Hej! Zastanawiasz się czasem, jak to się dzieje, że powstają firmy i skąd biorą się sklepy, w których robisz zakupy? Często za tym stoi przedsiębiorca, czyli osoba, która prowadzi działalność gospodarczą. Ale jaką formę ta działalność może przyjąć? Spokojnie, zaraz to wszystko wyjaśnimy. Przedstawimy podstawowe formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Co to jest działalność gospodarcza?
Zacznijmy od podstaw. Działalność gospodarcza, najprościej mówiąc, to zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Czyli, robisz coś, co przynosi Ci pieniądze, robisz to regularnie i robisz to sam (lub w imieniu firmy, którą reprezentujesz). Nie musi to być od razu wielki biznes. Może to być np. Twój kolega, który sprzedaje rysunki na zamówienie. Albo Twoja sąsiadka, która robi torty na urodziny.
Aby coś uznać za działalność gospodarczą, musi być ona prowadzona w sposób ciągły. To znaczy, że nie jest to jednorazowa akcja. Ale nie martw się, nie musisz pracować 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu! Ważne, żeby była to działalność regularna, a nie sporadyczna. Na przykład, jeśli raz na jakiś czas sprzedasz stare ubrania na Vinted, to nie jest to działalność gospodarcza. Ale jeśli regularnie kupujesz ubrania w hurtowni i sprzedajesz je z zyskiem, to już tak.
Formy prowadzenia działalności gospodarczej
W Polsce mamy kilka podstawowych form prowadzenia działalności gospodarczej. Różnią się one między sobą pod względem formalności, odpowiedzialności i opodatkowania. Przyjrzyjmy się im bliżej. Omówimy: jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) oraz spółkę akcyjną (S.A.). Te ostatnie dwie to spółki prawa handlowego.
Jednoosobowa Działalność Gospodarcza (JDG)
To najprostsza i najpopularniejsza forma prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jak sama nazwa wskazuje, prowadzi ją jedna osoba. To Ty jesteś szefem, sam podejmujesz decyzje i sam odpowiadasz za wszystko. Na przykład, fryzjerka, która ma swój salon, hydraulik, który naprawia rury, albo programista, który pisze strony internetowe na zlecenie - to często osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.
Zakładanie JDG jest stosunkowo proste i szybkie. Wszystko załatwisz online, poprzez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Minusem jest jednak to, że odpowiadasz całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy. Czyli, jeśli firma ma długi, to komornik może zająć nie tylko to, co zarobiłeś na działalności, ale także Twój samochód, mieszkanie, czy inne cenne rzeczy.
Spółka Cywilna
Spółka cywilna to umowa pomiędzy dwoma lub więcej osobami, które zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. To tak, jakbyś Ty i Twój kolega postanowili otworzyć razem food trucka. Wspólnie wkładacie pieniądze, wspólnie pracujecie i wspólnie dzielicie się zyskami (i stratami!).
Spółka cywilna jest prostsza w założeniu niż spółki prawa handlowego. Ale podobnie jak w przypadku JDG, wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. To oznacza, że jeśli spółka ma długi, to wierzyciel może domagać się spłaty długu od każdego ze wspólników, niezależnie od tego, ile kto włożył w spółkę.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) to już bardziej skomplikowana forma prowadzenia działalności. Jest to spółka kapitałowa, co oznacza, że posiada własny kapitał zakładowy. Spółka z o.o. to oddzielny byt prawny od jej właścicieli (wspólników). To oznacza, że to spółka, a nie wspólnicy, odpowiada za zobowiązania firmy. Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wysokości wniesionego kapitału.
Założenie sp. z o.o. wymaga większych formalności niż w przypadku JDG czy spółki cywilnej. Konieczne jest sporządzenie umowy spółki w formie aktu notarialnego i wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Jednak zaletą jest właśnie ograniczenie odpowiedzialności wspólników. Jeśli spółka zbankrutuje, to wierzyciele nie mogą domagać się spłaty długu z majątku osobistego wspólników (poza pewnymi wyjątkami, np. w sytuacji działania na szkodę spółki). Przykładem sp. z o.o. może być mała firma produkująca meble, sklep internetowy z ubraniami, czy agencja marketingowa.
Spółka Akcyjna (S.A.)
Spółka Akcyjna (S.A.) to najbardziej złożona forma prowadzenia działalności gospodarczej. Jest to również spółka kapitałowa, ale jej kapitał zakładowy dzieli się na akcje. Akcje mogą być notowane na giełdzie papierów wartościowych, co umożliwia pozyskiwanie kapitału od szerokiego grona inwestorów.
Założenie S.A. wymaga spełnienia wielu formalności i jest kosztowne. Ta forma prawna jest przeznaczona dla dużych przedsiębiorstw, które planują pozyskiwać kapitał na giełdzie. Podobnie jak w sp. z o.o., akcjonariusze (właściciele akcji) nie odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym. Przykładem S.A. może być duża firma produkcyjna, bank, czy sieć handlowa.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniej formy prowadzenia działalności gospodarczej to ważna decyzja. Warto dobrze się zastanowić, która forma będzie najlepsza dla Twojego pomysłu na biznes. Weź pod uwagę takie czynniki jak: skomplikowanie formalności, odpowiedzialność za zobowiązania, koszty założenia i prowadzenia, opodatkowanie i potrzeby kapitałowe. Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z prawnikiem lub doradcą podatkowym. Pamiętaj, że wybór formy działalności gospodarczej ma wpływ na Twoją odpowiedzialność i przyszłe zyski!
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć podstawowe formy prowadzenia działalności gospodarczej. Powodzenia w Twoich przyszłych przedsięwzięciach biznesowych!
