Hej ósmoklasisto! Przygotowujesz się do sprawdzianu z języka polskiego? Super! Razem przejdziemy przez Dział 1. Skupimy się na najważniejszych zagadnieniach.
Co znajdziesz w Dziale 1?
Zazwyczaj Dział 1 dotyczy sztuki słowa. Może obejmować różne teksty. Na przykład, fragmenty powieści, opowiadania, wiersze. Kluczem jest rozumienie, co autor chciał nam przekazać.
Czytanie ze zrozumieniem
Wyobraź sobie, że czytasz komiks. Każdy obrazek coś znaczy. Tekst też! Musisz połączyć obrazki z tekstem, żeby zrozumieć całą historię. Czytanie ze zrozumieniem działa podobnie.
Patrz na słowa kluczowe. Są jak drogowskazy. Prowadzą cię do sedna. Szukaj powtarzających się motywów. One też są ważne.
Na przykład, czytasz fragment o smutnym chłopcu. Słowa "smutny", "płakać", "samotny" to drogowskazy. Mówią, że tekst jest o smutku. Widzisz? Proste!
Pomyśl o tekście jak o układance. Musisz znaleźć wszystkie elementy i złożyć je w całość. Każde zdanie jest ważne. Każde słowo ma znaczenie. Nie pomijaj niczego.
Rodzaje literackie i gatunki
To trochę jak w muzyce. Masz rock, pop, jazz. W literaturze masz rodzaje literackie: lirykę, epikę, dramat. A w nich – gatunki.
Liryka to wiersze. Wyrażają uczucia, emocje. Myśl o niej jak o piosence. Na przykład, sonet, tren, hymn.
Epika to opowiadania, powieści. Opowiadają historie. Jak film! Na przykład, baśń, legenda, powieść historyczna.
Dramat to sztuki teatralne. Ma dialogi, akcję. Jak przedstawienie! Na przykład, tragedia, komedia.
Zapamiętaj: rodzaj literacki to szersza kategoria, a gatunek to coś bardziej konkretnego. Jak: samochód (rodzaj) i sedan (gatunek).
Środki stylistyczne
To takie ozdobniki w tekście. Sprawiają, że tekst jest ciekawszy, bardziej obrazowy. Jak błyskotki na choince!
Porównanie – porównuje dwie rzeczy. Np. "Oczy jak gwiazdy". Widzisz? Coś jest jak coś innego.
Metafora – ukryte porównanie. Np. "Morze łez". Nie chodzi o prawdziwe morze, tylko o bardzo dużo łez.
Personifikacja – nadawanie cech ludzkich przedmiotom. Np. "Wiatr śpiewa". Wiatr nie śpiewa naprawdę, tylko wydaje dźwięki.
Epitety – przymiotniki, które coś opisują. Np. "Czerwone jabłko". "Czerwone" to epitet.
Znajdź te środki stylistyczne w tekście. Zastanów się, co one dają. Jak zmieniają odbiór tekstu?
Plan wydarzeń
To jak mapa. Pokazuje, co się po kolei wydarzyło w opowiadaniu. Początek, rozwinięcie, zakończenie. Jak w filmie!
Wyobraź sobie, że opowiadasz komuś o tym, co robiłeś wczoraj. Musisz to ułożyć w kolejności. Najpierw śniadanie, potem szkoła, potem zabawa z psem. To jest twój plan wydarzeń.
W tekście też musisz znaleźć, co było pierwsze, co drugie, co ostatnie. Ułóż to w kolejności. To ci pomoże zrozumieć całą historię.
Spróbuj wypisać punkty planu. Krótko, hasłowo. Na przykład: 1. Bohater spotyka smoka. 2. Walczą. 3. Bohater wygrywa.
Charakterystyka bohatera
Kim jest bohater? Jaki jest? Jak się zachowuje? Co lubi? Czego nie lubi? To wszystko składa się na jego charakterystykę. Jak zdjęcie profilowe!
Szukaj w tekście informacji o wyglądzie bohatera. O jego cechach charakteru. O tym, co mówi i robi. To wszystko pomoże ci go lepiej poznać.
Pomyśl o swoim ulubionym bohaterze z filmu. Wiesz, jak wygląda, jak mówi, co go denerwuje. Tak samo musisz poznać bohatera z tekstu.
Zwróć uwagę na to, co o bohaterze mówią inni. To też ważne! Czasem inni widzą nas inaczej niż my sami.
Podsumowując: czytaj uważnie, szukaj słów kluczowych, analizuj środki stylistyczne, układaj plan wydarzeń i poznawaj bohaterów. Powodzenia na sprawdzianie!
