Hej! Dzisiaj zajmiemy się obliczaniem masy cząsteczkowej i masy jednej cząsteczki sacharozy. Brzmi skomplikowanie? Spokojnie, rozłożymy to na proste kroki.
Co to jest masa cząsteczkowa?
Masa cząsteczkowa to suma mas atomowych wszystkich atomów wchodzących w skład danej cząsteczki. Wyraża się ją w jednostkach masy atomowej (u) lub w gramach na mol (g/mol).
Pomyśl o niej jak o wadze wszystkich klocków, z których zbudowana jest dana cząsteczka.
Jednostka masy atomowej (u)
Jednostka masy atomowej (u), inaczej dalton (Da), to jednostka używana do wyrażania mas atomów i cząsteczek. Jest ona zdefiniowana jako 1/12 masy atomu węgla 12C.
To jakby umowna waga "bazowego" klocka, względem którego porównujemy inne klocki.
Mol
Mol to jednostka ilości materii. Jeden mol zawiera 6.022 x 1023 cząsteczek, atomów, jonów itp. Ta liczba to liczba Avogadro (NA).
Wyobraź sobie, że masz pudełko, w którym zawsze mieści się dokładnie 6.022 x 1023 elementów. Niezależnie od tego, czy są to klocki LEGO, cukierki czy piłki. To pudełko to właśnie mol!
Czym jest sacharoza?
Sacharoza, czyli popularny cukier, który używamy na co dzień do słodzenia herbaty czy ciast. Jej wzór chemiczny to C12H22O11.
Składa się z 12 atomów węgla (C), 22 atomów wodoru (H) i 11 atomów tlenu (O).
Obliczanie masy cząsteczkowej sacharozy
Aby obliczyć masę cząsteczkową sacharozy, potrzebujemy znać masy atomowe pierwiastków wchodzących w jej skład. Możemy je znaleźć w układzie okresowym pierwiastków.
* Masa atomowa węgla (C): około 12 u * Masa atomowa wodoru (H): około 1 u * Masa atomowa tlenu (O): około 16 uTeraz możemy obliczyć masę cząsteczkową sacharozy (C12H22O11):
Masa cząsteczkowa = (12 x masa atomowa C) + (22 x masa atomowa H) + (11 x masa atomowa O)
Masa cząsteczkowa = (12 x 12 u) + (22 x 1 u) + (11 x 16 u)
Masa cząsteczkowa = 144 u + 22 u + 176 u
Masa cząsteczkowa sacharozy = 342 u
Czyli, jedna cząsteczka sacharozy "waży" 342 jednostki masy atomowej.
Wyrażanie masy cząsteczkowej w g/mol
Masa cząsteczkowa wyrażona w gramach na mol (g/mol) jest równa masie cząsteczkowej wyrażonej w jednostkach masy atomowej (u). To bardzo przydatne, bo możemy łatwo przeliczać mole na gramy i odwrotnie.
Zatem, masa cząsteczkowa sacharozy wynosi również 342 g/mol. Oznacza to, że jeden mol sacharozy waży 342 gramy.
Obliczanie masy jednej cząsteczki sacharozy
Teraz obliczymy masę jednej *konkretnej* cząsteczki sacharozy, ale w gramach. Do tego potrzebujemy liczby Avogadro.
Wiemy, że 1 mol sacharozy waży 342 g i zawiera 6.022 x 1023 cząsteczek.
Aby obliczyć masę jednej cząsteczki, musimy podzielić masę jednego mola przez liczbę Avogadro:
Masa jednej cząsteczki = Masa 1 mola / Liczba Avogadro
Masa jednej cząsteczki = 342 g / 6.022 x 1023
Masa jednej cząsteczki sacharozy = około 5.68 x 10-22 g
To bardzo mała liczba! Nic dziwnego, przecież cząsteczki są mikroskopijne.
Podsumowanie
Obliczyliśmy masę cząsteczkową sacharozy (342 u lub 342 g/mol) i masę jednej cząsteczki sacharozy (około 5.68 x 10-22 g).
Pamiętaj:
* Masa cząsteczkowa: suma mas atomowych w cząsteczce (u lub g/mol). * Liczba Avogadro: liczba cząsteczek w jednym molu (6.022 x 1023). * Mol: jednostka ilości materii.Mam nadzieję, że teraz rozumiesz, jak obliczyć masę cząsteczkową i masę jednej cząsteczki. Powodzenia w dalszej nauce chemii!

