Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z fizyki z "Spotkania z Fizyką" dla klasy 7? Super! Zrobimy to razem, krok po kroku.
Dział 1: Właściwości Materii
Substancje i ciała.
Substancja to materiał, z którego coś jest zrobione.
Na przykład, woda to substancja.
Ciało to przedmiot zbudowany z substancji.
Butelka wody to ciało.
Ciało ma określony kształt i objętość.
Stany skupienia.
Materia może występować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym.
Lód to woda w stanie stałym.
Woda to woda w stanie ciekłym.
Para wodna to woda w stanie gazowym.
W każdym stanie, cząsteczki zachowują się inaczej.
W ciele stałym są blisko siebie i uporządkowane.
W cieczy poruszają się swobodniej.
W gazie poruszają się bardzo szybko i chaotycznie.
Mieszaniny.
Mieszanina to połączenie dwóch lub więcej substancji.
Mieszaniny mogą być jednorodne lub niejednorodne.
Mieszanina jednorodna wygląda na jednolitą (np. sól rozpuszczona w wodzie).
Mieszanina niejednorodna ma widoczne składniki (np. piasek z wodą).
Możemy rozdzielać mieszaniny różnymi metodami.
Na przykład, przez sączenie (odzielenie ciał stałych od cieczy).
Albo przez odparowanie (odzielenie soli od wody).
Dział 2: Ruch i Siły
Ruch prostoliniowy.
Ruch to zmiana położenia ciała w czasie.
Ruch prostoliniowy to ruch po linii prostej.
Prędkość to droga pokonana w jednostce czasu.
Prędkość mierzymy w metrach na sekundę (m/s) lub kilometrach na godzinę (km/h).
Wzór na prędkość: v = s/t (prędkość = droga / czas).
Siła.
Siła to oddziaływanie między ciałami.
Siła może powodować zmianę prędkości lub kształtu ciała.
Siłę mierzymy w niutonach (N).
Siła ciężkości (ciężar) to siła, z jaką Ziemia przyciąga ciała.
Tarcie to siła, która przeciwdziała ruchowi.
Tarcie zależy od rodzaju powierzchni.
Oddziaływania.
Oddziaływania mogą być bezpośrednie (kontaktowe) lub na odległość.
Uderzenie piłki to oddziaływanie bezpośrednie.
Przyciąganie przez magnes to oddziaływanie na odległość.
Prawo powszechnego ciążenia mówi, że każde dwa ciała przyciągają się wzajemnie.
Dział 3: Energia
Rodzaje energii.
Energia to zdolność do wykonywania pracy.
Istnieje wiele rodzajów energii, np.:
Energia kinetyczna (energia ruchu).
Energia potencjalna (energia związana z położeniem).
Energia cieplna (energia związana z temperaturą).
Energia elektryczna (energia związana z przepływem prądu).
Energia świetlna (energia światła).
Przemiany energii.
Energia może się przekształcać z jednej formy w inną.
Na przykład, w elektrowni węglowej energia chemiczna węgla zamieniana jest na energię cieplną, a następnie na energię elektryczną.
Podczas spalania paliwa następuje przemiana energii chemicznej w energię cieplną.
Praca i moc.
Praca to przekazywanie energii, gdy siła przesuwa ciało.
Pracę mierzymy w dżulach (J).
Moc to szybkość wykonywania pracy.
Moc mierzymy w watach (W).
Wzór na moc: P = W/t (moc = praca / czas).
Dział 4: Termodynamika
Temperatura.
Temperatura to miara średniej energii kinetycznej cząsteczek.
Temperaturę mierzymy w stopniach Celsjusza (°C).
Możemy używać termometru, aby zmierzyć temperaturę.
Ciepło.
Ciepło to energia przekazywana między ciałami o różnych temperaturach.
Ciepło zawsze przepływa od ciała cieplejszego do ciała chłodniejszego.
Przewodnictwo cieplne to przekazywanie ciepła w ciałach stałych.
Konwekcja to przekazywanie ciepła w cieczach i gazach.
Promieniowanie to przekazywanie ciepła przez fale elektromagnetyczne (np. od Słońca).
Zmiany stanu skupienia.
Topnienie to zmiana ze stanu stałego w ciekły.
Krzepnięcie to zmiana ze stanu ciekłego w stały.
Parowanie to zmiana ze stanu ciekłego w gazowy.
Skraplanie to zmiana ze stanu gazowego w ciekły.
Sublimacja to zmiana ze stanu stałego w gazowy.
Resublimacja to zmiana ze stanu gazowego w stały.
Podsumowanie
Pamiętaj!
- Zdefiniuj kluczowe pojęcia: substancja, ciało, mieszanina, ruch, siła, energia, temperatura, ciepło.
- Rozróżniaj stany skupienia i przemiany między nimi.
- Zastosuj wzory na prędkość i moc.
- Opisz rodzaje energii i sposoby jej przekształcania.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
