Zaczniemy od podstaw. Chcemy zrozumieć, jak zatrzymanie moczu rozwija się w wyniku łagodnego rozrostu stercza (BPH).
Co to jest zatrzymanie moczu?
Wyobraź sobie zlew. Odkręcasz kurek, woda leci. Korek jest zamknięty. Woda się zbiera. To jest zatrzymanie. Twój pęcherz jest jak zlew, a mocz to woda. Zatrzymanie moczu to brak możliwości całkowitego opróżnienia pęcherza.
Są dwa rodzaje: ostre i przewlekłe. Ostre zatrzymanie moczu to nagła niemożność oddania moczu. Przewlekłe to stopniowe narastanie problemu.
Co to jest łagodny rozrost stercza (BPH)?
Prostata to gruczoł. Mają ją tylko mężczyźni. Znajduje się pod pęcherzem moczowym. Otacza cewkę moczową. Cewka moczowa to rurka, którą mocz wydostaje się z ciała.
BPH to powiększenie prostaty. Jest to częste u starszych mężczyzn. Nie jest to rak. Ale może powodować problemy.
Jak BPH prowadzi do zatrzymania moczu?
Powiększona prostata uciska na cewkę moczową. To utrudnia przepływ moczu. Wyobraź sobie wąż ogrodowy. Stoisz na nim. Przepływ wody jest ograniczony. Podobnie dzieje się z cewką moczową.
To nie dzieje się z dnia na dzień. Jest to proces stopniowy. Można go podzielić na kilka etapów.
Etap 1: Powiększenie prostaty
Prostata zaczyna rosnąć. Nie u wszystkich mężczyzn powoduje to problemy. Wszystko zależy od stopnia powiększenia i kierunku wzrostu.
Etap 2: Zwężenie cewki moczowej
Powiększająca się prostata uciska na cewkę. Powoduje to zwężenie. Przepływ moczu staje się trudniejszy. To tak, jakby zmniejszyć średnicę węża ogrodowego.
Etap 3: Zwiększony wysiłek pęcherza
Pęcherz musi pracować ciężej. Chce wypchnąć mocz przez zwężoną cewkę. Mięśnie pęcherza stają się silniejsze. Podobnie jak mięśnie, które ćwiczysz na siłowni.
Na początku możesz nawet nie zauważyć problemu. Pęcherz sobie radzi. Ale z czasem może się zmęczyć.
Etap 4: Osłabienie pęcherza
Po pewnym czasie pęcherz słabnie. Nie może już efektywnie wypychać moczu. Zaczyna zalegać mocz resztkowy. To tak, jakbyś próbował podnieść ciężar. Na początku dajesz radę, potem mięśnie słabną.
Etap 5: Zatrzymanie moczu
W końcu pęcherz nie jest w stanie w ogóle się opróżnić. To jest zatrzymanie moczu. Może być ostre lub przewlekłe.
Sekwencja zdarzeń - podsumowanie
- Powiększenie prostaty (BPH).
- Zwężenie cewki moczowej.
- Zwiększony wysiłek pęcherza moczowego.
- Osłabienie pęcherza moczowego.
- Zatrzymanie moczu.
Objawy BPH i potencjalnego zatrzymania moczu
Warto wiedzieć, na co zwracać uwagę. To pomoże w szybkiej diagnozie i leczeniu.
- Częste oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy (nykturia).
- Nagłe parcie na mocz.
- Słaby strumień moczu.
- Trudności z rozpoczęciem oddawania moczu.
- Przerywany strumień moczu.
- Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.
- Kapanie moczu po zakończeniu oddawania moczu.
Diagnostyka
Lekarz może zlecić różne badania. Pomogą one ocenić stan prostaty i pęcherza moczowego.
- Badanie fizykalne (per rectum).
- Badanie moczu.
- Badanie krwi (PSA – antygen swoisty dla prostaty).
- USG jamy brzusznej i układu moczowego.
- Uroflowmetria (pomiar przepływu moczu).
- Cystoskopia (wziernikowanie pęcherza moczowego).
Leczenie
Leczenie zależy od stopnia nasilenia objawów. Istnieją różne opcje.
- Obserwacja (jeśli objawy są łagodne).
- Leki (np. alfa-blokery, inhibitory 5-alfa reduktazy).
- Procedury minimalnie inwazyjne (np. TURP, laserowa prostatektomia).
- Operacja (w ciężkich przypadkach).
Zapamiętaj!
BPH to powszechny problem. Nie zawsze prowadzi do zatrzymania moczu. Ale warto być świadomym ryzyka i objawów. Wczesna interwencja może zapobiec poważnym komplikacjom. Jeżeli masz jakiekolwiek obawy, skonsultuj się z lekarzem.
