Płonąca odzież na człowieku to sytuacja ekstremalna. Wymaga natychmiastowej i prawidłowej reakcji. Zaniedbanie może prowadzić do poważnych oparzeń, a nawet śmierci. Spróbujmy zrozumieć, jak postępować w takiej sytuacji, krok po kroku.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Zanim zaczniesz pomagać, upewnij się, że jesteś bezpieczny. Pożar bywa nieprzewidywalny. Upewnij się, że nie ma zagrożenia dla Ciebie. Przykładowo, sprawdź czy w pobliżu nie ma łatwopalnych substancji lub instalacji elektrycznych.
Co to znaczy "płonąć"?
Płoniecie to proces gwałtownego utleniania się materiału, któremu towarzyszy wydzielanie ciepła i światła. Mówiąc prościej, to ogień trawiący dany przedmiot. W kontekście odzieży, oznacza to, że ubranie ulega spalaniu. Ogień bardzo szybko rozprzestrzenia się po materiale.
Oparzenia – poważne zagrożenie
Oparzenia to uszkodzenia skóry i tkanek głębiej położonych, spowodowane wysoką temperaturą. Mogą być wywołane ogniem, gorącą cieczą, parą, czy substancjami chemicznymi. Oparzenia dzieli się na stopnie, w zależności od głębokości uszkodzeń. Najpoważniejsze są oparzenia trzeciego stopnia, które mogą zniszczyć nerwy i tkanki.
Działania ratunkowe – jak ugasić płonące ubranie?
Istnieją trzy główne metody gaszenia płonącej odzieży. Każda z nich ma swoje zalety i wady. Wybór zależy od okoliczności i dostępnych środków. Ważne jest, aby działać szybko i zdecydowanie. Nie panikuj!
1. Zatrzymaj się, połóż się, turlaj się (Stop, Drop, and Roll)
Ta metoda jest najprostsza i najskuteczniejsza, jeśli ofiara jest w stanie współpracować. Zatrzymaj się: natychmiast przestań biegać. Bieganie tylko wzmaga płomienie. Połóż się: połóż się na ziemi, twarzą do góry, jeśli to możliwe. Turlaj się: zacznij się turlać, aby ugasić płomienie. Turlaj się po ziemi, aż płomienie zgasną.
Turlanie się odcina dopływ tlenu do ognia. Powtarzaj czynność, aż do całkowitego ugaszenia płomieni. Pamiętaj, że ważne jest, aby zakryć twarz rękami podczas turlania. Chroni to drogi oddechowe przed wysoką temperaturą i dymem.
2. Użycie wody
Woda jest doskonałym środkiem gaśniczym, jeśli jest dostępna w dużej ilości. Można użyć węża ogrodowego, wiadra wody, a nawet fontanny. Najważniejsze jest, aby obficie polać płonące ubranie. Woda szybko schładza materiał i odcina dopływ tlenu do ognia.
Upewnij się, że woda dociera do wszystkich płonących obszarów. Polewaj od góry do dołu, aby woda spływała i gasiła ogień. Kontynuuj polewanie, aż upewnisz się, że ogień całkowicie zgasł. Pamiętaj, że woda może być niebezpieczna w przypadku pożarów elektrycznych. Unikaj jej używania w pobliżu źródeł prądu.
3. Przykrycie płonącego ubrania
Można użyć koca, płaszcza, dywanu, lub innego dużego kawałka materiału, aby przykryć płonące ubranie. Ważne jest, aby materiał był niepalny lub trudnopalny. Przykrycie odcina dopływ tlenu do ognia. Pamiętaj, żeby szczelnie przykryć osobę.
Upewnij się, że materiał szczelnie przylega do ciała, aby uniemożliwić dostęp powietrza. Po przykryciu, dociskaj materiał do ciała osoby, aby upewnić się, że ogień nie ma dostępu do tlenu. Po ugaszeniu ognia, delikatnie zdejmij materiał. Uważaj, aby nie pogorszyć obrażeń.
Co robić po ugaszeniu ognia?
Po ugaszeniu ognia, najważniejsze jest udzielenie pierwszej pomocy. Oparzenia wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Wezwij pomoc medyczną. Nie zwlekaj!
Pierwsza pomoc przy oparzeniach
Oparzenia należy schłodzić chłodną (nie lodowatą) wodą. Polewaj oparzone miejsce przez co najmniej 10-20 minut. Schładzanie zmniejsza ból i zapobiega dalszym uszkodzeniom tkanek. Można użyć czystej gazy lub bandaża, aby delikatnie przykryć oparzone miejsce. Nie używaj waty, ponieważ może przykleić się do rany.
Nie nakładaj na oparzenia żadnych maści, kremów, czy olejków. Mogą one pogorszyć stan oparzenia i utrudnić leczenie. Nie przekłuwaj pęcherzy. Pęcherze chronią ranę przed infekcją. Jeśli pęcherz pęknie samoistnie, delikatnie oczyść ranę i przykryj ją sterylnym opatrunkiem.
Zapobieganie wstrząsowi
Oparzenia mogą prowadzić do wstrząsu. Monitoruj stan osoby poszkodowanej. Obserwuj, czy nie występują objawy wstrząsu, takie jak bladość skóry, przyspieszony oddech, słaby puls, zawroty głowy, czy utrata świadomości. Jeśli podejrzewasz wstrząs, ułóż osobę poszkodowaną na plecach z uniesionymi nogami. Przykryj ją kocem, aby utrzymać ciepło. Uspokajaj poszkodowanego.
Podsumowanie
Płonącą odzież należy gasić szybko i zdecydowanie. Metoda "zatrzymaj się, połóż się, turlaj się" jest najskuteczniejsza, jeśli ofiara jest w stanie współpracować. Woda i przykrycie płonącego ubrania również są skuteczne. Po ugaszeniu ognia, udziel pierwszej pomocy i wezwij pomoc medyczną. Pamiętaj, że bezpieczeństwo jest najważniejsze. Zanim zaczniesz pomagać, upewnij się, że jesteś bezpieczny.
