Hej! Gotowi na sprawdzian z atmosfery w Obliczach Geografii? Super! Zr贸bmy szybk膮 powt贸rk臋, 偶eby nic Was nie zaskoczy艂o.
Sk艂ad Atmosfery
Pami臋tajcie, atmosfera to mieszanina gaz贸w.
G艂贸wnym sk艂adnikiem jest azot (oko艂o 78%).
Potem mamy tlen (oko艂o 21%).
Reszta to argon, dwutlenek w臋gla i inne gazy 艣ladowe.
Para wodna te偶 jest wa偶na. Jej ilo艣膰 zmienia si臋 w zale偶no艣ci od miejsca i czasu.
Gazy Cieplarniane
Gazy cieplarniane zatrzymuj膮 ciep艂o w atmosferze.
Najwa偶niejsze to dwutlenek w臋gla, metan i para wodna.
Ich nadmiar powoduje efekt cieplarniany i zmiany klimatyczne.
Budowa Atmosfery
Atmosfera sk艂ada si臋 z kilku warstw.
Troposfera
To warstwa, w kt贸rej 偶yjemy.
Dziej膮 si臋 w niej wszystkie zjawiska pogodowe.
Temperatura maleje wraz z wysoko艣ci膮.
Stratosfera
Znajduje si臋 nad troposfer膮.
Zawiera warstw臋 ozonow膮, kt贸ra chroni nas przed promieniowaniem UV.
Temperatura ro艣nie wraz z wysoko艣ci膮.
Mezosfera
Kolejna warstwa, w kt贸rej temperatura znowu maleje.
Spalaj膮 si臋 w niej meteory.
Termosfera
Temperatura bardzo wysoka, ale powietrze bardzo rozrzedzone.
Wyst臋puj膮 w niej zorze polarne.
Egzosfera
Najbardziej zewn臋trzna warstwa atmosfery.
Przechodzi w przestrze艅 kosmiczn膮.
Czynniki Klimatotw贸rcze
To elementy, kt贸re wp艂ywaj膮 na klimat danego obszaru.
Szeroko艣膰 Geograficzna
Im bli偶ej r贸wnika, tym cieplej.
Im dalej od r贸wnika, tym zimniej.Wysoko艣膰 Nad Poziomem Morza
Wraz ze wzrostem wysoko艣ci temperatura spada.
Odleg艂o艣膰 od M贸rz i Ocean贸w
Morza i oceany 艂agodz膮 klimat.
Latem jest ch艂odniej, a zim膮 cieplej.
Pr膮dy Morskie
Pr膮dy morskie ciep艂e podnosz膮 temperatur臋 powietrza.
Pr膮dy morskie zimne obni偶aj膮 temperatur臋 powietrza.
Ukszta艂towanie Terenu
G贸ry zatrzymuj膮 wilgotne powietrze.
Powstaj膮 opady orograficzne.
Rodzaj Pod艂o偶a
Ciemne pod艂o偶e nagrzewa si臋 szybciej ni偶 jasne.
Dzia艂alno艣膰 Cz艂owieka
Emisja gaz贸w cieplarnianych zmienia klimat.
Wycinanie las贸w te偶 ma wp艂yw.
Elementy Pogody
To mierzalne cechy atmosfery w danym czasie i miejscu.
Temperatura Powietrza
Mierzona w stopniach Celsjusza (掳C) lub Fahrenheita (掳F).
Ci艣nienie Atmosferyczne
Si艂a nacisku powietrza na powierzchni臋 Ziemi.
Mierzone w hektopaskalach (hPa).
Wilgotno艣膰 Powietrza
Zawarto艣膰 pary wodnej w powietrzu.
Mo偶e by膰 wzgl臋dna lub bezwzgl臋dna.
Opady Atmosferyczne
Woda spadaj膮ca z chmur na Ziemi臋.
Mog膮 by膰 w postaci deszczu, 艣niegu, gradu.
Wiatr
Ruch powietrza z obszaru o wy偶szym ci艣nieniu do obszaru o ni偶szym ci艣nieniu.
Charakteryzuje si臋 kierunkiem i pr臋dko艣ci膮.
Zachmurzenie
Stopie艅 pokrycia nieba przez chmury.
Masy Powietrza
To du偶e obszary powietrza o podobnych w艂a艣ciwo艣ciach.
Np. powietrze arktyczne, powietrze polarne morskie, powietrze zwrotnikowe.
Ich przemieszczanie si臋 wp艂ywa na pogod臋.
Fronty Atmosferyczne
To strefy graniczne mi臋dzy r贸偶nymi masami powietrza.
Wyr贸偶niamy front ciep艂y, front ch艂odny i front okluzji.
Przej艣cie frontu cz臋sto wi膮偶e si臋 ze zmian膮 pogody.
Zjawiska Pogodowe
Warto zna膰 kilka charakterystycznych zjawisk.
Burze, tornada, huragany, mg艂y.
Pami臋tajcie o zasadach bezpiecze艅stwa!
Klimatogramy
Klimatogram to wykres przedstawiaj膮cy temperatur臋 i opady w danym miejscu w ci膮gu roku.
Pomaga w analizie klimatu danego obszaru.
Zwr贸膰cie uwag臋 na 艣rednie miesi臋czne temperatury i sumy opad贸w.
Podsumowanie
Atmosfera to bardzo wa偶na pow艂oka Ziemi. Pami臋tajcie o jej sk艂adzie, budowie, czynnikach klimatotw贸rczych i elementach pogody. Znajomo艣膰 mas powietrza, front贸w atmosferycznych i zjawisk pogodowych te偶 si臋 przyda. Klimatogramy pomog膮 Wam analizowa膰 klimat r贸偶nych region贸w. Powodzenia na sprawdzianie!
Dasz rad臋!
