Witajcie, drodzy uczniowie klasy 3! Zaraz powtórzymy razem materiał ze strony 7 z Potyczek Ortograficznych. Pamiętajcie, ćwiczenie czyni mistrza!
Rzeczowniki własne i pospolite
Pamiętacie różnicę między rzeczownikami własnymi a pospolitymi? To bardzo ważne.
Rzeczowniki pospolite
Rzeczowniki pospolite to nazwy ogólne. Oznaczają one rzeczy, osoby lub zjawiska w sposób ogólny. Na przykład: pies, kot, dom, rzeka.
Pisze się je małą literą. Nie zapominajcie o tym!
Rzeczowniki własne
Rzeczowniki własne to nazwy konkretnych osób, miejsc, zwierząt. Na przykład: Ala, Kraków, Azor, Wisła.
Zawsze piszemy je wielką literą! To bardzo ważna zasada.
Przykłady:
- miasto (pospolity) – Warszawa (własny)
- rzeka (pospolity) – Odra (własny)
- pies (pospolity) – Reksio (własny)
"Ó" i "U"
Teraz przejdziemy do ortografii. Skupimy się na pisowni "ó" i "u". To często sprawia trudności.
Kiedy piszemy "Ó"?
Piszemy "ó", gdy wymienia się na "o", "e" lub "a" w innym słowie tej samej rodziny.
Przykłady:
- stół – stoły (ó wymienia się na o)
- wóz – wozy (ó wymienia się na o)
- góra – górka (ó wymienia się na o)
Piszemy "ó" w zakończeniach: -ów, -ówna, -ówne.
Przykłady: synów, Kraków, Jadwiga Królówna.
Kiedy piszemy "U"?
Piszemy "u" na początku wyrazów: ulewa, ucho, ulica.
Piszemy "u" po spółgłoskach wewnątrz wyrazów (często, ale nie zawsze!).
Przykłady: but, mur, luka.
Wyjątki: Pamiętajcie o wyjątkach! Niektóre słowa po prostu trzeba zapamiętać. Na przykład: skuwka, zasuwka.
"Ż" i "RZ"
Kolejny trudny temat to pisownia "ż" i "rz". Spokojnie, damy radę!
Kiedy piszemy "Ż"?
Piszemy "ż", gdy wymienia się na "g", "dz", "h", "z", "ź" lub "s" w innym słowie tej samej rodziny.
Przykłady:
- książka – księga (ż wymienia się na g)
- móżdżek – mózg (ż wymienia się na g)
- dróżka – droga (ż wymienia się na g)
Kiedy piszemy "RZ"?
Piszemy "rz" po spółgłoskach: p, b, t, d, k, g, j, w.
Przykłady: praca, brzeg, trzeba, drzwi, krzak, grzyb, przy, wrzos.
Piszemy "rz" w zakończeniach: -arz, -erz, -mistrz.
Przykłady: malarz, żołnierz, zegarmistrz.
Wyjątki: I tutaj musimy pamiętać o wyjątkach! Na przykład: pszczoła (piszemy "ps" pomimo, że po nim występuje "rz").
Ćwiczenia
Najlepszy sposób na utrwalenie wiedzy to ćwiczenia! Weźcie kartkę i długopis i spróbujcie uzupełnić luki:
- Na stole leżał ksi....ka.
- Mój tata jest mal....em.
- W ogrodzie rośnie duży krz....k.
- Pojechałem do Krako....a.
- Mama upiekła pyszny stó.... .
Sprawdźcie swoje odpowiedzi! Pamiętajcie, im więcej ćwiczycie, tym lepiej zapamiętacie zasady.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia ze strony 7 Potyczek Ortograficznych.
Pamiętajcie:
- Rzeczowniki własne piszemy wielką literą.
- "Ó" wymienia się na "o", "e" lub "a".
- "U" często występuje na początku wyrazów.
- "Ż" wymienia się na "g", "dz", "h", "z", "ź" lub "s".
- "RZ" piszemy po niektórych spółgłoskach.
- Ćwiczcie regularnie!
Powodzenia na teście! Wierzę w Was!
