Cześć! Dzisiaj przyjrzymy się obchodom Bożego Narodzenia w Rosji. To fascynujące, jak tradycje religijne i kulturowe splatają się ze sobą, tworząc unikalne święto. Przygotuj się na podróż przez rosyjskie zwyczaje bożonarodzeniowe!
Kiedy obchodzi się Boże Narodzenie w Rosji?
Pierwsza ważna sprawa: data! W Rosji Boże Narodzenie obchodzi się 7 stycznia. Dlaczego tak późno? Sprawa jest związana z kalendarzem. Rosyjski Kościół Prawosławny używa kalendarza juliańskiego, który jest o 13 dni opóźniony względem kalendarza gregoriańskiego, używanego w większości krajów zachodnich. To dlatego my świętujemy 25 grudnia, a oni 7 stycznia.
Pomyśl o tym jak o dwóch różnych systemach mierzenia czasu. Jeden jest starszy (juliański), a drugi nowszy (gregoriański). Oba są poprawne, ale wskazują nieco inne daty. Dlatego, jeśli masz rosyjskich przyjaciół, pamiętaj o ich świętach w styczniu!
Okres Adwentu i Post Filippowy
Podobnie jak w tradycji katolickiej, przed Bożym Narodzeniem w Rosji obchodzi się okres przygotowań. Nazywa się on Postem Filippowym (Филипповский пост). Trwa 40 dni, zaczynając się 28 listopada. W tym czasie wierni powstrzymują się od spożywania mięsa, nabiału i jaj.
Post to czas zadumy, modlitwy i duchowego przygotowania. To okazja do refleksji nad sobą i swoim życiem. To czas, kiedy ludzie starają się być lepsi dla siebie i dla innych. Post Filippowy ma na celu oczyścić ciało i duszę przed radosnym świętem Narodzenia Chrystusa.
Pomyśl o tym jak o wiosennych porządkach, tylko że dla ducha. Odrzucasz złe nawyki i myśli, aby zrobić miejsce na pozytywne zmiany. To duchowe oczyszczenie przygotowuje cię do głębszego przeżycia świąt.
Wigilia - Soczelnik (Сочельник)
Wieczór przed Bożym Narodzeniem to Soczelnik. Nazwa pochodzi od słowa "socziwo" – potrawy z gotowanej pszenicy, maku, miodu i orzechów. Socziwo tradycyjnie spożywa się po pojawieniu się pierwszej gwiazdy na niebie, która symbolizuje Gwiazdę Betlejemską.
W Soczelnik rodziny zbierają się na uroczystej kolacji. Podobnie jak u nas, stół wigilijny jest wyjątkowy. Tradycyjnie powinno się znaleźć na nim 12 postnych potraw, symbolizujących 12 apostołów. Popularne dania to kutia (czyli socziwo), barszcz czerwony, pierogi z kapustą i grzybami, ryby (śledź, karp), kompot z suszu i kisiel owsiany.
Wyobraź sobie zapach świeżo pieczonego chleba i grzybów unoszący się w powietrzu. Rodzina zgromadzona wokół stołu, dzieląca się opłatkiem (czasami chlebem), składa sobie życzenia i śpiewa kolędy. To magiczny wieczór pełen ciepła i bliskości.
Boże Narodzenie - Rożdiestwo (Рождество)
7 stycznia obchodzi się Rożdiestwo, czyli Boże Narodzenie. Wierni uczestniczą w uroczystych mszach w cerkwiach. Nabożeństwa są długie i pełne pięknych śpiewów chóralnych oraz modlitw. Atmosfera jest bardzo uroczysta i duchowa.
Po nabożeństwie rodziny spotykają się na świątecznym obiedzie. Tym razem na stole królują już potrawy mięsne, które były zakazane podczas postu. Pieczona gęś lub prosiak to popularne dania. Prezenty zazwyczaj wręcza się dopiero po Nowym Roku, który w Rosji jest bardziej świeckim świętem.
