Hej! Przygotowujesz się do Sprawdzianu z Działań Pisemnych w klasie 4? Super! Pokażę Ci, jak to zrobić krok po kroku.
Dodawanie pisemne (Suma pod kreską)
Wyobraź sobie, że układasz klocki. Jeden na drugim. Dokładnie tak samo robimy z liczbami, gdy dodajemy pisemnie.
Przykład: 25 + 12
Ustaw liczby jedna pod drugą. Ważne, żeby jedności były pod jednościami, a dziesiątki pod dziesiątkami.
25
+ 12
----
Zaczynamy od prawej strony, od jedności. Dodajemy 5 + 2. Ile to jest?
5 + 2 = 7. Wpisujemy 7 pod kreską, pod kolumną jedności.
25
+ 12
----
7
Teraz dodajemy dziesiątki. 2 + 1 = 3. Wpisujemy 3 pod kreską, pod kolumną dziesiątek.
25
+ 12
----
37
Gotowe! 25 + 12 = 37. Proste, prawda?
Dodawanie z przenoszeniem
A co, jeśli suma w jednej kolumnie da nam liczbę większą niż 9? To tak, jakby w naszym pudełku z klockami zrobiło się za ciasno!
Przykład: 36 + 17
Ustawiamy liczby jedna pod drugą, jak poprzednio:
36
+ 17
----
Dodajemy jedności: 6 + 7 = 13. Nie możemy wpisać 13 pod kreską. Zamiast tego wpisujemy tylko 3, a 1 (czyli 10) "przenosimy" nad kolumnę dziesiątek.
¹
36
+ 17
----
3
Teraz dodajemy dziesiątki. Pamiętamy o tej 1, którą przenieśliśmy! 1 + 3 + 1 = 5. Wpisujemy 5 pod kreską, pod kolumną dziesiątek.
¹
36
+ 17
----
53
Otrzymaliśmy 53. Czyli 36 + 17 = 53.
Odejmowanie pisemne
Odejmowanie pisemne jest jak zabieranie klocków. Uważaj, żeby nie pomylić, co od czego odejmujesz!
Przykład: 48 - 23
Ustaw liczby jedna pod drugą, tak samo jak przy dodawaniu. Ważne: większa liczba musi być na górze!
48
- 23
----
Zaczynamy od jedności. 8 - 3 = 5. Wpisujemy 5 pod kreską, pod kolumną jedności.
48
- 23
----
5
Teraz odejmujemy dziesiątki. 4 - 2 = 2. Wpisujemy 2 pod kreską, pod kolumną dziesiątek.
48
- 23
----
25
Gotowe! 48 - 23 = 25.
Odejmowanie z pożyczaniem
Co zrobić, jeśli nie mamy wystarczająco dużo klocków, żeby odjąć? Musimy "pożyczyć" od sąsiada! To się nazywa odejmowanie z pożyczaniem.
Przykład: 52 - 27
Ustawiamy liczby:
52
- 27
----
Chcemy odjąć 7 od 2 (jedności). Ale nie możemy tego zrobić! 2 jest mniejsze niż 7. Musimy "pożyczyć" 1 dziesiątkę od 5 dziesiątek. Skreślamy 5, a nad nią piszemy 4. A do 2 dodajemy 10 (bo pożyczyliśmy 1 dziesiątkę), więc mamy 12.
⁴¹²
52
- 27
----
Teraz możemy odjąć! 12 - 7 = 5. Wpisujemy 5 pod kreską, pod kolumną jedności.
⁴¹²
52
- 27
----
5
Odejmujemy dziesiątki: 4 - 2 = 2. Wpisujemy 2 pod kreską, pod kolumną dziesiątek.
⁴¹²
52
- 27
----
25
Czyli 52 - 27 = 25.
Mnożenie pisemne
Mnożenie pisemne to jak dodawanie tej samej liczby wiele razy. Wyobraź sobie, że masz wiele pudełek, a w każdym pudełku jest tyle samo klocków.
Przykład: 13 x 3
Ustaw liczby jedna pod drugą. Nie musisz dbać o wyrównywanie jedności i dziesiątek tak bardzo, jak przy dodawaniu i odejmowaniu, ale dobrze to zrobić.
13
x 3
----
Mnożymy jedności: 3 x 3 = 9. Wpisujemy 9 pod kreską, pod kolumną jedności.
13
x 3
----
9
Teraz mnożymy dziesiątki: 1 x 3 = 3. Wpisujemy 3 pod kreską, pod kolumną dziesiątek.
13
x 3
----
39
Czyli 13 x 3 = 39.
Mnożenie z przenoszeniem
Czasami, gdy mnożymy, wynik jest większy niż 9. Wtedy musimy "przenieść" cyfrę, tak jak przy dodawaniu.
Przykład: 26 x 4
Ustawiamy liczby:
26
x 4
----
Mnożymy jedności: 6 x 4 = 24. Wpisujemy 4 pod kreską, pod kolumną jedności, a 2 (czyli 20) "przenosimy" nad kolumnę dziesiątek.
²
26
x 4
----
4
Teraz mnożymy dziesiątki: 2 x 4 = 8. Dodajemy to, co przenieśliśmy: 8 + 2 = 10. Wpisujemy 10 pod kreską.
²
26
x 4
----
104
Czyli 26 x 4 = 104.
Dzielenie pisemne
Dzielenie pisemne to jak sprawiedliwe rozdawanie klocków po równo. Upewnij się, że rozumiesz tabliczkę mnożenia – bardzo się przyda!
Przykład: 48 : 2
Zapisujemy działanie w specjalny sposób:
_____
2 | 48
Dzielimy dziesiątki: 4 : 2 = 2. Wpisujemy 2 nad 4.
2___
2 | 48
Mnożymy: 2 x 2 = 4. Wpisujemy 4 pod 4 i odejmujemy.
2___
2 | 48
-4
---
0
Spisujemy jedności: 8.
2___
2 | 48
-4
---
08
Dzielimy jedności: 8 : 2 = 4. Wpisujemy 4 nad 8.
24__
2 | 48
-4
---
08
Mnożymy: 4 x 2 = 8. Wpisujemy 8 pod 8 i odejmujemy.
24__
2 | 48
-4
---
08
-8
--
0
Reszta jest równa 0. Czyli 48 : 2 = 24.
Pamiętaj, trening czyni mistrza! Powodzenia na Sprawdzianie!
