Często spotykamy się z poleceniem "Przeczytaj tekst i wykonaj związane z nim polecenia". Co to właściwie oznacza? Jak się do tego zabrać?
Najprościej mówiąc, chodzi o uważne przeczytanie tekstu, zrozumienie jego treści. Następnie trzeba odpowiedzieć na pytania lub wykonać inne zadania, bazując na tym, co przeczytaliśmy.
Krok 1: Czytanie ze zrozumieniem
To kluczowy element. Nie wystarczy tylko "przebiec" wzrokiem po tekście. Trzeba go *zrozumieć*.
Czytanie ze zrozumieniem to umiejętność wyodrębnienia głównych myśli, rozpoznawania relacji między elementami tekstu i interpretowania go.
Techniki czytania ze zrozumieniem:
Aktywne czytanie: Zadawaj pytania podczas czytania. "O czym to jest?", "Co autor chce przekazać?", "Jakie są argumenty?".
Podkreślanie/zaznaczanie: Zaznaczaj ważne fragmenty tekstu. Słowa kluczowe, definicje, argumenty.
Notowanie: Rób krótkie notatki na marginesie. Streszczaj akapity, zapisuj pytania, twórz mapy myśli.
Słownictwo: Jeśli napotkasz nieznane słowo, sprawdź jego znaczenie. Kontekst często pomaga, ale słownik bywa niezbędny.
Powtórne czytanie: Nie krępuj się przeczytać tekst kilka razy. Za drugim razem często dostrzegamy szczegóły, które umknęły nam za pierwszym razem.
Krok 2: Analiza poleceń
Po przeczytaniu tekstu, przychodzi czas na *analizę poleceń*. Co konkretnie trzeba zrobić?
Zwróć uwagę na słowa kluczowe w poleceniach. "Wyjaśnij", "Porównaj", "Oceń", "Uzasadnij". Każde z tych słów wymaga innej strategii.
Wyjaśnij: Przedstaw coś w sposób zrozumiały. Zdefiniuj pojęcia, opisz procesy, podaj przykłady.
Porównaj: Wskaż podobieństwa i różnice między dwoma lub więcej elementami.
Oceń: Wyraź swoją opinię na temat czegoś. Uzasadnij swoją ocenę, odwołując się do kryteriów.
Uzasadnij: Podaj argumenty na poparcie swojej tezy. Odwołaj się do faktów, dowodów, przykładów.
Krok 3: Odpowiedź na polecenia
Mając już przeczytany tekst i zrozumiane polecenia, możemy przystąpić do *odpowiadania*.
Odpowiedzi powinny być:
Zgodne z treścią tekstu: Nie wymyślaj niczego, czego nie ma w tekście.
Zwięzłe i konkretne: Odpowiadaj na pytanie, unikaj lania wody.
Poprawne językowo: Dbaj o ortografię, gramatykę i styl.
Uzasadnione: Jeśli to konieczne, odwołaj się do fragmentów tekstu, cytuj.
Przykłady:
Tekst: "Zmiany klimatyczne stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Powodują wzrost temperatury, topnienie lodowców i ekstremalne zjawiska pogodowe."
Polecenie: Wyjaśnij, jakie zagrożenia wynikają ze zmian klimatycznych.
Odpowiedź: Zmiany klimatyczne zagrażają środowisku poprzez wzrost temperatury, topnienie lodowców i występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Tekst: "Polska i Węgry są członkami Unii Europejskiej. Polska jest krajem o większej populacji i silniejszej gospodarce niż Węgry."
Polecenie: Porównaj Polskę i Węgry pod względem członkostwa w UE, populacji i gospodarki.
Odpowiedź: Zarówno Polska, jak i Węgry są członkami Unii Europejskiej. Polska charakteryzuje się większą populacją oraz silniejszą gospodarką w porównaniu do Węgier.
Krok 4: Sprawdzenie
Po napisaniu odpowiedzi, zawsze warto ją *sprawdzić*.
Sprawdź:
Czy odpowiedź jest zgodna z treścią tekstu.
Czy odpowiedź jest kompletna i wyczerpująca.
Czy odpowiedź jest poprawna językowo.
Czy odpowiedź jest uzasadniona (jeśli to konieczne).
Podsumowując:
Przeczytaj tekst i wykonaj związane z nim polecenia to proces wymagający uwagi, koncentracji i umiejętności analitycznego myślenia. Kluczem do sukcesu jest czytanie ze zrozumieniem, dokładna analiza poleceń i precyzyjne formułowanie odpowiedzi.
Pamiętaj o aktywnym czytaniu, podkreślaniu ważnych fragmentów i notowaniu. Zwracaj uwagę na słowa kluczowe w poleceniach i dostosuj swoje odpowiedzi do ich wymagań. Zawsze sprawdzaj swoje odpowiedzi przed oddaniem pracy.
Powodzenia!
