Hej Studenci! Dzisiaj zajmiemy się ważnym tematem: przemianami politycznymi w ZSRR po śmierci Stalina. Gotowi? Zaczynamy!
Początek Końca Pewnej Ery
Śmierć Józefa Stalina w 1953 roku otworzyła nowy rozdział w historii Związku Radzieckiego. Był to koniec epoki terroru i wszechwładzy jednego człowieka.
Pojawiła się szansa na zmiany, ale proces ten był złożony i pełen napięć.
Walka o Władzę
Po śmierci Stalina rozpoczęła się zaciekła walka o władzę. Kluczowymi graczami byli: Gieorgij Malenkow, Ławrientij Beria i Nikita Chruszczow.
Malenkow początkowo stanął na czele rządu, ale jego pozycja była słaba.
Beria, szef NKWD, próbował umocnić swoją władzę, ale został szybko aresztowany i stracony.
Ostatecznie to Nikita Chruszczow wyszedł zwycięsko z tej walki. Został I Sekretarzem KPZR w 1953 roku.
Destalinizacja
Chruszczow rozpoczął proces destalinizacji. Co to oznaczało?
Oznaczało to potępienie kultu jednostki Stalina i zbrodni stalinowskich.
Kulminacją tego procesu był XX Zjazd KPZR w 1956 roku. Tam Chruszczow wygłosił tajny referat "O kulcie jednostki i jego następstwach".
Referat ten ujawnił prawdę o represjach, czystkach i terrorze stalinowskim. Był to szok dla wielu członków partii i społeczeństwa.
Destalinizacja miała wpływ na wszystkie dziedziny życia w ZSRR. Zaczęto rehabilitować ofiary represji, zwalniać więźniów politycznych i ograniczać cenzurę.
Reformy Chruszczowa
Chruszczow przeprowadził szereg reform gospodarczych i społecznych. Miały one na celu poprawę życia obywateli.
W rolnictwie wprowadzono system zachęt materialnych i zwiększono inwestycje. Rozpoczęto tzw. zagospodarowanie ugorów, czyli uprawę nieużytków.
W przemyśle postawiono na rozwój przemysłu lekkiego i dóbr konsumpcyjnych.
Poprawie uległy warunki mieszkaniowe. Zaczęto budować masowo tanie bloki mieszkalne, tzw. chruszczowki.
Chruszczow prowadził również aktywną politykę zagraniczną. Dążył do odprężenia w stosunkach z Zachodem.
Jednak jego polityka była pełna sprzeczności. Z jednej strony dążył do pokoju, z drugiej – doprowadził do kryzysu kubańskiego w 1962 roku.
Koniec Ery Chruszczowa
Reformy Chruszczowa spotkały się z oporem aparatu partyjnego. Nie podobało im się odchodzenie od scentralizowanego modelu gospodarki i polityki.
Kryzys kubański osłabił pozycję Chruszczowa.
W 1964 roku został odsunięty od władzy. Zastąpił go Leonid Breżniew.
Era Breżniewa
Era Breżniewa to powrót do konserwatyzmu i stabilizacji. Zakończono eksperymenty gospodarcze Chruszczowa.
Wzmocniono centralne planowanie i kontrolę. Postawiono na rozwój przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego.
W polityce zagranicznej Breżniew kontynuował politykę konfrontacji z Zachodem. Doszło do interwencji w Czechosłowacji w 1968 roku.
Era Breżniewa to okres stagnacji i marazmu w ZSRR.
Dysydenci
W tym okresie nasiliły się represje wobec opozycji i dysydentów. Powstały organizacje broniące praw człowieka, takie jak Komitet Obrony Praw Człowieka.
Sławni dysydenci to m.in. Andriej Sacharow i Aleksander Sołżenicyn.
Podsumowanie
Po śmierci Stalina w ZSRR rozpoczęła się walka o władzę. Zwycięzcą okazał się Nikita Chruszczow, który rozpoczął proces destalinizacji.
Chruszczow przeprowadził szereg reform, ale jego polityka spotkała się z oporem. Został odsunięty od władzy w 1964 roku.
Era Breżniewa to powrót do konserwatyzmu i stagnacji. Nasiliły się represje wobec opozycji.
Pamiętajcie, że to tylko skrót. Ważne jest, abyście sami sięgnęli po więcej informacji i analizowali procesy historyczne. Powodzenia na egzaminie!
