Witaj! Uczymy się dzisiaj o odmianie regularnych czasowników w języku niemieckim. Będzie prosto i zrozumiale.
Krok 1: Infinitiv (Bezokolicznik)
Zacznijmy od bezokolicznika. To podstawowa forma czasownika. Zazwyczaj kończy się na -en lub -n. Myśl o nim jak o oryginalnym opakowaniu czasownika.
Na przykład: machen (robić), spielen (grać), lernen (uczyć się), wohnen (mieszkać).
Krok 2: Odcinamy końcówkę -en (lub -n)
Teraz stwórzmy tzw. stamm (temat). To podstawa, do której będziemy dodawać różne końcówki. Odetnij końcówkę -en (lub -n) z bezokolicznika.
Dla machen odcinamy -en, zostaje nam mach-. Dla wohnen odcinamy -n, zostaje nam wohn-.
Krok 3: Dodajemy końcówki
Teraz wkraczamy w sedno. Do tematu dodajemy końcówki, zależne od osoby. Myśl o tym jak o zmianie ubrania na odpowiednie dla gościa.
Oto tabela, która to wszystko pokazuje:
| Osoba | Zaimek | Końcówka | Przykład (machen) | Przykład (wohnen) |
|---|---|---|---|---|
| Ja | ich | -e | ich mache | ich wohne |
| Ty | du | -st | du machst | du wohnst |
| On/Ona/Ono | er/sie/es | -t | er macht | sie wohnt |
| My | wir | -en | wir machen | wir wohnen |
| Wy | ihr | -t | ihr macht | ihr wohnt |
| Oni/Pan, Pani, Państwo (formalne) | sie/Sie | -en | sie machen | Sie wohnen |
Spójrz. Końcówki są powtarzalne. Uczysz się ich raz i stosujesz do wielu czasowników.
Przykłady w zdaniach
Zobacz, jak to wygląda w zdaniach:
- Ich mache Hausaufgaben. (Robię zadanie domowe.)
- Du spielst Gitarre. (Ty grasz na gitarze.)
- Er lernt Deutsch. (On uczy się niemieckiego.)
- Wir wohnen in Berlin. (My mieszkamy w Berlinie.)
- Ihr macht Witze. (Wy robicie żarty.)
- Sie spielen Fußball. (Oni grają w piłkę nożną.)
Małe wyjątki – czasowniki z -t lub -d w temacie
Czasami temat czasownika kończy się na -t lub -d. Wtedy, dla lepszej wymowy, w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej dodajemy -e przed końcówką.
Na przykład: arbeiten (pracować). Temat to arbeit-.
| Osoba | Zaimek | Końcówka | Przykład (arbeiten) |
|---|---|---|---|
| Ja | ich | -e | ich arbeite |
| Ty | du | -est | du arbeitest |
| On/Ona/Ono | er/sie/es | -et | er arbeitet |
| My | wir | -en | wir arbeiten |
| Wy | ihr | -et | ihr arbeitet |
| Oni/Pan, Pani, Państwo (formalne) | sie/Sie | -en | sie arbeiten |
Widzisz? Dla du jest arbeitest, a dla er/sie/es jest arbeitet.
Jeszcze jeden mały wyjątek – czasowniki z -eln i -ern
Czasowniki zakończone na -eln (np. sammeln – zbierać) i -ern (np. wandern – wędrować) często gubią "e" z końcówki w pierwszej osobie liczby pojedynczej (ich).
Na przykład:
- Ich sammle Briefmarken. (Zbieram znaczki.) - Zamiast ich sammele (chociaż to też jest dopuszczalne)
- Ich wandere gern. (Lubię wędrować.) - Zamiast ich wandere.
Dodatkowo, czasami "e" znika również w trzeciej osobie liczby pojedynczej (er/sie/es) dla czasowników zakończonych na -ern: er/sie/es wandert zamiast er/sie/es wanderet.
Podsumowanie
Odmiana regularnych czasowników w języku niemieckim wydaje się skomplikowana, ale jest bardzo systematyczna. Pamiętaj o tych krokach:
- Znajdź bezokolicznik (Infinitiv).
- Odetnij końcówkę -en (lub -n), aby uzyskać temat (Stamm).
- Dodaj odpowiednią końcówkę dla każdej osoby.
- Zwróć uwagę na wyjątki związane z tematami kończącymi się na -t lub -d, oraz czasowniki na -eln i -ern.
Ćwicz! Im więcej będziesz ćwiczyć, tym łatwiej to wszystko zapamiętasz. Używaj tabeli jako ściągi na początku. Powodzenia!
