Hej uczniowie! Przygotowujecie się do sprawdzianu z Oblicza Geografii 1 zakres rozszerzony? Świetnie! Ten przewodnik pomoże Wam usystematyzować wiedzę i poczuć się pewniej.
Obraz Ziemi: Co musisz wiedzieć?
Zacznijmy od podstaw. Rozważymy kluczowe zagadnienia związane z obrazem Ziemi.
Kształt i wymiary Ziemi
Geoida – to naukowy model kształtu Ziemi. Pamiętajcie, że Ziemia nie jest idealną kulą!
Elipsoida obrotowa – uproszczony model, bliższy kuli, używany w geodezji.
Promień równikowy (ok. 6378 km) jest większy niż promień biegunowy (ok. 6357 km).
Obwód Ziemi na równiku wynosi około 40 075 km.
Ruchy Ziemi
Ruch obrotowy Ziemi – wokół własnej osi. Trwa około 24 godzin. Powoduje występowanie dnia i nocy, a także siłę Coriolisa.
Siła Coriolisa odchyla ciała poruszające się na półkuli północnej w prawo, a na półkuli południowej w lewo. Ma wpływ na kierunek wiatrów i prądów morskich.
Ruch obiegowy Ziemi – wokół Słońca. Trwa około 365 dni i 6 godzin (dlatego co 4 lata mamy rok przestępny).
Ekliptyka to płaszczyzna, w której Ziemia krąży wokół Słońca.
Oś ziemska jest nachylona pod kątem ok. 23°27’ do płaszczyzny ekliptyki. To nachylenie jest przyczyną występowania pór roku.
Aphelium (odległość największa) i peryhelium (odległość najmniejsza) – punkty na orbicie Ziemi, w których jest ona odpowiednio najdalej i najbliżej Słońca.
Następstwa ruchów Ziemi
Dzień i noc są wynikiem ruchu obrotowego.
Pory roku są skutkiem ruchu obiegowego i nachylenia osi ziemskiej.
Równonoc wiosenna i jesienna – Słońce góruje w zenicie nad równikiem.
Przesilenie letnie – najdłuższy dzień w roku na danej półkuli.
Przesilenie zimowe – najkrótszy dzień w roku na danej półkuli.
Strefy oświetlenia Ziemi: strefa międzyzwrotnikowa, strefy umiarkowane, strefy podbiegunowe, strefy polarne.
Układ współrzędnych geograficznych
Szerokość geograficzna – kąt między równikiem a danym punktem na Ziemi. Mierzona w stopniach (od 0° do 90° N/S).
Długość geograficzna – kąt między południkiem zerowym (Greenwich) a danym punktem na Ziemi. Mierzona w stopniach (od 0° do 180° E/W).
Położenie geograficzne to określenie szerokości i długości geograficznej danego punktu.
Położenie matematyczno-geograficzne to opis położenia punktu z wykorzystaniem układu współrzędnych geograficznych.
Mapy i ich rodzaje
Mapa – uogólniony obraz powierzchni Ziemi, przedstawiony na płaszczyźnie, w pomniejszeniu (skali).
Skala mapy – stosunek odległości na mapie do odpowiadającej jej odległości w terenie.
Podziałki mapy: liczbowa (np. 1:100 000), mianowana (np. 1 cm – 1 km), liniowa (graficzna).
Generalizacja mapy – proces upraszczania i uogólniania treści mapy.
Rodzaje map: ogólnogeograficzne (topograficzne), tematyczne (np. klimatyczne, geologiczne).
Metody prezentacji na mapach: kartogram, kartodiagram, metoda sygnaturowa, metoda izolinii.
Systemy Informacji Geograficznej (GIS)
GIS – zintegrowany system komputerowy służący do gromadzenia, przetwarzania, analizowania i wizualizacji danych przestrzennych.
Dane przestrzenne – informacje o obiektach geograficznych, zawierające ich położenie i atrybuty.
Aplikacje GIS: nawigacja, planowanie przestrzenne, ochrona środowiska, zarządzanie kryzysowe.
Orientacja w terenie
Kierunki świata: północ (N), południe (S), wschód (E), zachód (W). Kierunki pośrednie: NE, SE, SW, NW.
Kompas i GPS – podstawowe narzędzia do orientacji w terenie.
Azymut – kąt zawarty między kierunkiem północy a kierunkiem na dany obiekt, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Plan sytuacyjny – uproszczony rysunek terenu, przedstawiający jego najważniejsze elementy.
Jak efektywnie się uczyć?
Powtarzaj regularnie – nie zostawiaj wszystkiego na ostatnią chwilę!
Rób notatki – streszczaj najważniejsze informacje własnymi słowami.
Rozwiązuj zadania – ćwicz obliczenia związane ze skalą mapy, współrzędnymi geograficznymi, czasem słonecznym.
Korzystaj z map – analizuj mapy polityczne, fizyczne, tematyczne.
Wykorzystaj materiały dodatkowe – podręczniki, atlasy, strony internetowe, filmy edukacyjne.
Pracuj w grupie – dyskutuj z innymi uczniami, wyjaśniajcie sobie nawzajem trudne zagadnienia.
Podsumowanie
Pamiętaj! Obraz Ziemi to fascynujący temat! Opanowanie podstawowych pojęć i zasad pozwoli Ci zrozumieć, jak funkcjonuje nasza planeta.
Kluczowe zagadnienia to: kształt i ruchy Ziemi, następstwa tych ruchów, układ współrzędnych geograficznych, mapy i ich rodzaje, GIS, orientacja w terenie.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Was!
![[Zestaw] Oblicza geografii 1 Podręcznik Zakres podstawowy + Oblicza Oblicza Geografii 1 Zakres Rozszerzony Sprawdziany Obraz Ziemi Pdf](https://margaretweigel.com/storage/img/zestaw-oblicza-geografii-1-podrecznik-zakres-podstawowy-oblicza-6841f0fd73eec.jpg)
