrolę nad Kościołem.
Rozwój edukacji. Protestanci zakładali szkoły, aby móc czytać Biblię.
Drukarstwo
Wynalazek, który zrewolucjonizował świat! Dzięki niemu książki stały się tańsze i bardziej dostępne.
Jan Gutenberg
Jan Gutenberg – niemiecki drukarz. Udoskonalił technikę druku ruchomymi czcionkami. Jego wynalazek to przełom!
Znaczenie druku
Szybkie rozpowszechnianie wiedzy. Nowe idee docierały do coraz większej liczby ludzi.
Rozwój nauki i edukacji. Dostęp do książek stał się powszechny.
Propaganda. Drukiem rozpowszechniano ulotki i broszury, aby przekonać ludzi do swoich racji.
Polska w XVI wieku
To był Złoty Wiek! Polska przeżywała rozkwit gospodarczy, kulturalny i polityczny.
Rządy Jagiellonów
Królowie z dynastii Jagiellonów dbali o rozwój państwa.
Polska była krajem tolerancyjnym religijnie. Żyli tu katolicy, protestanci i Żydzi.
Kultura i nauka
Rozwijała się literatura i sztuka. Tworzyli wybitni poeci i pisarze, np. Jan Kochanowski.
Akademia Krakowska była jednym z najważniejszych ośrodków naukowych w Europie.
Gospodarka
Polska eksportowała zboże do Europy Zachodniej. Bogaciła się na handlu.
Rozwijało się rzemiosło i rolnictwo.
Podsumowanie
Pamiętajcie!
Wielkie odkrycia geograficzne otworzyły Europę na świat.
Renesans to powrót do antyku i rozwój humanizmu.
Reformacja podzieliła Kościół.
Drukarstwo zrewolucjonizowało przekazywanie wiedzy.
Polska w XVI wieku przeżywała Złoty Wiek!
Uczcie się pilnie i powodzenia na sprawdzianie! Jesteście świetni!
