Hej czwartoklasisto! Gotowy na sprawdzian z przyrody? Super! Razem damy radę. Ten przewodnik pomoże Ci powtórzyć materiał z działu 3. Skupimy się na najważniejszych zagadnieniach.
Gleba
Czym jest gleba? To wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej. Jest bardzo ważna dla roślin.
Składniki gleby
Gleba składa się z różnych rzeczy. Pamiętaj o nich!
Składniki mineralne pochodzą ze skał. Powstają podczas wietrzenia.
Składniki organiczne to resztki roślin i zwierząt. Próchnica to bardzo ważny składnik!
Woda jest niezbędna dla roślin.
Powietrze też jest ważne. Korzenie roślin potrzebują tlenu.
Organizmy żywe również żyją w glebie. Dżdżownice i bakterie są bardzo pożyteczne.
Rodzaje gleb
Nie wszystkie gleby są takie same. Mamy różne rodzaje gleb.
Gleby piaszczyste: Przepuszczają wodę. Szybko wysychają. Nazywamy je też glebami lekkimi.
Gleby gliniaste: Dobrze zatrzymują wodę. Są ciężkie. Nazywamy je też glebami ciężkimi.
Gleby próchniczne: Bardzo żyzne. Mają dużo próchnicy.
Czarnoziemy: Bardzo żyzne. Mają ciemny kolor.
Brunatne: Średnio żyzne.
Bielicowe: Mało żyzne.
Pamiętaj! Żyzność gleby zależy od zawartości próchnicy.
Woda
Woda jest niezbędna do życia. Pokrywa większość powierzchni Ziemi.
Stany skupienia wody
Woda występuje w trzech stanach skupienia.
Stan ciekły: woda w rzekach, jeziorach, morzach i oceanach.
Stan stały: lód i śnieg.
Stan gazowy: para wodna.
Obieg wody w przyrodzie
Woda krąży w przyrodzie. To się nazywa obieg wody.
Parowanie: woda zamienia się w parę wodną.
Kondensacja: para wodna zamienia się w krople wody (tworzą się chmury).
Opady: woda wraca na Ziemię w postaci deszczu, śniegu lub gradu.
Wody powierzchniowe i podziemne
Wody powierzchniowe to rzeki, jeziora, stawy, morza i oceany.
Wody podziemne znajdują się pod powierzchnią ziemi. Czerpiemy je ze studni.
Pamiętaj! Musimy oszczędzać wodę. To bardzo cenny zasób.
Powietrze
Powietrze to mieszanina gazów. Otacza Ziemię.
Skład powietrza
Powietrze składa się głównie z:
Azotu: Najwięcej azotu (około 78%).
Tlenu: Około 21%. Potrzebny do oddychania.
Dwutlenku węgla: Niewielka ilość. Potrzebny roślinom do fotosyntezy.
Innych gazów: Argon, neon, hel.
Znaczenie powietrza
Powietrze jest niezbędne do życia. Potrzebne do oddychania.
Oddychanie: Pobieramy tlen, wydychamy dwutlenek węgla.
Fotosynteza: Rośliny pobierają dwutlenek węgla, wytwarzają tlen.
Ochrona przed promieniowaniem: Warstwa ozonowa chroni nas przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Zanieczyszczenie powietrza
Niestety, powietrze jest zanieczyszczane. To szkodliwe dla zdrowia.
Źródła zanieczyszczeń: Fabryki, samochody, piece.
Smog: Gęsta mgła zanieczyszczeń.
Kwaśne deszcze: Powstają przez zanieczyszczenia powietrza.
Pamiętaj! Musimy dbać o czyste powietrze.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez cały dział 3.
Gleba: Składniki, rodzaje, żyzność.
Woda: Stany skupienia, obieg, wody powierzchniowe i podziemne.
Powietrze: Skład, znaczenie, zanieczyszczenia.
Pamiętaj! Ucz się regularnie. Powodzenia na sprawdzianie!
Dasz radę! Trzymam kciuki!
