Witajcie! Dziś zajmiemy się okresami warunkowymi. Brzmi groźnie? Spokojnie, to nic trudnego. Spróbujemy zrozumieć je w prosty sposób, używając przykładów z życia codziennego.
Czym są okresy warunkowe?
Okresy warunkowe, czyli po angielsku conditional sentences, to zdania, które wyrażają zależność pomiędzy dwoma wydarzeniami. Mówią nam, co się stanie, jeśli coś innego się wydarzy. Zwykle składają się z dwóch części: warunku (if clause) i rezultatu (main clause). Warunek opisuje sytuację, która musi się spełnić, a rezultat opisuje to, co się stanie, jeśli warunek zostanie spełniony. Wyobraźcie sobie, że mówicie: "Jeśli będę się uczył, zdam egzamin". Tutaj warunkiem jest nauka, a rezultatem zdanie egzaminu.
Spróbujmy rozbić to na jeszcze mniejsze części. "If" to słowo kluczowe, które wprowadza warunek. Po "if" następuje zdanie opisujące sytuację warunkową. Potem, zazwyczaj oddzielone przecinkiem, następuje zdanie opisujące rezultat, czyli konsekwencję spełnienia warunku. Istnieją różne typy okresów warunkowych, a każdy z nich opisuje inną sytuację. Zobaczymy to za chwilę.
Rodzaje okresów warunkowych
W języku angielskim (i polskim, z angielskiego zaczerpniętym) wyróżniamy cztery podstawowe typy okresów warunkowych. Są to: Zero Conditional, First Conditional, Second Conditional i Third Conditional. Każdy z nich używamy w innej sytuacji i każdy ma swoją specyficzną strukturę gramatyczną.
Zero Conditional
Zero Conditional używamy, kiedy mówimy o faktach, które są zawsze prawdziwe. Mówimy o ogólnych prawdach, naukowych faktach lub przyzwyczajeniach. Struktura tego okresu warunkowego jest bardzo prosta: If + Present Simple, Present Simple. Przykładowo: "If you heat water to 100 degrees Celsius, it boils". To jest fakt naukowy. Zawsze, gdy podgrzejemy wodę do 100 stopni Celsjusza, ona zawrze. Inny przykład: "If I am tired, I go to bed early". To jest mój przyzwyczajenie. Kiedy jestem zmęczony, idę spać wcześnie. Zauważcie, że w obu zdaniach używamy czasu Present Simple w obu częściach zdania.
Pomyślcie o codziennych sytuacjach, które opisują ogólne prawdy. Na przykład: "If you don't eat, you get hungry". To też jest prawda. Jeśli nie jemy, stajemy się głodni. Zero Conditional jest bardzo prosty i przydatny do opisywania takich sytuacji.
First Conditional
First Conditional używamy, kiedy mówimy o prawdopodobnych sytuacjach w przyszłości. Mówimy o czymś, co prawdopodobnie się stanie, jeśli warunek zostanie spełniony. Struktura tego okresu warunkowego to: If + Present Simple, Future Simple (will + czasownik). Na przykład: "If I study hard, I will pass the exam". To znaczy, że jeśli będę się dużo uczył, to prawdopodobnie zdam egzamin. Nie jest to pewne, ale jest bardzo prawdopodobne.
Inny przykład: "If it rains tomorrow, I will stay at home". Jeśli jutro będzie padać, zostanę w domu. To jest plan na przyszłość, który zależy od pogody. First Conditional jest bardzo użyteczny do planowania i prognozowania. Zwróćcie uwagę, że w części z "if" używamy czasu Present Simple, a w części z rezultatem używamy czasu Future Simple (z "will").
Wyobraźcie sobie, że planujecie wycieczkę. Możecie powiedzieć: "If the weather is nice, we will go to the beach". To znaczy, że jeśli pogoda będzie ładna, pójdziemy na plażę. To jest prawdopodobny scenariusz na przyszłość.
Second Conditional
Second Conditional używamy, kiedy mówimy o nierealnych lub hipotetycznych sytuacjach w teraźniejszości lub przyszłości. Mówimy o czymś, co jest mało prawdopodobne, żeby się stało, lub o czymś, co jest niemożliwe. Struktura tego okresu warunkowego to: If + Past Simple, Would + czasownik. Na przykład: "If I won the lottery, I would travel around the world". To znaczy, że gdybym wygrał na loterii, podróżowałbym po świecie. Ale szanse na wygraną na loterii są bardzo małe, więc to jest hipotetyczna sytuacja.
Inny przykład: "If I were you, I would study harder". Gdybym był tobą, uczyłbym się więcej. Ale nie jestem tobą, więc to jest nierealna sytuacja. Zwróćcie uwagę, że w części z "if" używamy czasu Past Simple, a w części z rezultatem używamy "would" + czasownik. Często w Second Conditional używamy formy "were" zamiast "was" po "if" dla wszystkich osób, nawet dla "I" i "he/she/it".
Wyobraźcie sobie, że rozmawiacie o marzeniach. Możecie powiedzieć: "If I could fly, I would visit all the countries in the world". To znaczy, że gdybym mógł latać, odwiedziłbym wszystkie kraje na świecie. Ale to jest niemożliwe, więc to jest hipotetyczna sytuacja.
Third Conditional
Third Conditional używamy, kiedy mówimy o nierealnych sytuacjach w przeszłości. Mówimy o czymś, co się nie stało, i o tym, co by się stało, gdyby coś innego się stało w przeszłości. Struktura tego okresu warunkowego to: If + Past Perfect, Would have + Past Participle. Na przykład: "If I had studied harder, I would have passed the exam". To znaczy, że gdybym się więcej uczył, zdałbym egzamin. Ale nie uczyłem się wystarczająco dużo i nie zdałem egzaminu. Teraz już nic nie mogę z tym zrobić.
Inny przykład: "If I had known you were coming, I would have baked a cake". Gdybym wiedział, że przyjdziesz, upiekłbym ciasto. Ale nie wiedziałem, więc nie upiekłem ciasta. Zwróćcie uwagę, że w części z "if" używamy czasu Past Perfect, a w części z rezultatem używamy "would have" + Past Participle (forma przeszła czasownika).
Pomyślcie o sytuacjach, których żałujecie. Możecie powiedzieć: "If I had woken up earlier, I wouldn't have missed the bus". To znaczy, że gdybym wstał wcześniej, nie spóźniłbym się na autobus. Ale nie wstałem wcześniej i spóźniłem się na autobus. To jest nierealna sytuacja w przeszłości.
Podsumowanie
Okresy warunkowe to bardzo przydatne narzędzie do wyrażania zależności pomiędzy wydarzeniami. Pamiętajcie o czterech podstawowych typach: Zero Conditional (ogólne prawdy), First Conditional (prawdopodobne sytuacje w przyszłości), Second Conditional (nierealne sytuacje w teraźniejszości lub przyszłości) i Third Conditional (nierealne sytuacje w przeszłości). Starajcie się używać ich w różnych kontekstach, a szybko opanujecie ich użycie.
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł wam zrozumieć okresy warunkowe. Powodzenia w nauce!
