Społeczeństwo średniowiecza, czyli społeczeństwo średniowieczne, to specyficzna struktura społeczna, która ukształtowała się w Europie od upadku Cesarstwa Rzymskiego Zachodniego (V wiek) aż do początku ery nowożytnej (XV wiek). Charakteryzuje je przede wszystkim hierarchia feudalna i dominująca rola Kościoła katolickiego.
Najważniejszym aspektem społeczeństwa średniowiecznego była drabina feudalna. Na szczycie stał król, który oddawał część ziemi w lenno wasalom – feudałom wyższym, takim jak książęta czy hrabiowie. Ci z kolei oddawali część swoich ziem swoim wasalom, tworząc kolejne szczeble zależności. Na samym dole tej drabiny znajdowali się chłopi, którzy uprawiali ziemię i zobowiązani byli do pracy na rzecz swojego pana.
Podział społeczeństwa był trójstanowy: duchowieństwo, rycerstwo i chłopstwo. Duchowieństwo, obok pełnienia funkcji religijnych, pełniło także funkcje edukacyjne i kulturalne. Rycerstwo zajmowało się wojną i obroną, a chłopstwo zapewniało wyżywienie całej społeczności.
Gospodarka była oparta na rolnictwie. Dominował system pańszczyźniany, w którym chłopi musieli pracować na ziemi pana kilka dni w tygodniu. Rozwój handlu był ograniczony, ale w miastach powstawały cechy rzemieślnicze, zrzeszające rzemieślników różnych specjalności.
Przykładem może być sytuacja chłopa, który uprawia ziemię należącą do rycerza. Musi oddawać część plonów rycerzowi i pracować na jego polu, w zamian za ochronę. Inny przykład to mnich, który przepisuje księgi w klasztorze, dbając o zachowanie wiedzy.
Zrozumienie społeczeństwa średniowiecznego jest kluczowe do poznania korzeni naszej kultury i cywilizacji. Wiele aspektów, takich jak podział pracy czy system wartości, miało wpływ na późniejsze epoki i wciąż rezonuje we współczesnym świecie, choć w zmienionej formie.
