Witaj piątoklasisto! Ruszamy z pierwszą lekcją Biologii! Dział pierwszy czeka!
Czym jest przyroda?
Wyobraź sobie wielki, kolorowy obraz.
Są na nim drzewa, kwiaty, zwierzęta i ludzie.
To wszystko to przyroda! Otacza nas wszędzie.
Przyroda to wszystko, co nie zostało stworzone przez człowieka.
Pomyśl o górach, rzekach i oceanach.
Czy człowiek je zbudował? Nie! One istniały od dawna.
Nawet słońce i księżyc to elementy przyrody.
One oświetlają naszą planetę. Zapewniają ciepło i światło.
Przyroda jest bardzo różnorodna.
Obejmuje rośliny, zwierzęta, grzyby i bakterie.
Każdy element ma swoje miejsce i rolę.
Składniki przyrody ożywionej i nieożywionej
Przyrodę możemy podzielić na dwie grupy.
To przyroda ożywiona i przyroda nieożywiona.
Wyobraź sobie ogród.
Rosną w nim kwiaty, krzewy i drzewa.
Widzisz też pszczoły, motyle i dżdżownice.
To wszystko to przyroda ożywiona. Coś, co żyje.
Przyroda ożywiona to wszystkie organizmy. Rosną, oddychają, odżywiają się i rozmnażają.
Teraz spójrz na kamienie, ziemię i wodę.
One nie rosną, nie oddychają i nie jedzą.
To przyroda nieożywiona. To coś, co nie żyje.
Przyroda nieożywiona to np. skały, woda, powietrze i gleba.
Obie grupy są ze sobą powiązane.
Rośliny potrzebują wody i światła słonecznego (przyroda nieożywiona), aby rosnąć.
Zwierzęta jedzą rośliny (przyroda ożywiona), aby przeżyć.
Co to jest obserwacja?
Wyobraź sobie detektywa.
Detektyw uważnie obserwuje otoczenie.
Szuka śladów i wskazówek.
W biologii robimy podobnie! To obserwacja.
Obserwacja to uważne przyglądanie się czemuś.
Możesz obserwować roślinę w doniczce.
Możesz obserwować zachowanie swojego psa.
Używasz do tego swoich zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, smaku i dotyku.
Staraj się zauważyć jak najwięcej szczegółów.
Kolor, kształt, wielkość, zapach - wszystko to jest ważne.
Na przykład, obserwując motyla, możesz zauważyć kolor jego skrzydeł, wzór na nich i sposób, w jaki lata.
Co to jest doświadczenie?
Wyobraź sobie eksperyment w kuchni.
Chcesz zobaczyć, co się stanie, gdy dodasz ocet do ciasta.
To właśnie jest doświadczenie!
Doświadczenie to celowe działanie.
Chcesz sprawdzić, czy twoja hipoteza jest prawdziwa.
Masz pomysł (hipotezę) i chcesz go przetestować.
Na przykład, chcesz sprawdzić, czy rośliny potrzebują światła do życia.
Sadzić dwie rośliny.
Jedną postawisz w słonecznym miejscu, a drugą w ciemnym.
Po kilku dniach zobaczysz różnicę.
Roślina w ciemnym miejscu będzie blada i słaba.
Roślina w słonecznym miejscu będzie zielona i silna.
To doświadczenie pokazało, że rośliny potrzebują światła.
Różnica między obserwacją a doświadczeniem
Obserwacja to patrzenie na coś, co już się dzieje.
Doświadczenie to robienie czegoś, żeby zobaczyć, co się stanie.
Obserwujesz motyla na łące. Doświadczalnie sprawdzasz, czy rośliny potrzebują wody.
Bezpieczeństwo w pracowni biologicznej
Pomyśl o pracowni jak o laboratorium.
Potrzebne jest bezpieczeństwo. Ważne zasady.
W pracowni biologicznej używamy różnych narzędzi i substancji.
Niektóre z nich mogą być niebezpieczne.
Dlatego musimy przestrzegać zasad bezpieczeństwa.
Zawsze słuchaj nauczyciela.
Czytaj uważnie instrukcje.
Używaj okularów ochronnych, jeśli jest to konieczne.
Nie dotykaj substancji chemicznych gołymi rękami.
Nie jedz i nie pij w pracowni.
Po skończonej pracy umyj ręce.
Pamiętaj, bezpieczeństwo jest najważniejsze!
Podsumowanie
W pierwszym dziale poznałeś podstawowe pojęcia z biologii.
Wiesz, czym jest przyroda, obserwacja i doświadczenie.
Pamiętaj o zasadach bezpieczeństwa w pracowni.
Teraz możesz śmiało ruszać dalej! Powodzenia!
