Hej! Zajmiemy się dzisiaj czymś, co pomoże Ci lepiej opisywać zdjęcia po polsku. Nauczymy się, jak odmieniać czasowniki przez tryby.
Co to jest czasownik?
Czasownik to słowo, które opisuje czynność, stan lub proces. Na przykład: biegać, myśleć, spać, istnieć.
W zdaniu "Dziecko biega po parku" słowo "biega" to czasownik.
Co to są tryby czasownika?
Tryby czasownika pokazują, jak mówiący ocenia daną czynność. Czy ona się dzieje na pewno? Czy jest tylko życzeniem? Czy jest rozkazem?
Mamy trzy główne tryby:
- Oznajmujący (orzekający)
- Rozkazujący
- Przypuszczający (warunkowy)
Tryb oznajmujący (orzekający)
Ten tryb wyraża czynności, które się dzieją, działy lub będą się dziać. Opisuje rzeczywistość.
Przykłady:
- Kot śpi na kanapie. (teraźniejszość)
- Wczoraj czytałem książkę. (przeszłość)
- Jutro pójdę do kina. (przyszłość)
To najczęściej używany tryb. Kiedy opisujesz zdjęcie, zazwyczaj używasz właśnie jego.
Tryb rozkazujący
Ten tryb służy do wyrażania rozkazów, próśb lub poleceń. Używasz go, kiedy chcesz, żeby ktoś coś zrobił.
Przykłady:
- Zamknij okno! (rozkaz)
- Proszę, podaj mi sól. (prośba)
- Idź i zrób to! (polecenie)
Tryb rozkazujący ma formy dla drugiej osoby liczby pojedynczej ("ty"), pierwszej osoby liczby mnogiej ("my") i drugiej osoby liczby mnogiej ("wy").
Na przykład dla czasownika "czytać":
- Ty: Czytaj!
- My: Czytajmy!
- Wy: Czytajcie!
Tryb przypuszczający (warunkowy)
Ten tryb wyraża czynności, które mogłyby się wydarzyć, ale niekoniecznie się wydarzą. Wyraża przypuszczenia, życzenia, warunki.
Tworzy się go, dodając partykułę "by" do form osobowych czasownika w czasie przeszłym.
Przykłady:
- Poszedłbym do kina, ale nie mam czasu. (przypuszczenie)
- Chciałbym polecieć na wakacje. (życzenie)
- Gdybym miał pieniądze, kupiłbym nowy samochód. (warunek)
Formy trybu przypuszczającego dla czasownika "czytać":
- Ja: Czytałbym/Czytałabym
- Ty: Czytałbyś/Czytałabyś
- On/Ona/Ono: Czytałby/Czytałaby/Czytałoby
- My: Czytalibyśmy/Czytałybyśmy
- Wy: Czytalibyście/Czytałybyście
- Oni/One: Czytaliby/Czytałyby
Odmiana czasownika na przykładzie zdjęcia
Załóżmy, że masz zdjęcie, na którym widać dziewczynkę, która rysuje kredkami.
Tryb oznajmujący:
- Dziewczynka rysuje kredkami. (opisujesz to, co widzisz)
- Wczoraj rysowała piękny obrazek. (opowiadasz o przeszłości)
- Jutro narysuje coś nowego. (planujesz, co się stanie)
Tryb rozkazujący: (mało prawdopodobne w kontekście opisywania zdjęcia, ale dla przykładu)
- (Do dziewczynki): Rysuj uważnie!
Tryb przypuszczający:
- Dziewczynka rysowałaby jeszcze piękniej, gdyby miała lepsze kredki. (przypuszczenie)
Jak to wykorzystać do opisu zdjęcia?
Kiedy opisujesz zdjęcie, najczęściej używasz trybu oznajmującego, żeby powiedzieć, co widzisz. Możesz też użyć go, żeby opowiedzieć, co działo się przed zrobieniem zdjęcia, albo co może się stać później.
Na przykład:
Zdjęcie przedstawia uśmiechniętą kobietę, która pije kawę. Słońce świeci, a ona siedzi w kawiarni. Wydaje się, że spędza miło czas.
Możesz użyć trybu przypuszczającego, żeby spekulować, co mogło się wydarzyć.
Na przykład:
Gdyby nie ta kawa, kobieta byłaby pewnie zmęczona. Może wcześniej pracowała ciężko.
Podsumowanie
Tryby czasownika pozwalają Ci wyrażać różne niuanse, kiedy mówisz o czynnościach. Najczęściej przy opisywaniu zdjęć będziesz używać trybu oznajmującego, ale znajomość pozostałych trybów da Ci większą swobodę i pozwoli na bardziej kreatywne opisy.
Pamiętaj o ćwiczeniu! Spróbuj opisywać różne zdjęcia, używając różnych trybów czasownika. Im więcej będziesz ćwiczyć, tym łatwiej Ci to przyjdzie. Powodzenia!
