Hej uczniowie klasy 5! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z biologii. Skupimy się na różnorodności roślin. Dasz radę!
Podział Roślin
Zaczniemy od podstaw. Rośliny dzielimy na kilka głównych grup. Poznajmy je bliżej.
Glony
Glony to proste rośliny. Żyją głównie w wodzie. Nie mają korzeni, łodyg ani liści. Przykładem są algi morskie.
Mchy
Mchy to rośliny lądowe. Lubią wilgotne miejsca. Mają proste łodyżki i listki. Nie mają prawdziwych korzeni. Zamiast nich mają chwytniki. Przykładem jest mech płonnik.
Paprotniki
Paprotniki są bardziej zaawansowane. Mają korzenie, łodygi i liście. Rozmnażają się przez zarodniki. Przykładem jest paproć zwyczajna.
Rośliny Nagonasienne
Rośliny nagonasienne, takie jak sosna, mają nasiona. Nasiona te nie są ukryte w owocach. Mają szyszki.
Rośliny Okrytonasienne
Rośliny okrytonasienne to najbardziej zaawansowane rośliny. Mają kwiaty i owoce. Nasiona są ukryte w owocach. Przykładem jest jabłoń.
Budowa Roślin
Teraz omówimy budowę typowej rośliny okrytonasiennej.
Korzeń
Korzeń utrzymuje roślinę w podłożu. Pobiera wodę i sole mineralne. Może być palowy (jeden główny korzeń) lub wiązkowy (wiele korzeni).
Łodyga
Łodyga podtrzymuje liście, kwiaty i owoce. Transportuje wodę i substancje odżywcze. Może być zielna (miękka) lub zdrewniała (twarda).
Liście
Liście przeprowadzają fotosyntezę. Wytwarzają pokarm dla rośliny. Mają blaszki liściowe i ogonki liściowe. Na liściach znajdują się aparaty szparkowe, które regulują wymianę gazową.
Kwiaty
Kwiaty służą do rozmnażania. Składają się z działek kielicha, płatków korony, pręcików (część męska) i słupka (część żeńska). Zapylanie może być wiatropylne lub owadopylne.
Owoce
Owoce chronią nasiona. Powstają z zalążni słupka. Mogą być soczyste (np. jabłko) lub suche (np. orzech).
Fotosynteza
Fotosynteza to proces, w którym rośliny wytwarzają pokarm. Potrzebują do tego dwutlenku węgla, wody i światła. Produktem fotosyntezy jest glukoza i tlen.
Chlorofil jest niezbędny do fotosyntezy. To barwnik, który znajduje się w chloroplastach w komórkach roślinnych.
Oddychanie Roślin
Rośliny oddychają. Pobierają tlen i wydalają dwutlenek węgla. Oddychanie zachodzi przez całą dobę.
Znaczenie Roślin
Rośliny są bardzo ważne dla życia na Ziemi.
- Wytwarzają tlen, którym oddychamy.
- Są pokarmem dla zwierząt i ludzi.
- Dostarczają surowców (np. drewno, bawełna).
- Oczyszczają powietrze.
- Chronią glebę przed erozją.
Przystosowania Roślin do Środowiska
Rośliny przystosowują się do różnych warunków środowiska.
Rośliny Wodne
Rośliny wodne mają specjalne tkanki, które ułatwiają im pływanie. Ich korzenie są słabo rozwinięte. Przykładem jest lilia wodna.
Rośliny Sucholubne (Kserofity)
Kserofity to rośliny przystosowane do życia w suchych warunkach. Mają grube liście pokryte woskiem. Ich korzenie sięgają głęboko w ziemię. Przykładem jest kaktus.
Rośliny Światłolubne
Rośliny światłolubne potrzebują dużo światła. Mają duże liście. Przykładem jest słonecznik.
Rośliny Cieniolubne
Rośliny cieniolubne dobrze rosną w cieniu. Mają cienkie liście. Przykładem jest bluszcz.
Rozmnażanie Roślin
Rośliny rozmnażają się na dwa sposoby: płciowo i bezpłciowo.
Rozmnażanie Płciowe
W rozmnażaniu płciowym biorą udział gamety (komórki rozrodcze). U roślin okrytonasiennych jest to zapylenie i zapłodnienie.
Rozmnażanie Bezpłciowe
W rozmnażaniu bezpłciowym powstaje nowa roślina z fragmentu rośliny macierzystej. Może to być przez kłącza, rozłogi, bulwy lub sadzonki.
Przykłady Roślin
Zapamiętaj kilka przykładów roślin z każdej grupy.
- Glony: spirulina, listownica
- Mchy: torfowiec, płonnik
- Paprotniki: nasięźrzał pospolity, paprotka zwyczajna
- Rośliny Nagonasienne: sosna, świerk, jałowiec
- Rośliny Okrytonasienne: róża, tulipan, dąb, jabłoń
Podsumowanie
Pamiętaj:
- Główne grupy roślin: glony, mchy, paprotniki, nagonasienne, okrytonasienne.
- Budowa roślin: korzeń, łodyga, liście, kwiaty, owoce.
- Fotosynteza: proces wytwarzania pokarmu przez rośliny.
- Oddychanie: pobieranie tlenu i wydalanie dwutlenku węgla.
- Znaczenie roślin: wytwarzanie tlenu, pokarm, surowce.
- Przystosowania roślin: do wody, suszy, światła i cienia.
- Rozmnażanie: płciowe i bezpłciowe.
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteś świetny i dasz radę!
