Witajcie, ósmoklasiści! Gotowi na powtórkę z historii? Dziś zajmiemy się materiałem z "Wczoraj i Dziś" dla klasy 8. Spokojnie, damy radę!
I Wojna Światowa
Przyczyny I Wojny Światowej były złożone. Pamiętajcie o:
- Rywalizacji mocarstw: Niemcy chciały dogonić Wielką Brytanię i Francję.
- Systemie sojuszy: Trójprzymierze (Niemcy, Austro-Węgry, Włochy) kontra Trójporozumienie (Francja, Wielka Brytania, Rosja).
- Nacjonalizmie: Silne dążenia narodowe, szczególnie na Bałkanach.
- Zamachu w Sarajewie: Gawriło Princip zabił arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.
Przebieg I Wojny Światowej:
Rok 1914
Niemcy atakują Francję przez Belgię. Plan Schlieffena nie wypalił. Wojna na froncie zachodnim staje się wojną pozycyjną.
Rok 1915-1917
Działania na froncie wschodnim: walki między Rosją a Niemcami i Austro-Węgrami. Włochy przechodzą na stronę Ententy.
Rok 1917
Stany Zjednoczone przystępują do wojny po stronie Ententy. Rewolucja w Rosji i wycofanie się jej z wojny.
Rok 1918
Ofensywa niemiecka na froncie zachodnim. Ostatecznie, państwa centralne przegrywają wojnę. 11 listopada 1918 roku – koniec I Wojny Światowej. Podpisanie rozejmu w Compiègne.
Skutki I Wojny Światowej:
- Ogromne straty ludzkie.
- Zmiany na mapie Europy: powstanie nowych państw (np. Polska).
- Koniec monarchii w Niemczech, Austro-Węgrzech i Rosji.
- Powstanie Ligi Narodów – organizacji mającej zapobiegać przyszłym wojnom.
Okres Międzywojenny
Traktat Wersalski (1919) – narzucony Niemcom. Utrata terytoriów, demilitaryzacja, reparacje wojenne.
Nowe państwa w Europie: Polska, Czechosłowacja, Jugosławia, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia.
Kryzys gospodarczy (1929-1933) – Wielki Kryzys. Bezrobocie, inflacja, problemy społeczne.
Powstanie systemów totalitarnych:
- Faszyzm we Włoszech (Benito Mussolini).
- Nazizm w Niemczech (Adolf Hitler).
- Komunizm w Związku Radzieckim (Włodzimierz Lenin, a potem Józef Stalin).
Cechy systemów totalitarnych:
- Kult jednostki (wodza).
- Indoktrynacja.
- Cenzura.
- Terror.
- Partia rządząca kontroluje wszystkie aspekty życia.
II Wojna Światowa
Przyczyny II Wojny Światowej:
- Polityka ekspansji Niemiec i Japonii.
- Nieskuteczność Ligi Narodów.
- Agresja Adolfa Hitlera i łamanie postanowień Traktatu Wersalskiego.
- Polityka ustępstw (appeasement) wobec Hitlera ze strony Wielkiej Brytanii i Francji.
Przebieg II Wojny Światowej:
1 września 1939
Niemiecki atak na Polskę – początek II Wojny Światowej.
1939-1940
Agresja ZSRR na Finlandię (Wojna Zimowa). Podbój Danii i Norwegii przez Niemcy. Atak na Francję (Blitzkrieg).
1941
Niemcy atakują ZSRR (Operacja Barbarossa). Atak Japonii na Pearl Harbor – przystąpienie USA do wojny.
1942-1943
Bitwa pod Stalingradem – przełom na froncie wschodnim. Bitwa pod El Alamein – przełom w Afryce Północnej.
1944
Lądowanie aliantów w Normandii (D-Day). Powstanie Warszawskie.
1945
Ofensywa wojsk radzieckich i alianckich. 8 maja 1945 – kapitulacja Niemiec. 6 i 9 sierpnia 1945 – zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. 2 września 1945 – kapitulacja Japonii – koniec II Wojny Światowej.
Skutki II Wojny Światowej:
- Ogromne straty ludzkie.
- Zniszczenia materialne.
- Podział świata na dwa bloki: wschodni (komunistyczny) i zachodni (demokratyczny).
- Powstanie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).
- Holokaust – zagłada Żydów.
- Zmiany granic państw.
Polska pod okupacją
Okupacja niemiecka i sowiecka: Podział terytorium Polski.
Polski Ruch Oporu: Armia Krajowa (AK), Szare Szeregi.
Powstanie Warszawskie (1 sierpnia – 2 października 1944): Heroiczna walka, ogromne zniszczenia Warszawy.
Podsumowanie
Pamiętaj! I Wojna Światowa to konflikt globalny z ogromnymi konsekwencjami. Okres międzywojenny to czas kryzysów i narodzin totalitaryzmów. II Wojna Światowa to najstraszniejszy konflikt w historii ludzkości. Zwróć uwagę na daty, przyczyny i skutki tych wydarzeń. Powodzenia na egzaminie!
