Cześć! Dzisiaj porozmawiamy o organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. To brzmi skomplikowanie, ale obiecuję, że to rozłożymy na czynniki pierwsze!
Co to są Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST)?
Wyobraź sobie Polskę jako dużą pizzę. Ta pizza jest pocięta na kawałki. Te kawałki, to właśnie JST. Są różne wielkości kawałków. Największe to województwa. Potem mamy powiaty i gminy. Każdy kawałek ma swoje własne władze.
JST to takie małe, samodzielne państewka wewnątrz Polski. Mają swoje zadania, budżety i... organy władzy!
Organy Stanowiące: Kto rządzi "kawałkiem pizzy"?
Każdy "kawałek pizzy", czyli każda JST, potrzebuje kogoś, kto będzie podejmował decyzje. Te osoby tworzą właśnie organy stanowiące. To trochę jak rada dyrektorów w firmie.
Organ stanowiący to po prostu grupa ludzi, wybieranych przez mieszkańców, która ustala zasady i podejmuje najważniejsze decyzje dla danej JST. Oni decydują, gdzie budować drogę, ile pieniędzy przeznaczyć na szkoły i jak dbać o czystość.
Rodzaje Organów Stanowiących
W zależności od rodzaju JST, organ stanowiący ma inną nazwę:
- Rada Gminy (w gminie) – To jak "rada sąsiedztwa", tylko z większymi uprawnieniami.
- Rada Powiatu (w powiecie) – Reprezentuje interesy wszystkich gmin w powiecie.
- Sejmik Województwa (w województwie) – Odpowiedzialny za strategię rozwoju całego regionu.
Zapamiętaj te nazwy. To ważne!
Jak działają Organy Stanowiące?
Wyobraź sobie, że Rada Gminy to klasa. Radni to uczniowie. Burmistrz/Wójt/Prezydent miasta to nauczyciel. Razem debatują, głosują i podejmują decyzje.
Organy stanowiące zbierają się na sesjach. To takie spotkania, podczas których dyskutują nad różnymi sprawami. Na sesjach radni zgłaszają wnioski, pytają, poprawiają i w końcu głosują.
Głosowanie to kluczowy element! Większość głosów "za" oznacza, że dany projekt (np. budowa nowego placu zabaw) zostaje przyjęty.
Decyzje organów stanowiących są zapisywane w uchwałach. Uchwała to taki dokument, który mówi: "Ok, od teraz obowiązuje nowa zasada: np. segregujemy śmieci na trzy frakcje".
Przykłady zadań organów stanowiących:
- Ustalanie budżetu JST. To tak, jakby rodzina planowała, na co wyda pieniądze w danym miesiącu.
- Uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Czyli decydowanie, gdzie mogą powstać domy, a gdzie parki.
- Określanie podatków i opłat lokalnych. Np. podatek od nieruchomości.
- Podejmowanie decyzji o inwestycjach. Np. budowa nowej szkoły albo drogi.
Kto może zostać radnym/radną?
Radnym/Radną może zostać każdy, kto ma czynne prawo wyborcze (czyli może głosować) i jest mieszkańcem danej JST. Musisz po prostu zgłosić swoją kandydaturę i... wygrać wybory!
To ważne, żebyś wiedział, że masz wpływ na to, kto będzie podejmował decyzje w Twojej okolicy! Twój głos się liczy!
Rola Mieszkańców: Masz głos!
Mieszkańcy mają prawo uczestniczyć w życiu JST. Mogą przychodzić na sesje rady, zadawać pytania, składać petycje i wnioski. To Twoje prawo!
Możesz też brać udział w konsultacjach społecznych. To takie spotkania, podczas których władze pytają mieszkańców o zdanie w ważnych sprawach. Na przykład, jak powinien wyglądać nowy park.
Pamiętaj, że organ stanowiący działa w Twoim imieniu. Masz prawo wiedzieć, co robi i dlaczego.
Podsumowanie: Organy Stanowiące w pigułce
Organy stanowiące to:
- Rada Gminy (gmina)
- Rada Powiatu (powiat)
- Sejmik Województwa (województwo)
Zadania: Ustalanie budżetu, uchwalanie planów, podejmowanie decyzji o inwestycjach.
Rola mieszkańców: Prawo do uczestniczenia w życiu JST, zadawania pytań, brania udziału w konsultacjach.
Mam nadzieję, że teraz już rozumiesz, czym są organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Pamiętaj, że to one decydują o tym, jak wygląda Twoja okolica. Bądź aktywny i dbaj o swoje prawa!
