Witaj! Nauczymy się razem o wielkich i małych literach. To proste, obiecuję!
Kiedy Używamy Wielkich Liter?
Myśl o wielkiej literze jak o koronie. Nosi ją coś ważnego, specjalnego. Popatrz na ilustrację korony!
Początek Zdania
Każde zdanie zaczyna się wielką literą. To jak czerwone światło na starcie wyścigu. Musisz zacząć!
Na przykład: Dzisiaj jest piękny dzień. Widzisz to D?
Wyobraź sobie, że piszesz historię. Każdy nowy wiersz, nowa myśl – to jak nowy rozdział z wielką literą na początku.
Imiona Własne
Imiona, nazwiska, nazwy miast, rzek, państw… Wszystkie te "specjalne" słowa chcą być napisane z wielkiej litery.
To jak zaproszenie na bal. Tylko ważne osoby mają imiona z dużej litery. Spójrz: Anna, Kraków, Wisła, Polska.
Pomyśl o swoich przyjaciołach. Każdy z nich ma imię, które zaczyna się od wielkiej litery, prawda? To ich wyróżnia!
Jeżeli mówimy o konkretnej osobie, miejscu, rzeczy – używamy wielkiej litery.
Nazwy Geograficzne i Instytucji
Morza, góry, ulice, szkoły, urzędy… One też zasługują na wielką literę.
To jak etykieta na prezencie. Pokazuje, co jest w środku. Przykład: Morze Bałtyckie, Ulica Floriańska, Szkoła Podstawowa nr 1.
Pomyśl o mapie. Każde miejsce na mapie, które ma swoją nazwę, ma wielką literę.
Tytuły Książek, Filmów i Piosenek
Tytuły lubią być zauważone. Dlatego pierwsza litera każdego ważnego słowa w tytule jest wielka.
Wyjątek? Małe słowa jak i, a, z, w, o, chyba że są pierwszym słowem tytułu!
Przykłady: "Harry Potter i Kamień Filozoficzny", "Król Lew", "W pustyni i w puszczy".
To jak neon na kinie. Ma przyciągać wzrok! Wielkie litery pomagają to zrobić.
Kiedy Używamy Małych Liter?
Mała litera to jak ubranie na co dzień. Nosi je większość słów.
Rzeczowniki Pospolite
Stół, krzesło, pies, kot… To rzeczy, które są wokół nas. Nie są "specjalne" w taki sam sposób, jak imiona.
Myśl o nich jak o zwykłych przedmiotach w pokoju. Nie potrzebują specjalnego traktowania.
Jeżeli nie mówisz o konkretnym psie (np. Reksie), to piszesz po prostu "pies".
Czasowniki i Przymiotniki
Biegać, skakać, czerwony, wysoki… Te słowa opisują akcje i cechy. Zazwyczaj piszemy je małą literą.
To jak kolory i ruch. Dodają życia, ale nie potrzebują korony.
Wyjątkiem są wyrażenia, które stały się imionami własnymi (np. Biały Orzeł).
Po Przecinku i Kropce (w Środku Zdania)
Po przecinku i kropce kontynuujemy zdanie małą literą, chyba że zaczynamy nowe zdanie lub używamy imienia własnego.
To jak oddech podczas biegu. Robisz przerwę, ale biegniesz dalej. Na przykład: "Poszedłem do sklepu, kupiłem chleb."
Ćwiczenia!
Spróbuj teraz sam! Popatrz na te zdania i powiedz, czy trzeba użyć wielkiej, czy małej litery:
- (m/M)ój kot ma na imię (f/F)eliks.
- (w/W)czoraj byłem w (w/W)arszawie.
- (s/S)łońce świeci jasno.
- Czytałem książkę (h/H)arry (p/P)otter.
Pamiętaj! Wielkie litery są jak specjalne odznaczenia. Używaj ich rozważnie!
Powodzenia w dalszej nauce!
