Witaj! Zaraz nauczysz się odczytywać współrzędne z mapy topograficznej. To prostsze niż myślisz. Powodzenia!
Wprowadzenie do Map Topograficznych
Mapa topograficzna to specjalny rodzaj mapy. Pokazuje ukształtowanie terenu.
Zawiera poziomice (linie łączące punkty o tej samej wysokości). Ma też siatkę współrzędnych.
Czym są Współrzędne?
Współrzędne pomagają zlokalizować dowolny punkt na mapie.
Używamy dwóch głównych rodzajów: geograficznych i kartograficznych.
Współrzędne Geograficzne
To długość geograficzna i szerokość geograficzna.
Długość geograficzna określa położenie wschód-zachód względem południka zerowego (Greenwich).
Szerokość geograficzna określa położenie północ-południe względem równika.
Mierzymy je w stopniach (°), minutach ('), i sekundach (").
Współrzędne Kartograficzne
Często używamy współrzędnych prostokątnych (kartograficznych).
Na mapie topograficznej tworzą one siatkę kwadratów.
Każda linia siatki ma swoją wartość E (wschodnia) i N (północna).
Odczytywanie Współrzędnych Prostokątnych
To najczęściej stosowana metoda na mapach topograficznych. Nauczymy się jej krok po kroku.
Najpierw zlokalizuj punkt, którego współrzędne chcesz odczytać.
Znajdź kwadrat siatki, w którym ten punkt się znajduje.
Odczytaj wartość E linii siatki po lewej stronie punktu. To będzie pierwsza część współrzędnej.
Odczytaj wartość N linii siatki poniżej punktu. To będzie druga część współrzędnej.
Teraz trzeba dodać precyzję.
Dodawanie Precyzji – Pomiar Odległości
Zmierz odległość (w milimetrach) od lewej linii siatki do punktu. Użyj linijki!
Zmierz odległość (w milimetrach) od dolnej linii siatki do punktu.
Znajdź odstęp między liniami siatki na mapie (np. 1 km). Zwykle jest podany w legendzie.
Oblicz, jaką część tego odstępu stanowi zmierzona odległość.
Dodaj tę część do odczytanej wcześniej wartości E i N.
Przykład: Odległość między liniami to 1 km (1000 m). Zmierzona odległość od lewej linii do punktu to 500 m. Wtedy dodajemy 0.5 km do wartości E.
Zapisywanie Współrzędnych
Zapisz współrzędne w odpowiedniej kolejności. Najczęściej najpierw N, potem E.
Na przykład: N 54°30'15", E 18°20'05"
Albo: N 54.504, E 18.335 (współrzędne dziesiętne)
Pamiętaj o jednostkach! (metry lub kilometry).
Ćwiczenia Praktyczne
Najlepszy sposób na naukę to praktyka. Weź mapę topograficzną i spróbuj odczytać współrzędne różnych punktów.
Sprawdź swoje wyniki z innymi osobami lub z kluczem odpowiedzi (jeśli jest dostępny).
Zwróć uwagę na skalę mapy. To ważne przy obliczaniu odległości.
Typowe Błędy
Pomylenie kolejności E i N to częsty błąd. Uważaj na to!
Źle odczytane wartości linii siatki też się zdarzają. Sprawdź kilka razy!
Niedokładne pomiary odległości prowadzą do błędnych wyników.
Podsumowanie
Mapa topograficzna pokazuje teren i ma siatkę współrzędnych.
Współrzędne pozwalają zlokalizować punkty.
Współrzędne geograficzne to długość i szerokość geograficzna.
Współrzędne kartograficzne (prostokątne) tworzą siatkę na mapie.
Aby odczytać współrzędne prostokątne, znajdź kwadrat siatki, odczytaj wartości E i N linii, zmierz odległości i dodaj precyzję.
Pamiętaj o kolejności (zwykle N, E) i jednostkach.
Praktyka czyni mistrza! Powodzenia na egzaminie!
