Zatoka klinowa, inaczej zatoka *sphenoidalna*, to jedna z czterech par zatok przynosowych. Znajduje się w kości klinowej, głęboko wewnątrz czaszki. Położona jest za nosem i pomiędzy oczami.
Błona śluzowa to delikatna tkanka wyściełająca zatoki. Pełni ona ważną rolę. Nawilża powietrze i wychwytuje zanieczyszczenia. Transportuje je na zewnątrz zatok.
Co to jest pogrubienie błony śluzowej zatoki klinowej?
Pogrubienie błony śluzowej zatoki klinowej oznacza, że błona śluzowa wyściełająca tę zatokę jest grubsza niż normalnie. Jest to zmiana widoczna w badaniach obrazowych. Najczęściej w tomografii komputerowej (TK) lub rezonansie magnetycznym (MRI).
Nie jest to choroba sama w sobie. Jest to raczej objaw, który może wskazywać na różne stany. Może być spowodowany infekcją, stanem zapalnym lub innymi problemami.
Przyczyny pogrubienia błony śluzowej
Istnieje wiele potencjalnych przyczyn pogrubienia błony śluzowej zatoki klinowej. Jedną z najczęstszych jest infekcja. Zarówno ostre, jak i przewlekłe zapalenie zatok mogą powodować pogrubienie błony śluzowej.
Alergie również mogą przyczyniać się do stanu zapalnego w zatokach. Prowadzi to do pogrubienia błony śluzowej. Wdychanie alergenów, takich jak pyłki lub roztocza, może wywołać reakcję alergiczną.
Polipy nosa to miękkie, bezbolesne narośla na błonie śluzowej nosa i zatok. Mogą one powodować niedrożność zatok i stan zapalny. W konsekwencji prowadzi to do pogrubienia błony śluzowej.
Czasami, pogrubienie błony śluzowej może być spowodowane przez czynniki niezwiązane z infekcją czy alergią. Do takich czynników należą zmiany ciśnienia (np. podczas lotu samolotem), urazy, czy nawet niektóre choroby autoimmunologiczne.
Diagnoza
Rozpoznanie pogrubienia błony śluzowej zatoki klinowej rozpoczyna się od wywiadu lekarskiego. Lekarz zapyta o objawy, takie jak bóle głowy, zatkany nos, wyciek z nosa, kaszel i osłabienie węchu.
Następnie przeprowadza się badanie fizykalne. Może to obejmować badanie nosa za pomocą wziernika. Kluczowym elementem diagnostyki są jednak badania obrazowe. Tomografia komputerowa (TK) zatok to najczęściej wykonywane badanie. Pozwala ono na dokładną ocenę zatok i stopnia pogrubienia błony śluzowej.
Rezonans magnetyczny (MRI) może być użyteczny w niektórych przypadkach. Szczególnie, gdy podejrzewa się obecność polipów lub innych zmian.
Objawy
Objawy pogrubienia błony śluzowej zatoki klinowej mogą być różnorodne. Niektóre osoby mogą nie odczuwać żadnych objawów. U innych mogą występować: bóle głowy, szczególnie zlokalizowane w okolicy czoła lub oczodołów. Bóle głowy mogą się nasilać przy zmianie pozycji ciała.
Inne objawy to: uczucie zatkanego nosa, wyciek z nosa (przezroczysty lub ropny), osłabienie węchu, kaszel (szczególnie w nocy), uczucie ucisku w twarzy, ból zębów górnych.
W rzadkich przypadkach, pogrubienie błony śluzowej zatoki klinowej może powodować poważniejsze objawy. Są to: zaburzenia widzenia, podwójne widzenie, bóle gałek ocznych. Te objawy mogą wskazywać na ucisk na nerwy wzrokowe lub inne struktury w okolicy zatoki klinowej.
Leczenie
Leczenie pogrubienia błony śluzowej zatoki klinowej zależy od przyczyny. W przypadku infekcji bakteryjnych, stosuje się antybiotyki. Kuracja trwa zwykle od 10 do 14 dni. Ważne jest, aby przyjąć całą przepisaną dawkę antybiotyku.
W przypadku alergii, leczenie polega na unikaniu alergenów. Stosuje się również leki przeciwhistaminowe i sterydy donosowe. Leki te pomagają zmniejszyć stan zapalny w zatokach.
Sterydy donosowe są często stosowane w leczeniu stanów zapalnych zatok. Działają one miejscowo, zmniejszając obrzęk i stan zapalny błony śluzowej. Mogą być stosowane przez dłuższy czas, ale zawsze pod kontrolą lekarza.
W przypadku polipów nosa, leczenie obejmuje sterydy donosowe. W niektórych przypadkach, konieczne jest usunięcie polipów chirurgicznie. Zabieg wykonywany jest endoskopowo, przez nos.
W przypadku, gdy pogrubienie błony śluzowej powoduje poważne objawy lub nie reaguje na leczenie farmakologiczne, może być konieczne leczenie chirurgiczne. Zabieg polega na usunięciu zmienionej zapalnie błony śluzowej i udrożnieniu zatoki klinowej.
Dodatkowo, ważne jest dbanie o odpowiednie nawilżenie błony śluzowej nosa. Można to osiągnąć poprzez regularne płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej. Pomaga to usunąć zanieczyszczenia i alergeny z zatok.
Nawilżacze powietrza również mogą być pomocne. Szczególnie w okresie grzewczym, gdy powietrze w pomieszczeniach jest suche. Suchość powietrza może pogarszać stan zapalny w zatokach.
