Hej! Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego podróżowanie po większości krajów Europy jest tak proste? Dlaczego nie musimy pokazywać paszportu na każdej granicy? Odpowiedź tkwi w Układzie z Schengen, a konkretnie w tym, że Polska do niego przystąpiła.
Co to jest Układ z Schengen?
Układ z Schengen to umowa między państwami europejskimi. Umowa ta znosi kontrole na granicach wewnętrznych. Brzmi skomplikowanie? Już tłumaczę.
Wyobraź sobie, że jedziesz autokarem z Warszawy do Berlina. Kiedyś, zanim Polska weszła do Schengen, na granicy polsko-niemieckiej musielibyście wszyscy wysiąść z autokaru. Musielibyście pokazać paszporty celnikom i przejść kontrolę. Teraz? Autokar po prostu jedzie dalej, a Wy możecie spać albo słuchać muzyki.
To właśnie jest istota Układu z Schengen - swoboda przemieszczania się osób. Nie ma kontroli na granicach wewnętrznych, co oznacza, że możecie swobodnie podróżować między krajami należącymi do strefy Schengen bez okazywania paszportu.
Definicje kluczowych pojęć
Zanim pójdziemy dalej, wyjaśnijmy sobie kilka ważnych terminów. To pomoże w lepszym zrozumieniu tematu.
Strefa Schengen: Obszar obejmujący państwa, które podpisały i wdrożyły Układ z Schengen. Na granicach wewnętrznych tych państw nie ma kontroli granicznych.
Granice wewnętrzne: Granice między państwami należącymi do strefy Schengen.
Granice zewnętrzne: Granice strefy Schengen z państwami, które do niej nie należą. Na przykład granica Polski z Ukrainą jest granicą zewnętrzną Schengen.
Kontrola graniczna: Sprawdzanie tożsamości osób przekraczających granicę, a także sprawdzanie dokumentów podróży (paszportów, wiz) oraz ewentualne przeszukanie bagażu.
Kiedy Polska przystąpiła do Układu z Schengen?
Polska stała się częścią strefy Schengen 21 grudnia 2007 roku. Było to ważne wydarzenie dla naszego kraju. Od tego dnia Polacy mogli swobodnie podróżować po Europie bez uciążliwych kontroli granicznych. Zniknęły kolejki na przejściach granicznych z Niemcami, Czechami, Słowacją i Litwą.
Przystąpienie do Schengen wymagało od Polski spełnienia szeregu warunków. Musieliśmy m.in. wzmocnić ochronę granic zewnętrznych, poprawić współpracę policyjną z innymi krajami i wdrożyć system wymiany informacji.
Jakie korzyści przyniosło Polsce przystąpienie do Schengen?
Przystąpienie do strefy Schengen przyniosło Polsce wiele korzyści. Zyskała nie tylko swoboda podróżowania, ale także gospodarka.
Ułatwienia w podróżowaniu: To chyba najbardziej oczywista korzyść. Możemy swobodnie podróżować do większości krajów Europy bez pokazywania paszportu. To oszczędza czas i nerwy.
Rozwój turystyki: Brak kontroli granicznych sprzyja rozwojowi turystyki. Więcej turystów przyjeżdża do Polski, a Polacy chętniej wyjeżdżają za granicę.
Wzrost gospodarczy: Swobodny przepływ osób i towarów ułatwia handel i inwestycje. Polskie firmy mogą łatwiej prowadzić działalność w innych krajach Schengen.
Współpraca policyjna: Przystąpienie do Schengen oznacza ściślejszą współpracę policyjną z innymi krajami. Ułatwia to zwalczanie przestępczości transgranicznej.
Czy są jakieś wady?
Jak wszystko, Układ z Schengen ma też pewne wady. Jedną z nich jest konieczność wzmocnienia ochrony granic zewnętrznych. Polska, jako kraj graniczący z Ukrainą i Białorusią, ponosi dużą odpowiedzialność za ochronę granicy Schengen.
Inną wadą, o której czasem się mówi, jest potencjalne zwiększenie zagrożenia przestępczością transgraniczną. Brak kontroli na granicach wewnętrznych może ułatwiać przemieszczanie się przestępcom. Dlatego tak ważna jest współpraca policyjna między krajami Schengen.
Warto też pamiętać, że w wyjątkowych sytuacjach, takich jak zagrożenie bezpieczeństwa publicznego, państwa Schengen mogą tymczasowo przywrócić kontrole na granicach wewnętrznych. Zdarzyło się to już kilka razy, na przykład podczas dużych imprez sportowych lub szczytów politycznych.
Jakie kraje należą do strefy Schengen?
Do strefy Schengen należą 27 państwa. Są to głównie kraje Unii Europejskiej, ale nie wszystkie. Na przykład Szwajcaria i Norwegia należą do Schengen, choć nie są członkami UE. Z kolei Irlandia nie należy do Schengen, choć jest członkiem UE. Trochę to zagmatwane, ale warto zapamiętać, że przynależność do UE i Schengen to nie to samo.
Oto lista krajów należących do strefy Schengen (stan na 2024 rok): Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria.
Podsumowanie
Przystąpienie Polski do Układu z Schengen było ważnym krokiem w integracji europejskiej. Zyskaliśmy swobodę podróżowania, rozwój turystyki i wzrost gospodarczy. Musimy jednak pamiętać o odpowiedzialności za ochronę granic zewnętrznych i o konieczności współpracy policyjnej z innymi krajami. Miejmy nadzieję, że dzięki temu będziemy mogli dalej cieszyć się swobodą przemieszczania się po Europie.
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć, czym jest Układ z Schengen i dlaczego przystąpienie do niego było tak ważne dla Polski. Jeśli masz jakieś pytania, śmiało pytaj!
