Zacznijmy od podstaw. Czasownik "być" jest jednym z najważniejszych w każdym języku, również w niemieckim. Pozwala on tworzyć wiele konstrukcji gramatycznych i wyrażać stany, cechy oraz miejsca.
W języku niemieckim czasownik "być" to sein. Jest to czasownik nieregularny, co oznacza, że jego odmiana nie przebiega według prostego schematu. Dlatego trzeba się jej nauczyć na pamięć.
Odmiana Czasownika Sein w Czasie Teraźniejszym (Präsens)
Oto jak odmienia się sein w czasie teraźniejszym:
- ich bin (ja jestem)
- du bist (ty jesteś)
- er/sie/es ist (on/ona/ono jest)
- wir sind (my jesteśmy)
- ihr seid (wy jesteście)
- sie/Sie sind (oni/one/Pan/Pani/Państwo są)
Zwróć uwagę na końcówki! Każda osoba ma inną formę czasownika. To kluczowe dla poprawnego budowania zdań.
Kilka przykładów zdań:
- Ich bin müde. (Jestem zmęczony/zmęczona.)
- Du bist mein Freund. (Ty jesteś moim przyjacielem.)
- Er ist Lehrer. (On jest nauczycielem.)
- Wir sind glücklich. (Jesteśmy szczęśliwi.)
- Ihr seid Studenten. (Wy jesteście studentami.)
- Sie sind Herr Schmidt. (Pan jest Pan Schmidt.)
Odmiana Czasownika Sein w Czasie Przeszłym Prostym (Präteritum)
Präteritum, czyli czas przeszły prosty, jest często używany w języku pisanym, np. w książkach i artykułach. Oto odmiana sein w tym czasie:
- ich war (ja byłem/byłam)
- du warst (ty byłeś/byłaś)
- er/sie/es war (on/ona/ono był/była/było)
- wir waren (my byliśmy/byłyśmy)
- ihr wart (wy byliście/byłyście)
- sie/Sie waren (oni/one/Pan/Pani/Państwo byli/były)
Przykłady zdań w Präteritum:
- Ich war gestern im Kino. (Byłem/Byłam wczoraj w kinie.)
- Du warst sehr nett. (Byłeś/Byłaś bardzo miły/miła.)
- Er war krank. (On był chory.)
- Wir waren in Berlin. (Byliśmy w Berlinie.)
- Ihr wart meine besten Freunde. (Byliście moimi najlepszymi przyjaciółmi.)
- Sie waren sehr beschäftigt. (Oni byli bardzo zajęci.)
Odmiana Czasownika Sein w Czasie Przeszłym Złożonym (Perfekt)
Perfekt jest najczęściej używanym czasem przeszłym w języku mówionym. Do jego utworzenia potrzebujemy czasownika posiłkowego (w tym przypadku sein) oraz Partizip Perfekt czasownika głównego. Dla sein, Partizip Perfekt to gewesen.
Oto jak tworzymy Perfekt z sein:
- ich bin gewesen (ja byłem/byłam)
- du bist gewesen (ty byłeś/byłaś)
- er/sie/es ist gewesen (on/ona/ono był/była/było)
- wir sind gewesen (my byliśmy/byłyśmy)
- ihr seid gewesen (wy byliście/byłyście)
- sie/Sie sind gewesen (oni/one/Pan/Pani/Państwo byli/były)
Zauważ, że w Perfekt używamy odmienionego czasownika sein jako czasownika posiłkowego, a następnie dodajemy gewesen.
Przykłady użycia Perfekt:
- Ich bin in Deutschland gewesen. (Byłem/Byłam w Niemczech.)
- Du bist zu Hause gewesen. (Byłeś/Byłaś w domu.)
- Er ist sehr müde gewesen. (On był bardzo zmęczony.)
- Wir sind im Urlaub gewesen. (Byliśmy na wakacjach.)
- Ihr seid sehr fleißig gewesen. (Byliście bardzo pilni.)
- Sie sind sehr freundlich gewesen. (Oni byli bardzo przyjaźni.)
Zastosowanie Czasownika Sein
Sein jest niezwykle wszechstronny. Używamy go do:
- Określania tożsamości: Ich bin Anna. (Jestem Anna.)
- Opisywania stanu: Er ist krank. (On jest chory.)
- Określania miejsca: Wir sind in Polen. (Jesteśmy w Polsce.)
- Tworzenia zdań z orzecznikiem: Das ist ein Buch. (To jest książka.)
- Tworzenia strony biernej (wraz z innym czasownikiem): Das Haus ist gebaut worden. (Dom został zbudowany.)
Nauka odmiany sein jest fundamentalna dla poprawnego posługiwania się językiem niemieckim. Pamiętaj o regularnych powtórkach i ćwiczeniach. Im więcej będziesz używał tego czasownika, tym łatwiej zapamiętasz jego formy.
Ćwiczenia Praktyczne
Spróbuj uzupełnić poniższe zdania odpowiednią formą czasownika sein:
- Ich ____ Student.
- Du ____ mein bester Freund.
- Er ____ sehr intelligent.
- Wir ____ müde.
- Ihr ____ aus Polen.
- Sie ____ Frau Müller.
Odpowiedzi:
- bin
- bist
- ist
- sind
- seid
- sind
Powodzenia w nauce niemieckiego! Pamiętaj, że systematyczna praca przynosi najlepsze efekty.
