Hej! Przygotowujesz się do egzaminu z zakresu neurologii? Świetnie! Porozmawiajmy o czymś, co często sprawia trudności: podwyższonym białku w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR).
Co to jest płyn mózgowo-rdzeniowy?
Płyn mózgowo-rdzeniowy, czyli cerebrospinal fluid (CSF), to przejrzysta ciecz. Otacza mózg i rdzeń kręgowy.
Jego główne zadania to ochrona, amortyzacja i transport substancji odżywczych. Usuwa też zbędne produkty przemiany materii.
Jak pobiera się płyn mózgowo-rdzeniowy?
Płyn pobiera się podczas punkcji lędźwiowej. To zabieg inwazyjny, ale bezpieczny, jeśli wykonuje go doświadczony lekarz.
Igłę wprowadza się między kręgi lędźwiowe. Pobiera się niewielką ilość płynu do analizy.
Normy białka w płynie mózgowo-rdzeniowym
Normy zależą od laboratorium. Zazwyczaj wynoszą 15-45 mg/dL. Pamiętaj, że wartości mogą się nieco różnić.
Dlatego zawsze sprawdzaj zakres referencyjny konkretnego laboratorium.
Przyczyny podwyższonego białka
Istnieje wiele przyczyn. Spróbujmy je uporządkować. Ważne jest, by zrozumieć mechanizm.
Zapalenia
Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Mogą być bakteryjne, wirusowe lub grzybicze.
Na przykład, bakteryjne zapalenie opon mózgowych powoduje gwałtowny wzrost białka.
Wirusowe zapalenie opon mózgowych również podnosi poziom białka, ale zazwyczaj mniej dramatycznie.
Choroby autoimmunologiczne
Stwardnienie rozsiane (SM). W SM dochodzi do uszkodzenia osłonek mielinowych.
Zespół Guillaina-Barrégo. To autoimmunologiczna choroba nerwów obwodowych. Często po infekcji.
Toczeń rumieniowaty układowy (SLE). Może zajmować ośrodkowy układ nerwowy.
Nowotwory
Guzy mózgu lub rdzenia kręgowego. Mogą bezpośrednio uszkadzać tkankę nerwową.
Przerzuty nowotworowe do opon mózgowych. Powodują wzrost białka i komórek nowotworowych w PMR.
Inne przyczyny
Krwotok podpajęczynówkowy. Krew dostaje się do PMR.
Uraz głowy. Uszkodzenie bariery krew-mózg.
Polineuropatie. Choroby nerwów obwodowych, np. cukrzycowa polineuropatia.
Blokada przepływu PMR. Powoduje zastój płynu i wzrost stężenia białka.
Czasami podwyższone białko jest idiopatyczne. Oznacza to, że przyczyna jest nieznana.
Interpretacja wyników
Podwyższone białko nie jest specyficzne dla jednej choroby.
Lekarz musi wziąć pod uwagę cały obraz kliniczny: objawy, wywiad, inne badania.
Ważna jest także cytologia PMR (badanie komórek w płynie). Pozwala zróżnicować infekcje od chorób autoimmunologicznych.
Badania obrazowe (MRI, CT) pomagają w diagnozowaniu guzów, krwotoków i innych zmian strukturalnych.
Badania serologiczne mogą wykryć przeciwciała charakterystyczne dla chorób autoimmunologicznych lub infekcyjnych.
Leczenie
Leczenie zależy od przyczyny. Nie leczy się "podwyższonego białka" samo w sobie.
Infekcje bakteryjne leczy się antybiotykami.
Choroby autoimmunologiczne wymagają leczenia immunosupresyjnego.
Guzy mogą wymagać operacji, radioterapii lub chemioterapii.
Krwotoki mogą wymagać interwencji neurochirurgicznej.
Pamiętaj!
- Płyn mózgowo-rdzeniowy (PMR) otacza i chroni mózg i rdzeń kręgowy.
- Punkcja lędźwiowa służy do pobrania PMR.
- Norma białka w PMR to zazwyczaj 15-45 mg/dL.
- Przyczyny podwyższonego białka: zapalenia, choroby autoimmunologiczne, nowotwory, krwotoki, urazy.
- Interpretacja wyników wymaga uwzględnienia całego obrazu klinicznego.
- Leczenie zależy od przyczyny.
Mam nadzieję, że to pomogło! Powodzenia na egzaminie!
