Cześć! Dzisiaj zajmiemy się przysłowiami i tym, co w nich najważniejsze - podmiotem.
Czym jest przysłowie?
Przysłowie to krótkie, zwięzłe powiedzenie. Zawiera mądrość ludową. Często opowiada o życiu i doświadczeniach.
Na przykład: "Kropla drąży skałę". Albo "Apetyt rośnie w miarę jedzenia".
Co to jest podmiot?
Podmiot to w gramatyce część zdania. Oznacza wykonawcę czynności. Odpowiada na pytania: kto? co?
W zdaniu: "Dziecko śpi", podmiotem jest "dziecko". Ono wykonuje czynność spania.
Podmiot może być wyrażony różnie.
Rodzaje podmiotów
W przysłowiach spotykamy różne rodzaje podmiotów.
1. Podmiot gramatyczny:
To najprostszy rodzaj. Jest wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem.
Przykład: "Mądry Polak po szkodzie". Podmiot to "Polak".
2. Podmiot domyślny:
Nie występuje w zdaniu wprost. Można go wywnioskować z kontekstu.
Przykład: "Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść". Tu podmiotem domyślnym są "kucharze", choć w zdaniu pojawiają się "kucharki". Myślimy o nich jako o podmiocie zbiorowym.
3. Podmiot logiczny:
Występuje w zdaniach bezosobowych. Często z czasownikami takimi jak "trzeba", "warto", "można".
Przykład: "Nie od razu Kraków zbudowano". Podmiotem logicznym jest "Kraków", choć nie wykonuje on czynności budowania. Raczej jest celem działania.
4. Podmiot szeregowy:
Składa się z kilku elementów połączonych spójnikami.
Przykład: "Praca i zdrowie to największe bogactwo". Podmiot szeregowy to "praca i zdrowie".
Jak rozpoznać podmiot w przysłowiu?
To proste! Zadaj sobie pytanie: kto? co? wykonuje daną czynność?
Przykład: "Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu".
Co jest lepsze? "Wróbel". Zatem "wróbel" jest podmiotem.
Przykład: "Cisza przed burzą".
Co występuje przed burzą? "Cisza". Zatem "cisza" jest podmiotem.
Przykłady i ćwiczenia
Teraz poćwiczymy! Spróbuj dopasować przysłowie do rodzaju podmiotu.
1. "Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie."
Jaki tu jest podmiot? Mamy dwa: "Kuba" i "Bóg". Oba są wyrażone rzeczownikami. Jest to więc podmiot gramatyczny.
2. "Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje."
Kto wstaje? "Kto". Jest to zaimek. Zatem podmiot gramatyczny.
3. "Nie chwal dnia przed zachodem słońca."
Kto nie chwali? Podmiot domyślny: "Ty" (nie chwal).
4. "Trudno się żyje na cudzym chlebie."
Co jest trudne? "Życie". Ale to zdanie bezosobowe. Podmiot logiczny to "życie".
5. "I wilk syty, i owca cała."
Kto jest syty i co jest całe? "Wilk" i "owca". Podmiot szeregowy.
Dlaczego to ważne?
Rozumienie podmiotu pomaga zrozumieć sens przysłowia. Pozwala dostrzec, o kim lub o czym jest mowa. Ułatwia interpretację.
Ponadto, znajomość gramatyki przydaje się w życiu. Pomaga w pisaniu i mówieniu. Ułatwia komunikację.
Podsumowanie
Przysłowia to skarbnica mądrości. Podmiot to ważna część zdania. Może być gramatyczny, domyślny, logiczny lub szeregowy. Rozpoznawanie podmiotu ułatwia zrozumienie przysłowia.
Pamiętaj, ćwiczenie czyni mistrza! Im więcej będziesz analizować przysłowia, tym łatwiej będzie Ci rozpoznawać podmioty. Powodzenia!
