Dzisiaj przyjrzymy się bliżej I Filarowi Systemu Emerytalnego w Polsce. Jest to bardzo ważny element, który wpływa na przyszłość finansową wielu osób. Zobaczymy, jakie są jego cechy charakterystyczne.
Co to jest I Filar?
Wyobraź sobie I Filar jako fundament budynku. To baza, na której opierają się pozostałe części emerytury. Jest to obowiązkowy system dla większości pracujących Polaków.
I Filar to inaczej system repartycyjny, zwany także systemem bieżącym. Co to znaczy? W dużym skrócie, pieniądze, które dzisiaj odprowadzasz, są przeznaczone na wypłatę emerytur dla obecnych emerytów.
Jak to działa?
Pomyśl o dużym, wspólnym garnku. Pracujący wrzucają do niego swoje składki. Z tego garnka są wypłacane emerytury tym, którzy już zakończyli pracę. Kiedy Ty przejdziesz na emeryturę, składki przyszłych pokoleń będą zasilać Twój emerytalny "garnek".
To trochę jak łańcuszek pokoleniowy: obecne pokolenie pracuje na emerytury poprzedniego, a przyszłe pokolenie będzie pracować na Twoją.
Główne cechy I Filaru
Zwróć uwagę na kilka kluczowych cech I Filaru. Pomogą Ci lepiej zrozumieć, jak to wszystko funkcjonuje.
Obowiązkowy udział
Uczestnictwo w I Filarze jest obowiązkowe dla większości osób zatrudnionych na umowę o pracę, umowę zlecenie (z pewnymi wyjątkami) oraz prowadzących działalność gospodarczą. Nie masz wyboru, musisz odprowadzać składki.
Wyobraź sobie, że idziesz na przyjęcie, na którym obowiązuje strój galowy. Nie możesz przyjść w dresie. Podobnie jest z I Filarem - udział jest obligatoryjny, nie możesz się "wypisać".
Składki na ZUS
Składki emerytalne są przekazywane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). ZUS zarządza tymi pieniędzmi i wypłaca emerytury.
ZUS to jak bank, który przechowuje Twoje składki emerytalne. Kiedy osiągniesz wiek emerytalny, ZUS zacznie wypłacać Ci comiesięczne świadczenie.
Wysokość emerytury zależy od składek i stażu pracy
Wysokość Twojej przyszłej emerytury z I Filaru zależy głównie od dwóch czynników: sumy odprowadzonych składek i stażu pracy. Im więcej składek uzbierasz i im dłużej pracujesz, tym wyższa emerytura.
Pomyśl o zbieraniu znaczków. Im więcej znaczków uzbierasz do albumu, tym cenniejsza będzie Twoja kolekcja. Podobnie, im więcej składek zgromadzisz w ZUS, tym wyższa będzie Twoja emerytura.
Staż pracy to natomiast czas, który spędziłeś pracując i odprowadzając składki. Długi staż pracy oznacza, że więcej czasu "dokładałeś" do emerytalnego garnka.
Waloryzacja składek
ZUS regularnie waloryzuje, czyli zwiększa wartość zgromadzonych na Twoim koncie składek. To ma na celu ochronę ich wartości przed inflacją. Inflacja to wzrost cen, więc waloryzacja pomaga utrzymać realną wartość Twoich przyszłych świadczeń.
Wyobraź sobie, że masz oszczędności na koncie bankowym. Bank dolicza do nich odsetki, aby Twoje pieniądze nie traciły na wartości z powodu inflacji. Podobnie, ZUS "dolicza odsetki" do Twoich składek poprzez waloryzację.
Brak dziedziczenia składek
W przypadku śmierci osoby, która jeszcze nie przeszła na emeryturę, zgromadzone w I Filarze składki nie podlegają dziedziczeniu. Inaczej jest w II i III filarze. To ważna różnica.
Wyobraź sobie, że sadzisz drzewo owocowe. Niestety, umierasz, zanim zdążysz zebrać owoce. Owoce z tego drzewa nie należą już do Twojej rodziny. Tak samo działają zgromadzone środki w I filarze, jeśli nie zdążysz ich wykorzystać jako emeryt.
Podsumowanie
I Filar Systemu Emerytalnego w Polsce to fundament zabezpieczenia emerytalnego. Jest to system obowiązkowy, repartycyjny, gdzie składki pracujących są wykorzystywane do wypłaty świadczeń obecnym emerytom.
Pamiętaj, że wysokość Twojej emerytury zależy od sumy zgromadzonych składek i stażu pracy. ZUS dba o to, aby wartość Twoich składek nie traciła na wartości poprzez waloryzację.
Chociaż I Filar jest ważny, warto również pomyśleć o dodatkowych formach oszczędzania na emeryturę, takich jak II i III filar. Pozwoli to na zgromadzenie większego kapitału i zapewnienie sobie godnej emerytury.
Miejmy nadzieję, że teraz I Filar jest dla Ciebie bardziej zrozumiały. Pamiętaj, wiedza o systemie emerytalnym to pierwszy krok do planowania swojej przyszłości finansowej.
