Hej! Gotowi na powtórkę z chemii? Damy radę!
Atomy, cząsteczki i pierwiastki
Pamiętacie, czym jest atom?
To najmniejsza część pierwiastka zachowująca jego właściwości.
A cząsteczka?
Powstaje, gdy atomy łączą się ze sobą.
Pierwiastek to substancja zbudowana z jednego rodzaju atomów.
Na przykład, tlen (O) to pierwiastek.
Budowa atomu
Atom składa się z jądra atomowego i elektronów.
W jądrze są protony (ładunek dodatni) i neutrony (ładunek obojętny).
Elektrony (ładunek ujemny) krążą wokół jądra.
Liczba protonów w jądrze to liczba atomowa (Z).
Liczba masowa (A) to suma protonów i neutronów.
Izotopy to atomy tego samego pierwiastka, ale o różnej liczbie neutronów.
Wiązania chemiczne
Atomy łączą się ze sobą, tworząc wiązania chemiczne.
Najważniejsze rodzaje wiązań to kowalencyjne i jonowe.
Wiązanie kowalencyjne powstaje przez uwspólnienie elektronów.
Może być spolaryzowane (nierównomierne rozłożenie ładunku) lub niespolaryzowane (równomierne rozłożenie ładunku).
Wiązanie jonowe powstaje przez przekazanie elektronu z jednego atomu na drugi.
Powstają jony: kationy (ładunek dodatni) i aniony (ładunek ujemny).
Siły van der Waalsa to słabe oddziaływania między cząsteczkami.
Reakcje chemiczne
Reakcja chemiczna to proces, w którym substancje (substraty) przekształcają się w inne substancje (produkty).
Równanie reakcji chemicznej musi być zbilansowane.
Katalizator przyspiesza reakcję, ale sam się nie zużywa.
Reakcje mogą być egzotermiczne (wydzielają ciepło) lub endotermiczne (pochłaniają ciepło).
Stechiometria
Stechiometria to dział chemii zajmujący się ilościowymi aspektami reakcji chemicznych.
Masa molowa to masa jednego mola danej substancji.
Mol to jednostka ilości materii, zawierająca 6,022 x 1023 cząsteczek (liczba Avogadro).
Roztwory
Roztwór to mieszanina jednorodna dwóch lub więcej substancji.
Rozpuszczalnik to substancja, w której rozpuszcza się inna substancja.
Substancja rozpuszczona to substancja, która rozpuszcza się w rozpuszczalniku.
Stężenie to ilość substancji rozpuszczonej w danej ilości roztworu.
Możemy wyrażać stężenie w procentach, molach na litr (molarność) i innych jednostkach.
Kwasy i zasady
Kwasy to substancje, które dysocjują w wodzie, tworząc jony wodorowe (H+).
Zasady to substancje, które dysocjują w wodzie, tworząc jony wodorotlenkowe (OH-).
pH to miara kwasowości lub zasadowości roztworu.
pH < 7 oznacza odczyn kwasowy, pH > 7 oznacza odczyn zasadowy, a pH = 7 oznacza odczyn obojętny.
Reakcja zobojętniania to reakcja kwasu z zasadą, w wyniku której powstaje sól i woda.
Chemia organiczna - wprowadzenie
Chemia organiczna zajmuje się związkami węgla.
Węgiel ma zdolność tworzenia długich łańcuchów i pierścieni, co daje ogromną różnorodność związków organicznych.
Podstawowe grupy związków organicznych to alkany, alkeny, alkiny, alkohole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe i inne.
Izomeria to zjawisko występowania związków o tym samym wzorze sumarycznym, ale różnej budowie.
Podsumowanie
Powtórzyliśmy sobie podstawy chemii, od budowy atomu po chemię organiczną.
Pamiętajcie o definicjach, rodzajach wiązań, reakcjach chemicznych, roztworach i kwasach z zasadami.
W chemii organicznej skupcie się na podstawowych grupach związków i izomerii.
Powodzenia na egzaminie! Jesteście świetni!
