Hej! Czeka Cię sprawdzian z odmiennych i nieodmiennych części mowy? Nie martw się! Razem damy radę!
Odmienne Części Mowy
Zacznijmy od tych, które się zmieniają. To odmienne części mowy.
Rzeczownik (rzeczownik)
Rzeczownik – odpowiada na pytania: kto? co? Nazywa osoby, zwierzęta, rzeczy, zjawiska, pojęcia. Np. pies, dom, miłość.
Odmienia się przez przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) i liczby (pojedyncza, mnoga).
Pamiętaj o rodzaju (męski, żeński, nijaki). To ważne przy odmianie!
Np. pies (mianownik, liczba pojedyncza, rodzaj męski).
Czasownik (czasownik)
Czasownik – odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? Wyraża czynności i stany. Np. biegać, spać, myśleć.
Odmienia się przez osoby (ja, ty, on/ona/ono, my, wy, oni/one), liczby (pojedyncza, mnoga), czasy (przeszły, teraźniejszy, przyszły) i rodzaje (w czasie przeszłym).
Zwróć uwagę na aspekt (dokonany, niedokonany). Np. zrobić (dokonany), robić (niedokonany).
Np. biegam (1. osoba, liczba pojedyncza, czas teraźniejszy).
Przymiotnik (przymiotnik)
Przymiotnik – odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? Opisuje cechy rzeczowników. Np. ładny, wysoki, mądry.
Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje – tak jak rzeczownik, do którego się odnosi!
Stopniuje się: równy, wyższy, najwyższy. Np. wysoki, wyższy, najwyższy.
Np. ładny dom (mianownik, liczba pojedyncza, rodzaj męski).
Liczebnik (liczebnik)
Liczebnik – odpowiada na pytania: ile? który z kolei? Nazywa liczby i kolejność. Np. jeden, drugi, pięć.
Odmienia się przez przypadki. Niektóre liczebniki odmieniają się jak przymiotniki. Np. dwa, dwaj, dwiema.
Rozróżniamy: główne (jeden), porządkowe (pierwszy), ułamkowe (pół).
Np. pięć jabłek (mianownik, liczba mnoga).
Zaimek (zaimek)
Zaimek – zastępuje rzeczownik, przymiotnik, liczebnik lub przysłówek. Np. ja, ty, on, ten, tam.
Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje (nie wszystkie!).
Rozróżniamy: osobowe (ja, ty), wskazujące (ten, tamten), pytajne (kto, co), względne (który, jaki), dzierżawcze (mój, twój).
Np. ja idę (mianownik, liczba pojedyncza).
Nieodmienne Części Mowy
A teraz te, które się nie zmieniają. To nieodmienne części mowy.
Przysłówek (przysłówek)
Przysłówek – odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy? Określa czasownik lub przymiotnik. Np. szybko, tutaj, wczoraj.
Nie odmienia się!
Stopniuje się (tak jak przymiotniki): równo, wyżej, najwyżej. Np. szybko, szybciej, najszybciej.
Np. szybko biegać.
Przyimek (przyimek)
Przyimek – łączy się z rzeczownikiem, zaimkiem lub liczebnikiem, tworząc wyrażenie przyimkowe. Np. na, pod, w, z, do.
Nie odmienia się!
Np. na stole.
Spojnik (spójnik)
Spójnik – łączy wyrazy, wyrażenia i zdania. Np. i, oraz, ale, bo, więc.
Nie odmienia się!
Np. Mama i tata.
Wykrzyknik (wykrzyknik)
Wykrzyknik – wyraża emocje, okrzyki, naśladowanie dźwięków. Np. ach, och, hej, brr.
Nie odmienia się!
Np. Hej! Co słychać?
Partykuła (partykuła)
Partykuła – wzmacnia lub modyfikuje znaczenie wyrazów lub zdań. Np. nie, tylko, aż, chyba.
Nie odmienia się!
Np. Chyba pójdę spać.
Podsumowanie
Odmienne części mowy: rzeczownik, czasownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek – zmieniają formę.
Nieodmienne części mowy: przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik, partykuła – nie zmieniają formy.
Pamiętaj o pytaniach, na które odpowiadają poszczególne części mowy. To bardzo pomaga w rozpoznawaniu!
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
