Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z geografii? Świetnie! Porozmawiajmy o pogodzie i klimacie. Często się je myli, ale to dwie różne rzeczy. Bez obaw, wszystko ci wyjaśnię krok po kroku!
Czym jest pogoda?
Pogoda to stan atmosfery w danym miejscu i czasie. Myśl o niej jak o zdjęciu. Zdjęciu stanu atmosfery w krótkim okresie.
Opisuje warunki atmosferyczne, które obserwujemy tu i teraz. Na przykład, czy jest słonecznie, pochmurno, deszczowo, czy wieje wiatr.
Elementy pogody to temperatura powietrza, opady atmosferyczne (deszcz, śnieg, grad), wiatr, wilgotność powietrza, ciśnienie atmosferyczne i nasłonecznienie.
Pogoda jest zmienna. Może się zmienić z godziny na godzinę, z dnia na dzień. Dlatego prognozy pogody są zazwyczaj tylko na kilka dni do przodu.
Przykłady: "Dziś jest słonecznie i ciepło, temperatura wynosi 25 stopni Celsjusza." albo "Wczoraj padał deszcz i wiał silny wiatr."
Czynniki wpływające na pogodę
Na pogodę wpływa wiele czynników. Przede wszystkim promieniowanie słoneczne. To ono jest motorem napędowym procesów atmosferycznych.
Ważna jest też cyrkulacja atmosferyczna. To przemieszczanie się mas powietrza.
Ukształtowanie terenu też ma znaczenie. Góry zatrzymują wilgotne masy powietrza, powodując opady.
No i oczywiście prądy morskie. Mogą wpływać na temperaturę i wilgotność powietrza na wybrzeżach.
Czym jest klimat?
Klimat to średni stan pogody na danym obszarze, obserwowany przez długi czas. Myśl o nim jak o filmie. Filmie pokazującym typowe warunki atmosferyczne.
To uogólniony obraz warunków pogodowych, oparty na wieloletnich obserwacjach. Mówimy tu o okresach 30-letnich lub dłuższych.
Klimat danego regionu to typowe temperatury, opady, wiatry, itd., jakie tam występują. Nie chodzi o to, co dzieje się jednego dnia, ale o to, co dzieje się zazwyczaj.
Przykłady: "Klimat Polski jest umiarkowany ciepły przejściowy." albo "Klimat śródziemnomorski charakteryzuje się gorącymi, suchymi latami i łagodnymi, wilgotnymi zimami."
Czynniki wpływające na klimat
Na klimat wpływają czynniki astronomiczne i geograficzne.
Do czynników astronomicznych zalicza się szerokość geograficzna. To ona decyduje o kącie padania promieni słonecznych i ilości docierającej energii.
Do czynników geograficznych zalicza się wysokość nad poziomem morza. Im wyżej, tym zimniej.
Ważne jest też rozmieszczenie lądów i mórz. Morza i oceany nagrzewają się i stygną wolniej niż lądy, co wpływa na temperaturę powietrza.
Nie można zapomnieć o prądach morskich i ukształtowaniu terenu. Tak jak w przypadku pogody, mają one duży wpływ na rozkład temperatur i opadów.
Różnice między pogodą a klimatem
Podsumujmy! Najważniejsza różnica to skala czasowa. Pogoda to stan krótkotrwały, a klimat to stan długotrwały.
Pogoda opisuje to, co dzieje się teraz, a klimat opisuje to, co dzieje się zazwyczaj.
Możemy powiedzieć, że klimat to "tło" dla pogody. Pogoda to "wydarzenie" na tym tle.
Wyobraź sobie, że patrzysz na drzewo. Pogoda to wygląd liści danego dnia. Klimat to to, czy drzewo jest liściaste, iglaste, czy owocowe.
Związek między pogodą a klimatem
Chociaż to różne pojęcia, pogoda i klimat są ze sobą powiązane. Klimat danego obszaru wpływa na to, jaka pogoda jest tam najbardziej prawdopodobna.
Zmiany w pogodzie (np. ekstremalne zjawiska pogodowe) mogą być wskaźnikiem zmian w klimacie. Długotrwałe zmiany w częstości występowania takich zjawisk mogą świadczyć o zmianach klimatycznych.
Zmiana klimatu
Obecnie obserwujemy zmiany klimatyczne. Oznacza to, że klimat Ziemi ulega zmianom. To bardzo poważny problem.
Zmiany klimatyczne objawiają się wzrostem średniej temperatury Ziemi, zmianami w rozkładzie opadów, częstszym występowaniem ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak susze, powodzie, huragany.
Główną przyczyną zmian klimatycznych jest działalność człowieka, a konkretnie emisja gazów cieplarnianych do atmosfery.
Podsumowanie
Pamiętaj! Pogoda to stan atmosfery w danym momencie, a klimat to uśredniony stan pogody na danym obszarze, obserwowany przez długi czas.
Pogoda jest zmienna, a klimat względnie stały (chociaż może ulegać zmianom na przestrzeni wieków).
Pogoda i klimat są ze sobą powiązane, a zmiany w pogodzie mogą świadczyć o zmianach w klimacie.
Powodzenia na sprawdzianie! Dasz radę!
