Ruch Ziemi, temat kluczowy dla zrozumienia naszej planety. Obejmuje on dwa główne rodzaje: ruch obrotowy i ruch obiegowy. Wpływają one na wiele aspektów naszego życia.
Ruch Obrotowy Ziemi
Ziemia kręci się wokół własnej osi. Ten ruch nazywamy ruchem obrotowym. Wyobraź sobie piłkę, którą obracasz palcami – Ziemia robi to samo, ale znacznie wolniej.
Pełny obrót Ziemi trwa około 24 godziny. Dokładnie jest to 23 godziny, 56 minut i 4 sekundy. Ten czas nazywamy dobą. To dzięki ruchowi obrotowemu mamy dzień i noc.
Kiedy część Ziemi jest skierowana w stronę Słońca, tam jest dzień. Druga strona, odwrócona od Słońca, doświadcza nocy. Wraz z obrotem Ziemi, dzień przechodzi w noc i odwrotnie.
Dowody na Ruch Obrotowy
Istnieją dowody naukowe potwierdzające ruch obrotowy Ziemi. Jednym z nich jest doświadczenie Foucaulta. Francuski fizyk, Jean Bernard Léon Foucault, w 1851 roku zawiesił wahadło w Panteonie w Paryżu.
Wahadło wahało się w jednej płaszczyźnie, ale z czasem zauważono, że płaszczyzna wahania się zmienia. To zjawisko jest spowodowane ruchem obrotowym Ziemi. Gdyby Ziemia się nie obracała, wahadło wahałoby się w jednej, niezmiennej płaszczyźnie.
Kolejnym dowodem jest odchylenie ciał poruszających się po powierzchni Ziemi (efekt Coriolisa). Na półkuli północnej ciała odchylają się w prawo, a na półkuli południowej w lewo. Jest to spowodowane tym, że Ziemia się obraca, a ciała poruszają się po zakrzywionej powierzchni.
Skutki Ruchu Obrotowego
Ruch obrotowy Ziemi ma wiele ważnych skutków. Powoduje występowanie dnia i nocy. Wpływa na kierunek wiatrów i prądów morskich (efekt Coriolisa). Ma wpływ na kształt Ziemi – Ziemia nie jest idealną kulą, jest spłaszczona na biegunach.
Podział doby na strefy czasowe również jest związany z ruchem obrotowym. Ziemia jest podzielona na 24 strefy czasowe, każda o szerokości 15 stopni długości geograficznej. W każdej strefie czasowej obowiązuje inny czas lokalny.
Ruch Obiegowy Ziemi
Ziemia krąży wokół Słońca. Ten ruch nazywamy ruchem obiegowym. Ziemia porusza się po elipsie, a nie po idealnym okręgu. Słońce znajduje się w jednym z ognisk tej elipsy.
Pełny obieg Ziemi wokół Słońca trwa około 365 dni i 6 godzin. Dokładnie jest to 365,25 dnia. Dlatego co cztery lata mamy rok przestępny, który ma 366 dni. Dodatkowy dzień dodawany jest do lutego (29 lutego), aby skompensować te "dodatkowe" 6 godzin każdego roku.
Ruch obiegowy Ziemi w połączeniu z nachyleniem osi ziemskiej do płaszczyzny orbity (około 23,5 stopnia) powoduje występowanie pór roku. Gdyby oś Ziemi nie była nachylona, nie mielibyśmy pór roku – temperatura byłaby stała przez cały rok.
Pory Roku
W ciągu roku, różne półkule Ziemi są bardziej lub mniej nachylone w kierunku Słońca. Kiedy półkula północna jest nachylona w stronę Słońca, mamy tam lato. Jednocześnie na półkuli południowej panuje zima.
Kiedy półkula południowa jest nachylona w stronę Słońca, tam jest lato, a na półkuli północnej zima. W okresach przesilenia (letniego i zimowego) oraz równonocy (wiosennej i jesiennej), kąt padania promieni słonecznych na daną półkulę jest skrajny.
Przesilenie letnie (około 21 czerwca) to najdłuższy dzień w roku na półkuli północnej i najkrótszy na półkuli południowej. Przesilenie zimowe (około 22 grudnia) to najkrótszy dzień w roku na półkuli północnej i najdłuższy na półkuli południowej.
Równonoc wiosenna (około 21 marca) i równonoc jesienna (około 23 września) to dni, w których dzień i noc trwają mniej więcej tyle samo na obu półkulach. Słońce wschodzi dokładnie na wschodzie i zachodzi dokładnie na zachodzie.
Konsekwencje Ruchu Obiegowego
Najważniejszą konsekwencją ruchu obiegowego jest występowanie pór roku. Pory roku wpływają na roślinność, zwierzęta i nasze życie. Musimy dostosowywać się do zmieniających się warunków pogodowych.
Długość dnia i nocy zmienia się w ciągu roku ze względu na ruch obiegowy. Ma to wpływ na nasze samopoczucie i aktywność. Długie dni latem dają nam więcej energii, a krótkie dni zimą skłaniają do odpoczynku.
Ruch obiegowy ma również wpływ na klimat. Różne regiony Ziemi doświadczają różnych klimatów ze względu na kąt padania promieni słonecznych i związane z tym różnice temperatur.
Podsumowanie
Ruch Ziemi, zarówno obrotowy jak i obiegowy, jest fundamentalny dla życia na naszej planecie. Ruch obrotowy odpowiada za dzień i noc, a ruch obiegowy za pory roku. Zrozumienie tych ruchów pozwala nam lepiej zrozumieć świat, w którym żyjemy.
Zapamiętaj, że Ziemia nie stoi w miejscu! Ciągle się obraca i krąży wokół Słońca. Te ruchy są kluczowe dla naszego istnienia i wpływają na każdy aspekt naszego życia.
