Hej, piątoklasisto! Przygotowujesz się do sprawdzianu z geografii? Super!
Ten artykuł pomoże Ci zrozumieć materiał z działu 2. Koncentrujemy się na zagadnieniach z podręcznika Nowej Ery, często obecnych w sprawdzianach.
Orientacja w terenie – Jak znaleźć swoje miejsce?
Wyobraź sobie, że jesteś poszukiwaczem skarbów! Musisz umieć znaleźć zakopane złoto!
Potrzebujesz mapy i kompasu. Podobnie jest z orientacją w terenie.
Czym jest orientacja w terenie?
To umiejętność określania, gdzie jesteś i w którym kierunku zmierzasz.
Myśl o tym jak o GPS w Twojej głowie. Bez baterii!
Jak to robimy? Kierunki świata!
Znasz cztery główne kierunki: Północ (N), Południe (S), Wschód (E) i Zachód (W).
Wyobraź sobie różę wiatrów. To taki okrąg z oznaczonymi kierunkami.
Północ pokazuje, gdzie jest biegun północny. Południe, gdzie biegun południowy. Wschód, tam gdzie wstaje Słońce. A Zachód, tam gdzie Słońce zachodzi.
Pamiętaj! Wschód i Zachód – Słońce pomoże!
Mamy też kierunki pośrednie: Północny-wschód (NE), Południowy-wschód (SE), Południowy-zachód (SW), Północny-zachód (NW).
To tak, jakbyś dzielił pizzę na osiem części! Każda część to kierunek.
Mapa – Twój przyjaciel w podróży!
Mapa to zmniejszony obraz Ziemi lub jej fragmentu, przedstawiony na płaskiej powierzchni.
Wyobraź sobie, że gnieciesz piłkę do koszykówki i próbujesz ją rozłożyć na stole. Powstaje mapa!
Na mapie znajdziesz różne znaki umowne. To symbole, które oznaczają góry, rzeki, miasta, drogi.
Myśl o tym jak o alfabecie mapy. Musisz go znać, żeby odczytać informację!
Skala mapy pokazuje, ile razy obraz na mapie został pomniejszony w stosunku do rzeczywistości.
Skala 1:100 000 oznacza, że 1 cm na mapie to 100 000 cm (czyli 1 km) w terenie.
Pomyśl o tym jak o przepisie na ciasto. Skala mówi, ile składników potrzebujesz!
Kompas i róża wiatrów – Narzędzia orientacji
Kompas to urządzenie, które pokazuje kierunek północny.
Igła kompasu zawsze wskazuje północ magnetyczną.
Róża wiatrów to graficzne przedstawienie kierunków świata. Może być narysowana na mapie lub kompasie.
Pomaga wizualizować kierunki i orientować się w przestrzeni.
Krajobrazy Polski – Jak je rozpoznać?
Polska jest piękna! Ma różne krajobrazy.
Wyobraź sobie, że jedziesz na wycieczkę po Polsce. Co widzisz?
Krajobraz nizinny
Charakteryzuje się płaską powierzchnią i niewielkimi wzniesieniami.
To tak, jakbyś grał na boisku bez żadnych przeszkód.
W Polsce znajdziesz wiele nizin, np. Nizina Mazowiecka.
Krajobraz wyżynny
Ma pagórkowaty teren i liczne doliny.
To jakbyś jechał na rowerze po lekkich górkach.
Przykładem jest Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, znana z jurajskich skał.
Krajobraz górski
Charakteryzuje się dużymi wzniesieniami i stromymi zboczami.
To tak, jakbyś wspinał się na olbrzymi schodek!
W Polsce mamy Tatry, Sudety i Karpaty.
Krajobraz pojezierny
Występuje tam dużo jezior, otoczonych lasami i polami.
To jakbyś był w krainie tysiąca jezior!
Pojezierze Mazurskie to idealne miejsce na wakacje.
Krajobraz nadmorski
Znajduje się blisko morza. Charakteryzuje się plażami, wydmami i klifami.
To tak, jakbyś budował zamek z piasku na brzegu morza.
Polskie wybrzeże Bałtyku to piękne miejsce na spacery.
Główne elementy krajobrazu – Co tworzy krajobraz?
Każdy krajobraz składa się z różnych elementów.
Myśl o tym jak o składnikach dania. Każdy jest ważny!
Ukształtowanie terenu
To góry, doliny, wzgórza, niziny.
To jakbyś oglądał profil terenu z boku.
Wody
Rzeki, jeziora, morza, strumienie.
Dają życie krajobrazowi!
Roślinność
Lasy, łąki, pola, parki.
To zielona szata krajobrazu.
Zwierzęta
Ptaki, ssaki, owady, ryby.
Ożywiają krajobraz!
Działalność człowieka
Miasta, wsie, drogi, fabryki.
Człowiek zmienia krajobraz.
Pamiętaj! Zwracaj uwagę na te elementy, gdy opisujesz krajobraz.
Powodzenia na sprawdzianie!
