Witaj! Przygotujmy się razem do zadania: Przepisz tekst i uzupełnij go właściwymi znakami interpunkcyjnymi. To nic trudnego, damy radę!
Czym jest interpunkcja?
Interpunkcja to system znaków, które pomagają nam zrozumieć tekst.
Dzięki nim tekst staje się jasny i czytelny.
Znaków interpunkcyjnych używamy, aby oddzielić zdania, myśli i wyrazić emocje.
Najważniejsze znaki interpunkcyjne
Kropka (.)
Kropka kończy zdanie oznajmujące.
Na przykład: Dziś jest piękny dzień.
Używamy jej także w skrótach, np. ul. (ulica).
Przecinek (,)
Przecinek oddziela elementy w wyliczeniach.
Na przykład: Kupiłem jabłka, gruszki, banany i pomarańcze.
Używamy go przed spójnikami: ale, więc, zatem, jednak, dlatego, gdy łączą one zdania.
Na przykład: Chciałem iść do kina, ale byłem zmęczony.
Stawiamy przecinek przed wyrażeniami wtrąconymi, np. jak sądzę, moim zdaniem, oczywiście.
Na przykład: To, jak sądzę, dobry pomysł.
Oddzielamy przecinkiem imię od nazwiska, jeżeli najpierw występuje nazwisko w wyliczeniu np. Nowak, Jan
Średnik (;)
Średnik łączy zdania blisko związane ze sobą treściowo.
Na przykład: Na dworze pada deszcz; ulice są mokre.
Używamy go także w wyliczeniach, gdy poszczególne elementy są bardziej rozbudowane.
Na przykład: Na konferencji byli obecni: Jan Kowalski, prezes firmy X; Anna Nowak, dyrektor marketingu firmy Y; Piotr Wiśniewski, właściciel firmy Z.
Dwukropek (:)
Dwukropek wprowadza wyliczenie, wyjaśnienie lub cytat.
Na przykład: Mam trzy cele: zdrowie, szczęście i sukces.
Powiedział: "To wspaniały dzień!".
Myślnik (–)
Myślnik oddziela wtrącenia, dopowiedzenia lub nagłą zmianę toku myśli.
Na przykład: Pojedziemy na wakacje – jeśli tylko znajdę czas.
Może też oznaczać dialog.
Na przykład: – Dokąd idziesz? – Zapytał.
Wykrzyknik (!)
Wykrzyknik wyraża emocje: radość, zdziwienie, gniew, strach.
Na przykład: Ależ to wspaniale!
Używamy go w rozkazach i okrzykach.
Na przykład: Stój!
Znak zapytania (?)
Znak zapytania kończy zdanie pytające.
Na przykład: Jak się masz?
Nawiasy ( )
Nawiasy zawierają dodatkowe informacje, wyjaśnienia, wtrącenia.
Na przykład: Jan Brzechwa (właściwie Jan Wiktor Lesman) był znanym poetą.
Cudzysłów (" ")
Cudzysłów służy do oznaczania cytatów, tytułów lub słów użytych w innym znaczeniu niż dosłowne.
Na przykład: Adam Mickiewicz napisał "Pana Tadeusza".
Użył słowa "ironia" w ironicznym kontekście.
Jak podejść do zadania?
1. Przeczytaj uważnie tekst. Zrozum, o czym jest.
2. Zidentyfikuj zdania. Gdzie się zaczynają i kończą?
3. Zwróć uwagę na związki między zdaniami. Czy potrzebny jest przecinek, średnik, czy dwukropek?
4. Poszukaj wyliczeń, wtrąceń, cytatów. To miejsca, gdzie często występują przecinki, myślniki, nawiasy, cudzysłowy.
5. Pomyśl o emocjach. Czy jakieś zdanie wyraża radość, zdziwienie, pytanie? Użyj wykrzyknika lub znaku zapytania.
6. Sprawdź jeszcze raz! Upewnij się, że wszystko jest poprawne.
Przykładowe ćwiczenie
Przepisz poniższy tekst i uzupełnij go znakami interpunkcyjnymi:
Był piękny słoneczny dzień dzieci bawiły się w parku biegały skakały i śmiały się nagle usłyszały wołanie Mamo gdzie jesteś zapytała mała Kasia Mama odpowiedziała Tu jestem kochanie.
Poprawna wersja:
Był piękny, słoneczny dzień. Dzieci bawiły się w parku: biegały, skakały i śmiały się. Nagle usłyszały wołanie: "Mamo, gdzie jesteś?" – zapytała mała Kasia. Mama odpowiedziała: "Tu jestem, kochanie."
Kilka dodatkowych wskazówek
Pamiętaj o pisowni wielką literą po kropce, wykrzykniku i znaku zapytania.
Zwróć uwagę na poprawność gramatyczną. To też wpływa na interpunkcję.
Nie bój się pytać, jeśli masz wątpliwości!
Podsumowanie
Interpunkcja jest kluczowa dla zrozumienia tekstu.
Znamy już najważniejsze znaki: kropkę, przecinek, średnik, dwukropek, myślnik, wykrzyknik, znak zapytania, nawiasy i cudzysłów.
Wiemy, jak podejść do zadania i na co zwracać uwagę.
Pamiętaj: ćwiczenie czyni mistrza! Im więcej będziesz ćwiczyć, tym lepiej Ci pójdzie.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Ciebie!
