Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z biologii z podręcznika Biologia Klasa 7 WSiP? Świetnie! Pomogę Ci usystematyzować wiedzę.
Komórka – Podstawowa Jednostka Życia
Zaczynamy od podstaw. Wszystko, co żyje, jest zbudowane z komórek.
Budowa komórki
Każda komórka ma podobną budowę. Zwróć uwagę na błonę komórkową. Oddziela ona wnętrze komórki od otoczenia.
W środku znajduje się cytoplazma. To taki żel, w którym "pływają" różne organelle.
Bardzo ważne jest jądro komórkowe. Zawiera DNA, czyli materiał genetyczny.
Mitochondria to "elektrownie" komórki. Dostarczają jej energii.
U roślin dodatkowo wystepują chloroplasty, gdzie zachodzi fotosynteza.
Rodzaje komórek
Mamy dwa główne typy komórek: prokariotyczne i eukariotyczne.
Komórki prokariotyczne są prostsze i mniejsze. Nie mają jądra komórkowego (np. bakterie).
Komórki eukariotyczne są bardziej złożone. Mają jądro komórkowe (np. komórki roślinne i zwierzęce).
Tkanki
Komórki łączą się, tworząc tkanki.
Tkanki zwierzęce
Wyróżniamy kilka rodzajów tkanek zwierzęcych. Tkanka nabłonkowa pokrywa powierzchnię ciała i wyściela narządy.
Tkanka łączna (np. kostna, chrzęstna, krew) pełni funkcje podporowe i transportowe.
Tkanka mięśniowa umożliwia ruch. Mamy tkankę mięśniową gładką, poprzecznie prążkowaną szkieletową i poprzecznie prążkowaną serca.
Tkanka nerwowa przewodzi impulsy nerwowe.
Tkanki roślinne
U roślin też mamy różne tkanki. Tkanka okrywająca (np. skórka) chroni roślinę.
Tkanka miękiszowa wypełnia wnętrze organów roślinnych.
Tkanka wzmacniająca nadaje roślinie sztywność.
Tkanka przewodząca (łyko i drewno) transportuje wodę i substancje odżywcze.
Tkanka twórcza umożliwia roślinie wzrost.
Organizm – Zespół Organów
Tkanki tworzą organy. Organy współpracują ze sobą, tworząc układy narządów.
Układy narządów u człowieka
Mamy m.in. układ pokarmowy (trawienie), układ oddechowy (wymiana gazowa), układ krwionośny (transport substancji), układ nerwowy (reakcje na bodźce), układ wydalniczy (usuwanie zbędnych produktów przemiany materii).
Organy i układy narządów u roślin
U roślin wyróżniamy korzeń, łodygę, liście i kwiaty. Korzeń pobiera wodę i sole mineralne. Łodyga podtrzymuje roślinę. Liście przeprowadzają fotosyntezę. Kwiaty służą do rozmnażania.
Różnorodność Biologiczna
Na Ziemi żyje mnóstwo różnych organizmów. To właśnie różnorodność biologiczna.
Królestwa organizmów
Organizmy dzielimy na królestwa: bakterie, protisty, grzyby, rośliny i zwierzęta.
Bakterie to organizmy jednokomórkowe bez jądra komórkowego.
Protisty to grupa bardzo zróżnicowana. Mogą być jednokomórkowe lub wielokomórkowe.
Grzyby odżywiają się heterotroficznie (pobierają gotowe związki organiczne).
Rośliny przeprowadzają fotosyntezę.
Zwierzęta odżywiają się heterotroficznie i poruszają się.
Ekologia
Ekologia to nauka o relacjach między organizmami a ich środowiskiem.
Czynniki środowiska
Na organizmy wpływają czynniki abiotyczne (np. temperatura, światło, woda) i biotyczne (np. inne organizmy).
Poziomy organizacji życia w ekologii
W ekologii wyróżniamy: osobnika, populację, zespół (biocenozę) i ekosystem.
Populacja to grupa osobników tego samego gatunku żyjących na danym terenie.
Zespół (biocenoza) to zbiór wszystkich populacji organizmów żyjących na danym terenie.
Ekosystem to zespół (biocenoza) wraz z jego środowiskiem abiotycznym.
Zależności między organizmami
Organizmy mogą ze sobą konkurować (konkurencja), drapieżnik poluje na ofiarę (drapieżnictwo), mogą żyć w symbiozie (symbioza) np. mutualizm, komensalizm i pasożytnictwo.
Łańcuch pokarmowy pokazuje, kto kogo zjada. Zaczyna się od producentów (roślin), a kończy na konsumentach (zwierzętach).
Podsumowanie
Pamiętaj o:
- Budowie komórki i rodzajach komórek (prokariotyczne i eukariotyczne).
- Rodzajach tkanek zwierzęcych i roślinnych.
- Układach narządów u człowieka i organach roślinnych.
- Królestwach organizmów i ich charakterystyce.
- Podstawowych pojęciach z ekologii (czynniki środowiska, poziomy organizacji życia, zależności między organizmami).
Powodzenia na sprawdzianie! Dasz radę! Przejrzyj notatki, rozwiąż zadania z podręcznika i wszystko będzie dobrze.
