Hej czwartoklasiści! Gotowi na sprawdzian z przyrody, dział 3? Nie martwcie się, pomożemy Wam!
Gleba – Składniki i Właściwości
Zacznijmy od gleby! Czym jest gleba? To wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej. Jest bardzo ważna dla roślin.
Składniki Gleby
Gleba to nie tylko ziemia. Ma wiele składników. Co w niej znajdziemy?
- Skały i minerały: Małe kawałeczki skał. Dają glebie strukturę.
- Próchnica: To resztki obumarłych roślin i zwierząt. Bardzo ważna dla żyzności gleby!
- Woda: Gleba musi być wilgotna, aby rośliny mogły pić.
- Powietrze: Korzenie roślin też potrzebują oddychać.
- Organizmy żywe: Bakterie, grzyby, dżdżownice... One pomagają rozkładać resztki organiczne.
Zapamiętajcie te składniki! Są podstawą żyznej gleby.
Rodzaje Gleb
Różne miejsca, różne gleby! Nie każda gleba jest taka sama.
- Gleby piaszczyste: Szybko przepuszczają wodę. Są mało żyzne.
- Gleby gliniaste: Dobrze trzymają wodę. Ale mogą być ciężkie.
- Gleby próchnicze: Bogate w próchnicę. Bardzo żyzne! Idealne dla roślin.
- Gleby torfowe: Powstają na terenach podmokłych. Mają dużo materii organicznej.
Sprawdźcie, jakie gleby występują w Waszej okolicy!
Woda – Źródła i Obieg
Woda to życie! Bez wody nic by nie rosło. Skąd ją bierzemy?
Źródła Wody
Woda jest wszędzie! Ale skąd się bierze w kranie?
- Opady atmosferyczne: Deszcz, śnieg, grad. Woda z nieba!
- Wody powierzchniowe: Rzeki, jeziora, stawy, morza i oceany. Duże zbiorniki wodne.
- Wody podziemne: Ukryte pod ziemią. Czerpiemy je ze studni.
- Lodowce: Zamrożona woda. Stopniowo się roztapiają.
Pamiętajcie o oszczędzaniu wody! To cenny zasób.
Obieg Wody w Przyrodzie
Woda krąży! To nieustanny cykl.
- Parowanie: Woda zamienia się w parę wodną. Słońce ją ogrzewa.
- Kondensacja: Para wodna skrapla się w chmury.
- Opady: Woda wraca na ziemię w postaci deszczu, śniegu lub gradu.
- Spływ: Woda spływa do rzek, jezior i mórz. I znowu paruje!
Narysujcie schemat obiegu wody! To pomoże Wam zapamiętać.
Powietrze – Skład i Znaczenie
Oddychamy nim cały czas! Powietrze jest niezbędne do życia.
Skład Powietrza
Co kryje się w powietrzu?
- Azot: Najwięcej w powietrzu. Około 78%.
- Tlen: Niezbędny do oddychania. Około 21%.
- Dwutlenek węgla: Rośliny go potrzebują do fotosyntezy.
- Inne gazy: Na przykład argon.
Pamiętajcie o tych procentach! Mogą się pojawić na sprawdzianie.
Znaczenie Powietrza
Dlaczego powietrze jest takie ważne?
- Oddychanie: Zwierzęta i ludzie potrzebują tlenu.
- Fotosynteza: Rośliny potrzebują dwutlenku węgla.
- Ochrona przed promieniowaniem UV: Warstwa ozonowa chroni nas przed słońcem.
- Rozprzestrzenianie się dźwięku: Dzięki powietrzu możemy słyszeć.
Dbajmy o czyste powietrze! Zanieczyszczenia nam szkodzą.
Ochrona Środowiska
Dbajmy o naszą planetę! To nasz dom.
Zanieczyszczenia Środowiska
Co zanieczyszcza nasze środowisko?
- Zanieczyszczenie powietrza: Spaliny samochodowe, dym z kominów.
- Zanieczyszczenie wody: Ścieki z fabryk, odpady.
- Zanieczyszczenie gleby: Pestycydy, nawozy sztuczne.
- Hałas: Samochody, maszyny.
Starajcie się ograniczać zanieczyszczenia! To ważne.
Działania na Rzecz Ochrony Środowiska
Co możemy zrobić, żeby pomóc?
- Segregacja śmieci: Papier, plastik, szkło, metal.
- Oszczędzanie wody i energii: Zakręcaj kran, wyłączaj światło.
- Recykling: Przetwarzanie odpadów.
- Sadzenie drzew: Drzewa produkują tlen.
- Ograniczenie użycia plastiku: Używaj wielorazowych toreb i butelek.
Każdy mały gest ma znaczenie! Razem możemy zdziałać cuda.
Podsumowanie
Uff, to już koniec! Przypomnijmy sobie najważniejsze punkty:
- Gleba składa się ze skał, próchnicy, wody, powietrza i organizmów żywych.
- Woda krąży w przyrodzie: parowanie, kondensacja, opady, spływ.
- Powietrze składa się głównie z azotu i tlenu.
- Musimy dbać o środowisko: segregacja śmieci, oszczędzanie wody i energii.
Jesteście gotowi! Powodzenia na sprawdzianie! Wierzymy w Was!
