Witajcie, czwartoklasiści! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z przyrody z podręcznika Nowa Era.
Dział 1: Poznajemy Przyrodę
Czym jest przyroda?
Przyroda to wszystko, co nas otacza. Rośliny, zwierzęta, góry, rzeki, powietrze... To wszystko jest częścią przyrody.
Rozróżniamy przyrodę ożywioną i przyrodę nieożywioną.
Przyroda ożywiona to organizmy żywe: ludzie, zwierzęta, rośliny i mikroorganizmy.
Przyroda nieożywiona to wszystko, co nie jest żywe: skały, woda, powietrze, gleba.
Pamiętaj! Ekosystem to zespół organizmów żywych i ich środowiska nieożywionego, które wzajemnie na siebie oddziałują.
Jak badać przyrodę?
Obserwacja i doświadczenie to podstawowe metody badawcze.
Obserwacja to uważne przyglądanie się. Zapisujemy to, co widzimy.
Doświadczenie to przeprowadzanie zaplanowanych czynności, aby sprawdzić jakąś hipotezę.
Narzędzia pomocne w badaniach to: lupa, mikroskop, termometr, linijka.
Lupa powiększa obraz. Mikroskop pozwala zobaczyć bardzo małe obiekty.
Dział 2: Pogoda i Klimat
Składniki pogody
Pogoda to stan atmosfery w danym miejscu i czasie.
Składniki pogody to: temperatura, opady atmosferyczne, wiatr, nasłonecznienie, zachmurzenie.
Temperatura mierzymy termometrem. Jednostką jest stopień Celsjusza (°C).
Opady atmosferyczne to deszcz, śnieg, grad.
Wiatr to ruch powietrza. Mierzymy jego prędkość i kierunek.
Nasłonecznienie to ilość promieni słonecznych docierających do powierzchni Ziemi.
Zachmurzenie to stopień pokrycia nieba chmurami.
Klimat
Klimat to charakterystyczny dla danego obszaru przebieg pogody w ciągu roku.
W Polsce mamy klimat umiarkowany. Oznacza to, że występują cztery pory roku: wiosna, lato, jesień, zima.
Dział 3: Krajobrazy Polski
Rodzaje krajobrazów
Krajobraz to wygląd danego obszaru.
W Polsce występują różne krajobrazy: górski, wyżynny, nizinny, pojezierny, nadmorski.
Krajobraz górski charakteryzuje się górami i dolinami. Najwyższe góry w Polsce to Tatry.
Krajobraz wyżynny ma pagórkowaty teren. Przykładem jest Wyżyna Krakowsko-Częstochowska.
Krajobraz nizinny jest płaski. Znajduje się głównie w środkowej Polsce.
Krajobraz pojezierny ma liczne jeziora. Charakterystyczny dla Pojezierza Mazurskiego.
Krajobraz nadmorski znajduje się nad morzem. Cechują go plaże, wydmy i klify.
Ochrona przyrody
Powinniśmy dbać o przyrodę. Ochrona jest bardzo ważna!
Parki narodowe to obszary chronione ze względu na ich unikalną przyrodę. W Polsce mamy ich wiele, np. Białowieski Park Narodowy.
Rezerwaty przyrody to mniejsze obszary chronione, np. dla ochrony rzadkich gatunków roślin i zwierząt.
Segregacja śmieci, oszczędzanie wody i energii to ważne działania w ochronie środowiska.
Dział 4: Rośliny i Zwierzęta
Cechy roślin
Rośliny to organizmy żywe, które same wytwarzają pokarm w procesie fotosyntezy.
Rośliny potrzebują do życia: światła, wody, powietrza i składników mineralnych.
Główne części rośliny to: korzeń, łodyga, liście, kwiaty, owoce.
Korzeń pobiera wodę i utrzymuje roślinę w podłożu.
Łodyga transportuje wodę i składniki odżywcze.
Liście przeprowadzają fotosyntezę.
Kwiaty służą do rozmnażania.
Owoce zawierają nasiona.
Cechy zwierząt
Zwierzęta to organizmy żywe, które muszą zdobywać pokarm.
Zwierzęta dzielimy na: ssaki, ptaki, ryby, płazy, gady, owady.
Ssaki karmią młode mlekiem matki. Mają sierść lub włosy.
Ptaki mają pióra i skrzydła. Składają jaja.
Ryby żyją w wodzie. Mają płetwy i łuski.
Płazy żyją w wodzie i na lądzie. Mają gładką skórę.
Gady mają suchą skórę pokrytą łuskami lub tarczkami. Składają jaja.
Owady mają sześć nóg i trzy części ciała: głowę, tułów i odwłok.
Podsumowanie
Pamiętaj o najważniejszych pojęciach: przyroda ożywiona i nieożywiona, pogoda i klimat, rodzaje krajobrazów, rośliny i zwierzęta.
Naucz się rozpoznawać charakterystyczne cechy różnych krajobrazów i grup zwierząt.
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteś świetny!
