Rak jelita grubego, zwany również rakiem okrężnicy lub odbytnicy, to poważna choroba. Może się rozprzestrzeniać do innych części ciała. Szczególnie często atakuje wątrobę. Mówimy wtedy o przerzutach do wątroby.
Co to są przerzuty?
Przerzuty to komórki nowotworowe, które oderwały się od pierwotnego guza. Podróżują one przez krew lub układ limfatyczny. Następnie osiedlają się w innych narządach. W przypadku raka jelita grubego, wątroba jest często celem. Dzieje się tak, ponieważ krew z jelita grubego przepływa bezpośrednio do wątroby przez żyłę wrotną.
Obecność przerzutów do wątroby oznacza, że choroba jest w bardziej zaawansowanym stadium. Leczenie staje się bardziej skomplikowane. Szanse na wyleczenie mogą być mniejsze. Mimo to, leczenie może znacząco poprawić komfort życia i przedłużyć je.
Diagnostyka przerzutów do wątroby
Diagnostyka przerzutów raka jelita grubego do wątroby obejmuje szereg badań. Lekarz zbiera informacje o historii choroby pacjenta. Następnie przeprowadza badanie fizykalne. Kluczowe są badania obrazowe.
Tomografia komputerowa (TK) jamy brzusznej z kontrastem jest podstawowym badaniem. Pozwala uwidocznić zmiany w wątrobie. Rezonans magnetyczny (MRI) jest często bardziej precyzyjny. Może wykryć mniejsze zmiany, które są trudne do zobaczenia w TK. USG jamy brzusznej może być wykorzystywane jako badanie przesiewowe lub uzupełniające. Czasami wykonuje się PET-CT, które pozwala ocenić aktywność metaboliczną zmian w wątrobie. Pomocne są także badania krwi, które mierzą poziom markerów nowotworowych, takich jak CEA.
W niektórych przypadkach konieczna jest biopsja zmiany w wątrobie. Polega ona na pobraniu próbki tkanki. Następnie jest ona badana pod mikroskopem. Biopsja potwierdza obecność komórek nowotworowych. Pozwala również określić ich typ i stopień złośliwości.
Metody leczenia raka jelita grubego z przerzutami do wątroby
Leczenie raka jelita grubego z przerzutami do wątroby jest kompleksowe. Zależy od wielu czynników. Należą do nich: liczba i wielkość przerzutów, ogólny stan zdrowia pacjenta i wcześniejsze leczenie. Strategie leczenia mogą obejmować operację, chemioterapię, radioterapię, leczenie celowane i immunoterapię.
Chirurgia
Resekcja chirurgiczna, czyli usunięcie przerzutów z wątroby, jest często preferowaną opcją. Jeśli przerzuty są ograniczone i możliwe do całkowitego usunięcia, operacja może prowadzić do wyleczenia. Kwalifikacja do operacji zależy od liczby, wielkości i lokalizacji przerzutów. Ważny jest także stan zdrowia pacjenta. Czasami stosuje się techniki ablacji, takie jak ablacja falami radiowymi (RFA) lub mikrofalowa ablacja (MWA). Polegają one na niszczeniu komórek nowotworowych za pomocą wysokiej temperatury.
Chemioterapia
Chemioterapia jest ważnym elementem leczenia. Stosuje się ją przed operacją (neoadjuwantowo) w celu zmniejszenia rozmiarów guza. Można ją również stosować po operacji (adjuwantowo) w celu zniszczenia pozostałych komórek nowotworowych. Chemioterapia systemowa polega na podawaniu leków, które krążą po całym organizmie. Docierają do komórek nowotworowych. Stosuje się różne schematy chemioterapii. Wybór zależy od rodzaju raka i stanu pacjenta.
Leczenie celowane i immunoterapia
Leczenie celowane wykorzystuje leki, które atakują konkretne cele w komórkach nowotworowych. Na przykład, inhibitory EGFR (np. cetuksymab, panitumumab) są stosowane w leczeniu raka jelita grubego z przerzutami. Działają one poprzez blokowanie receptorów EGFR, które odgrywają rolę w wzroście i proliferacji komórek nowotworowych. Inhibitory VEGF (np. bewacyzumab) hamują tworzenie nowych naczyń krwionośnych, które odżywiają guz.
Immunoterapia to leczenie, które pobudza układ odpornościowy do walki z rakiem. Inhibitory punktów kontrolnych (np. pembrolizumab, niwolumab) to leki, które odblokowują układ odpornościowy. Pozwalają mu na rozpoznawanie i niszczenie komórek nowotworowych. Immunoterapia jest skuteczna tylko u niewielkiej grupy pacjentów z rakiem jelita grubego. U tych pacjentów, u których występuje wysoka niestabilność mikrosatelitarna (MSI-H) lub defekt naprawy niesparowanych zasad (dMMR), immunoterapia może przynieść dobre efekty.
Radioterapia
Radioterapia rzadko jest stosowana w leczeniu przerzutów do wątroby. Może być rozważana w specyficznych sytuacjach. Na przykład, gdy inne metody leczenia nie są możliwe lub nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Można ją zastosować w celu zmniejszenia bólu lub innych objawów.
Monitorowanie i opieka paliatywna
Regularne monitorowanie po leczeniu jest kluczowe. Pozwala na wczesne wykrycie ewentualnego nawrotu choroby. Obejmuje badania obrazowe (TK, MRI) i badania krwi (markery nowotworowe). Opieka paliatywna jest ważnym elementem leczenia. Ma na celu poprawę jakości życia pacjentów z zaawansowanym rakiem. Obejmuje leczenie bólu, nudności, wymiotów i innych objawów. Wsparcie psychologiczne jest również bardzo ważne.
Podsumowanie
Rak jelita grubego z przerzutami do wątroby to poważna choroba. Wymaga kompleksowego leczenia. Dzięki postępowi w medycynie, istnieje wiele opcji leczenia. Mogą one przedłużyć życie i poprawić jego jakość. Ważna jest wczesna diagnostyka, indywidualne podejście do pacjenta i ścisła współpraca z lekarzem. Regularne badania kontrolne i zdrowy styl życia mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi raka jelita grubego. W przypadku diagnozy, ważne jest, aby nie tracić nadziei i korzystać z dostępnych metod leczenia.
