Hej Klaso 6! Zaraz kartkówka z Ruchu Obrotowego Ziemi. Spokojnie, poradzimy sobie! Ten przewodnik pomoże Ci wszystko powtórzyć i usystematyzować.
Co to jest ruch obrotowy?
To proste! Wyobraź sobie, że Ziemia kręci się jak bąk. To właśnie ruch obrotowy.
Kręci się wokół własnej osi. Ta oś to taka wyimaginowana linia, która przechodzi przez biegun północny i biegun południowy.
Oś Ziemi nie jest prosta. Jest nachylona pod kątem około 23,5 stopnia. To ważne!
Jak długo trwa jeden obrót?
Jeden pełny obrót Ziemi trwa dokładnie 23 godziny, 56 minut i 4 sekundy. Zaokrąglamy to do 24 godzin i nazywamy dobą.
Pamiętaj: doba to efekt ruchu obrotowego.
Skutki ruchu obrotowego Ziemi
Ruch obrotowy ma wiele ważnych skutków. Spójrzmy na najważniejsze.
Dzień i noc
Najbardziej oczywisty skutek. Kiedy Twoja część Ziemi jest skierowana do Słońca, masz dzień. Kiedy jest odwrócona – masz noc.
To dlatego Słońce wschodzi na wschodzie i zachodzi na zachodzie. Ziemia kręci się ze zachodu na wschód.
Różnica czasu
Skoro Ziemia się kręci, to w różnych miejscach jest różna pora dnia. Dlatego mamy strefy czasowe.
Świat jest podzielony na 24 strefy czasowe. Każda strefa ma szerokość 15 stopni długości geograficznej.
Czas słoneczny to czas w danym miejscu, zależny od położenia Słońca. Ale używamy czasu strefowego, który jest ujednolicony dla danej strefy.
Siła Coriolisa
To trochę trudniejsze. Ruch obrotowy Ziemi powoduje, że ciała poruszające się po jej powierzchni są odchylane od pierwotnego kierunku.
Na półkuli północnej odchylenie jest w prawo, a na półkuli południowej w lewo.
Siła Coriolisa ma wpływ na:
- Wiatry - skręcają pod jej wpływem.
- Prądy morskie - również zmieniają kierunek.
- Kierunek obrotu cyklonów - na półkuli północnej kręcą się w lewo (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara), a na południowej w prawo.
Spłaszczenie Ziemi na biegunach
Ziemia nie jest idealną kulą. Jest lekko spłaszczona na biegunach i rozszerzona na równiku.
To spłaszczenie jest spowodowane właśnie ruchem obrotowym. Siła odśrodkowa, związana z ruchem obrotowym, jest największa na równiku.
Jak zapamiętać?
Użyj skojarzeń! Ziemia jak bąk, dzień i noc to jak mrugnięcie okiem, a strefy czasowe to jak plasterki pomarańczy.
Narysuj sobie Ziemię, zaznacz oś, bieguny, równik i strzałkę oznaczającą kierunek obrotu.
Wyobraź sobie wiatr i prąd morski - jak skręcają pod wpływem siły Coriolisa.
Kilka dodatkowych wskazówek
- Oś obrotu Ziemi: Linia przechodząca przez biegun północny i południowy.
- Kierunek obrotu: Z zachodu na wschód.
- Czas trwania obrotu: Około 24 godziny (doba).
- Skutki: Dzień i noc, strefy czasowe, siła Coriolisa, spłaszczenie Ziemi.
Powtórz słowa kluczowe: ruch obrotowy, oś Ziemi, doba, strefy czasowe, siła Coriolisa.
Przykładowe pytania na kartkówce
Spróbuj odpowiedzieć na te pytania:
- Co to jest ruch obrotowy Ziemi?
- Ile trwa jeden pełny obrót Ziemi?
- Wymień trzy skutki ruchu obrotowego.
- Czym jest siła Coriolisa i na co wpływa?
- Dlaczego mamy strefy czasowe?
- W jakim kierunku obraca się Ziemia?
Jeśli odpowiesz na te pytania bez problemu, to jesteś gotowy/gotowa na kartkówkę!
Podsumowanie
Pamiętaj:
- Ruch obrotowy Ziemi to ruch wokół własnej osi.
- Trwa około 24 godziny (doba).
- Powoduje dzień i noc, strefy czasowe i siłę Coriolisa.
Dasz radę! Powodzenia na kartkówce! Pamiętaj o pozytywnym nastawieniu i przypomnij sobie wszystko, co omówiliśmy. Wierzę w Ciebie!
Ucz się pilnie, a sukces będzie Twój!
