Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z geografii przemysłu? Świetnie! Razem damy radę! Ten przewodnik pomoże Ci usystematyzować wiedzę i poczuć się pewniej.
Czym jest przemysł?
Przemysł to dział gospodarki, który zajmuje się produkcją dóbr materialnych. Wykorzystuje surowce, energię i pracę ludzką.
Dzielimy go na wiele gałęzi.
Podział przemysłu
Przemysł wydobywczy - pozyskiwanie surowców mineralnych. Np. węgiel kamienny, ropa naftowa.
Przemysł przetwórczy - przetwarzanie surowców na gotowe produkty. Np. przemysł spożywczy, motoryzacyjny.
Przemysł ciężki produkuje dobra produkcyjne. Czyli maszyny, urządzenia.
Przemysł lekki produkuje dobra konsumpcyjne. Czyli ubrania, żywność.
Czynniki lokalizacji przemysłu
Dlaczego fabryki powstają w konkretnych miejscach? To zależy od wielu czynników.
Czynniki przyrodnicze:
Dostęp do surowców naturalnych. Bliskość złóż to niższe koszty transportu.
Dostęp do wody. Wiele procesów przemysłowych wymaga dużych ilości wody.
Ukształtowanie terenu. Teren płaski ułatwia budowę.
Czynniki społeczno-ekonomiczne:
Dostęp do siły roboczej. Ważna jest liczba i kwalifikacje pracowników.
Dostęp do rynku zbytu. Bliskość odbiorców obniża koszty transportu i ułatwia dystrybucję.
Infrastruktura transportowa. Dobre drogi, koleje, porty ułatwiają transport surowców i produktów.
Polityka państwa. Ulgi podatkowe, dotacje mogą zachęcać do inwestycji.
Kapitał. Dostępność środków finansowych na inwestycje.
Restrukturyzacja przemysłu
Restrukturyzacja to proces zmian w przemyśle, mający na celu jego unowocześnienie i dostosowanie do zmieniających się warunków rynkowych.
Często wiąże się z zamykaniem nierentownych zakładów.
Ważne jest wprowadzanie nowych technologii.
Konieczne jest szkolenie pracowników i tworzenie nowych miejsc pracy.
Przemysł w Polsce
W Polsce dominują przemysł przetwórczy.
Ważne gałęzie to: przemysł spożywczy, motoryzacyjny, chemiczny, metalurgiczny.
Okręgi przemysłowe to obszary o dużym nagromadzeniu zakładów przemysłowych.
Główne okręgi przemysłowe w Polsce
Górnośląski Okręg Przemysłowy (GOP). Tradycyjnie związany z górnictwem węgla kamiennego i hutnictwem.
Krakowski Okręg Przemysłowy. Przemysł metalurgiczny, maszynowy, chemiczny.
Łódzki Okręg Przemysłowy. Przemysł włókienniczy, odzieżowy.
Warszawski Okręg Przemysłowy. Przemysł elektromaszynowy, spożywczy, poligraficzny.
Trójmiejski Okręg Przemysłowy. Przemysł stoczniowy, petrochemiczny, spożywczy.
Pamiętaj, że okręgi te się zmieniają. Nowe centra przemysłowe powstają w innych regionach Polski.
Przemysł high-tech
Przemysł high-tech to gałęzie przemysłu oparte na zaawansowanych technologiach.
Wymaga wykwalifikowanej kadry i dużych nakładów na badania i rozwój.
Np. przemysł elektroniczny, farmaceutyczny, lotniczy.
Parki technologiczne sprzyjają rozwojowi tego przemysłu.
Wpływ przemysłu na środowisko
Przemysł ma duży wpływ na środowisko naturalne. Niestety często negatywny.
Zanieczyszczenie powietrza. Emisja gazów i pyłów.
Zanieczyszczenie wody. Odpady przemysłowe, ścieki.
Zanieczyszczenie gleby. Odpady, metale ciężkie.
Degradacja krajobrazu. Wyrobiska górnicze, hałdy.
Konieczne jest wprowadzanie rozwiązań proekologicznych. Np. filtry, oczyszczalnie ścieków.
Promowanie odnawialnych źródeł energii. Oszczędzanie zasobów.
Globalizacja przemysłu
Globalizacja to proces integracji gospodarczej, politycznej i kulturowej na świecie.
W przemyśle objawia się m.in. w przenoszeniu produkcji do krajów o niższych kosztach pracy.
Powstają korporacje międzynarodowe.
Ważna jest konkurencja na rynku światowym.
Podsumowanie
Brawo! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia! Pamiętaj:
- Przemysł to dział gospodarki zajmujący się produkcją.
- Czynniki lokalizacji wpływają na to, gdzie powstają fabryki.
- Restrukturyzacja to unowocześnianie przemysłu.
- Okręgi przemysłowe to obszary o dużym nagromadzeniu przemysłu.
- Przemysł wpływa na środowisko.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
