Hej! Przygotowujesz się do egzaminu z języka polskiego? Świetnie! Dziś zajmiemy się bardzo ważnym zagadnieniem: oddzielaniem grupy podmiotu od grupy orzeczenia.
Co to jest Grupa Podmiotu?
Grupa podmiotu to ta część zdania, która mówi nam, kto lub co wykonuje czynność. Najczęściej, choć nie zawsze, zawiera w sobie podmiot.
Podmiot to główny element grupy podmiotu. Odpowiada na pytania kto? co?
Przykłady:
Dziecko śpi.
Moi rodzice pojechali na wakacje.
Czerwony samochód stoi na parkingu.
Elementy Grupy Podmiotu
Oprócz samego podmiotu, grupa podmiotu może zawierać:
- Określenia podmiotu: to przymiotniki, zaimki, liczebniki lub wyrażenia przyimkowe, które opisują podmiot.
- Dopełnienia podmiotu: rzadziej występują, ale mogą doprecyzowywać znaczenie podmiotu.
Przykład z określeniami:
Mały, brązowy pies biega po parku.
W tym zdaniu: pies to podmiot, a mały i brązowy to określenia.
Co to jest Grupa Orzeczenia?
Grupa orzeczenia informuje nas, co robi podmiot, w jakim jest stanie, lub co się z nim dzieje. Zawiera orzeczenie.
Orzeczenie to główny element grupy orzeczenia. Najczęściej jest to czasownik w formie osobowej.
Przykłady:
Dziecko śpi.
Moi rodzice pojechali na wakacje.
Czerwony samochód stoi na parkingu.
Rodzaje Orzeczeń
Warto pamiętać, że orzeczenia mogą być:
- Czasownikowe: wyrażone jednym czasownikiem (np. *czyta*, *śpi*).
- Imienne: składają się z łącznika (np. *być*, *stać się*) i orzecznika (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik lub przysłówek). (np. *jest lekarzem*, *stała się smutna*).
Elementy Grupy Orzeczenia
Oprócz orzeczenia, grupa orzeczenia może zawierać:
- Dopełnienia: odpowiadają na pytania przypadków zależnych (kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? z kim? z czym? o kim? o czym?).
- Okoliczniki: określają okoliczności wykonywania czynności (miejsca, czasu, sposobu, przyczyny, celu, stopnia).
Przykład z dopełnieniem i okolicznikiem:
Dziecko czyta książkę w pokoju.
W tym zdaniu: czyta to orzeczenie, książkę to dopełnienie, a w pokoju to okolicznik.
Jak Oddzielić Grupę Podmiotu od Grupy Orzeczenia?
To najważniejsze! Oto kilka wskazówek:
- Znajdź orzeczenie: to punkt wyjścia. Zadaj pytanie: co się dzieje? lub co robi?
- Znajdź podmiot: zadaj pytanie: kto? co? wykonuje tę czynność.
- Określ granice grupy podmiotu: sprawdź, czy są jakieś określenia lub dopełnienia, które opisują podmiot.
- Określ granice grupy orzeczenia: sprawdź, czy są dopełnienia lub okoliczniki, które doprecyzowują czynność.
Przykład:
Mądry uczeń | pisze trudny test.
Mądry uczeń to grupa podmiotu (uczeń - podmiot, mądry - określenie).
pisze trudny test to grupa orzeczenia (pisze - orzeczenie, trudny test - dopełnienie).
Ćwiczenia
Spróbuj teraz samodzielnie! Oddziel grupę podmiotu od grupy orzeczenia w poniższych zdaniach:
- Wysoki mężczyzna idzie ulicą.
- Moja siostra lubi czytać książki.
- Szybki samochód wjechał do garażu.
Odp:
- Wysoki mężczyzna | idzie ulicą.
- Moja siostra | lubi czytać książki.
- Szybki samochód | wjechał do garażu.
Podsumowanie
Pamiętaj:
- Grupa podmiotu informuje nas, kto lub co wykonuje czynność. Zawiera podmiot i jego określenia.
- Grupa orzeczenia informuje nas, co robi podmiot. Zawiera orzeczenie, dopełnienia i okoliczniki.
- Oddzielenie tych grup wymaga znalezienia orzeczenia i podmiotu, a następnie określenia granic każdej z grup.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Ciebie!