Witajcie, szóstoklasiści! Przed nami sprawdzian z geografii o ruchach Ziemi. Nie martwcie się, przejdziemy przez to razem krok po kroku.
Ruch Obrotowy Ziemi
Zacznijmy od ruchu obrotowego Ziemi. To bardzo ważny temat.
Ziemia kręci się wokół własnej osi. Trochę jak bączek.
Oś Ziemi to linia, która przechodzi przez biegun północny i południowy.
Jeden pełny obrót trwa około 24 godzin. Dokładnie 23 godziny, 56 minut i 4 sekundy.
Ten czas nazywamy dobą słoneczną.
Co powoduje ruch obrotowy?
Przede wszystkim następstwo dnia i nocy. Kiedy strona Ziemi jest oświetlona przez Słońce, mamy dzień. Kiedy jest odwrócona, mamy noc.
Ruch obrotowy powoduje również siłę Coriolisa. To siła, która wpływa na ruch wiatrów i prądów morskich.
Siła Coriolisa odchyla wiatry na półkuli północnej w prawo, a na południowej w lewo.
Ćwiczenie
Wyobraź sobie, że stoisz na biegunie północnym. Którędy obraca się Ziemia?
Ruch Obiegowy Ziemi
Teraz przejdźmy do ruchu obiegowego Ziemi. To kolejny kluczowy temat.
Ziemia krąży wokół Słońca po orbicie. Orbita Ziemi nie jest idealnym kołem, ale elipsą.
Pełny obieg Ziemi wokół Słońca trwa około 365 dni i 6 godzin. To nazywamy rokiem zwrotnikowym.
Dlatego co cztery lata mamy rok przestępny. Dodajemy jeden dzień (29 lutego), żeby wyrównać różnicę.
Co powoduje ruch obiegowy Ziemi?
Następstwo pór roku. To bardzo ważne!
Pory roku są związane z nachyleniem osi Ziemi względem płaszczyzny orbity. Oś Ziemi jest nachylona pod kątem około 23,5 stopnia.
Kiedy półkula północna jest nachylona w stronę Słońca, mamy lato. Na półkuli południowej jest wtedy zima.
Kiedy półkula południowa jest nachylona w stronę Słońca, mamy tam lato. Na półkuli północnej jest wtedy zima.
Mamy też równonoc wiosenną i jesienną. Wtedy dzień i noc trwają tyle samo na całej Ziemi.
Przesilenie letnie i zimowe to dni, kiedy dzień jest najdłuższy lub najkrótszy w roku.
Ćwiczenie
Kiedy na półkuli północnej mamy przesilenie letnie?
Strefy Oświetlenia Ziemi
Kolejny ważny temat to strefy oświetlenia Ziemi.
To obszary, które otrzymują różne ilości światła słonecznego.
Mamy pięć głównych stref oświetlenia:
- Strefa równikowa (międzyzwrotnikowa): Słońce zawsze wysoko na niebie. Jest ciepło przez cały rok.
- Strefy umiarkowane: Wyraźne pory roku.
- Strefy podbiegunowe: Długie dni i noce.
- Strefy okołobiegunowe (polarne): Dzień i noc polarne.
Dzień polarny to okres, kiedy Słońce nie zachodzi przez co najmniej 24 godziny. Noc polarna to okres, kiedy Słońce nie wschodzi przez co najmniej 24 godziny.
Ćwiczenie
W której strefie oświetlenia leży Polska?
Czas Słoneczny i Strefy Czasowe
Porozmawiajmy o czasie słonecznym i strefach czasowych.
Czas słoneczny zależy od położenia Słońca na niebie. Jest różny w różnych miejscach na Ziemi.
Dlatego wprowadzono strefy czasowe. To obszary, które mają ten sam czas urzędowy.
Ziemia jest podzielona na 24 strefy czasowe. Każda strefa ma szerokość 15 stopni długości geograficznej.
Czas uniwersalny (UTC) to czas w strefie czasowej przechodzącej przez południk zerowy w Greenwich w Anglii.
Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego (CET), czyli UTC+1 w zimie i UTC+2 w lecie (czas letni).
Ćwiczenie
Która godzina będzie w Londynie, jeśli w Warszawie jest 12:00 w zimie?
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia dotyczące ruchów Ziemi. Pamiętajcie o najważniejszych rzeczach:
- Ruch obrotowy: Następstwo dnia i nocy, siła Coriolisa.
- Ruch obiegowy: Następstwo pór roku, nachylenie osi Ziemi.
- Strefy oświetlenia Ziemi: Różnice w oświetleniu, pory roku.
- Czas słoneczny i strefy czasowe: Jak mierzymy czas na Ziemi.
Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętajcie, żeby dokładnie czytać pytania i odpowiadać na nie z uwagą. Jesteście wspaniali i dacie radę!
W razie pytań, zawsze możecie wrócić do tego artykułu. Trzymam kciuki!