Wyobraź sobie rozświetloną cerkiew, wypełnioną zapachem kadzidła i dźwiękiem dzwonów. Ludzie w odświętnych ubraniach, modlący się razem. A potem, ciepły dom, pełen śmiechu i radości, przy wspólnym stole. To obraz rosyjskiego Bożego Narodzenia.
Dziadek Mróz i Śnieżynka
W rosyjskiej tradycji Nowy Rok jest bardziej związany z wręczaniem prezentów. Główną postacią jest Dziadek Mróz (Дед Мороз), odpowiednik Świętego Mikołaja. Dziadek Mróz przybywa w towarzystwie swojej wnuczki, Śnieżynki (Снегурочка). Razem rozdają prezenty dzieciom.
Dziadek Mróz ma długą, białą brodę, ubrany jest w długi, ciepły kożuch i nosi magiczną laskę. Śnieżynka jest młoda i piękna, ubrana w biały lub srebrny strój. Razem tworzą sympatyczny duet, który przynosi radość dzieciom w Nowy Rok.
Pomyśl o tym jak o dwóch wersjach Świętego Mikołaja. Jeden jest bardziej religijny i związany z Bożym Narodzeniem (Święty Mikołaj), a drugi bardziej świecki i związany z Nowym Rokiem (Dziadek Mróz). W Rosji obie postacie są popularne, ale Dziadek Mróz odgrywa większą rolę w rozdawaniu prezentów.
Kolędowanie
Podobnie jak w Polsce, w Rosji popularne jest kolędowanie (колядование). Grupy ludzi, często dzieci i młodzieży, chodzą od domu do domu, śpiewając kolędy i składając życzenia. W zamian otrzymują drobne upominki, takie jak słodycze lub pieniądze.
Kolędnicy przebierają się za różne postacie, np. za zwierzęta lub anioły. Śpiewają tradycyjne pieśni, które opowiadają o narodzinach Chrystusa. Kolędowanie to okazja do zabawy i wspólnego świętowania.
Wyobraź sobie grupę dzieci w kolorowych przebraniach, śpiewających głośno kolędy pod twoim oknem. To radosny widok, który wprowadza w świąteczny nastrój. Kolędowanie to piękna tradycja, która łączy ludzi i przypomina o radości płynącej z Bożego Narodzenia.
Święta w Czasie Pandemii
Oczywiście, jak wszędzie, obchody świąt w Rosji w ostatnich latach zostały dotknięte pandemią. Ograniczenia w uczestnictwie w nabożeństwach, konieczność noszenia maseczek i utrzymywania dystansu społecznego wpłynęły na sposób świętowania. Jednak tradycje pozostały żywe, a ludzie starali się obchodzić święta w gronie najbliższej rodziny.
Technologia również odegrała ważną rolę. Nabożeństwa były transmitowane online, umożliwiając wiernym uczestniczenie w nich wirtualnie. Wideokonferencje pozwoliły na kontakt z rodziną i przyjaciółmi, nawet jeśli nie można było spotkać się osobiście. Mimo trudności, ludzie starali się zachować ducha świąt i pielęgnować tradycje.
Podsumowanie
Jak widzisz, Boże Narodzenie w Rosji to wyjątkowe święto, pełne tradycji i duchowości. Data obchodów, post Filippowy, wigilijny Soczelnik, uroczyste nabożeństwa, Dziadek Mróz i Śnieżynka oraz kolędowanie – wszystko to tworzy niepowtarzalny klimat. Mimo różnic kulturowych, przesłanie miłości, pokoju i nadziei pozostaje uniwersalne.
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć, jak obchodzi się Boże Narodzenie w Rosji. To wspaniała okazja, aby poszerzyć swoją wiedzę o świecie i poznać inne kultury. Teraz, kiedy wiesz więcej, możesz podzielić się tą wiedzą z innymi i razem cieszyć się magią świąt!
