Hej Studencie! Przygotowujesz się do egzaminu z prawa rodzinnego? Świetnie! Omówimy dziś nierówne udziały w majątku wspólnym. To ważny temat, więc skup się! Postaram się wszystko wyjaśnić krok po kroku.
Czym jest Majątek Wspólny?
Najpierw krótka powtórka. Majątek wspólny powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia małżeństwa. Obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
Pamiętaj! Jest jeszcze majątek osobisty każdego z małżonków. To, co mieli przed ślubem, darowizny (chyba że darczyńca postanowił inaczej) i inne specyficzne sytuacje. Ale my skupiamy się na majątku wspólnym.
Zasada Równych Udziałów
Generalna zasada jest prosta: udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Czyli po 50% dla każdego. To reguła. Ale... od każdej reguły są wyjątki! I tu wchodzimy w temat nierównych udziałów.
Kiedy Można Ustalić Nierówne Udziały?
Ustalenie nierównych udziałów jest możliwe tylko w jednym przypadku: przy podziale majątku wspólnego po ustaniu wspólności. Najczęściej po rozwodzie.
Art. 43 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego to kluczowy przepis. Mówi on, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.
Ważne Powody – Co To Znaczy?
To najważniejsze pytanie! Co to są te "ważne powody"? Ustawodawca ich nie definiuje. To ocenia sąd, biorąc pod uwagę konkretną sytuację.
Chodzi o takie sytuacje, w których jeden z małżonków w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego. Lub też roztrwonił majątek wspólny.
Przykłady "ważnych powodów":
- Alkoholizm lub narkomania jednego z małżonków prowadzące do utraty pracy i braku dbałości o rodzinę.
- Uporczywe uchylanie się od pracy zarobkowej, mimo posiadania możliwości.
- Trwonienie majątku wspólnego na hazard lub inne nałogi.
- Długotrwała separacja faktyczna, podczas której jeden z małżonków sam dbał o utrzymanie rodziny i gromadził majątek.
- Przemoc domowa.
Pamiętaj! Samo niskie zarobki, choroba, czy nawet brak wykształcenia, to zazwyczaj za mało. Musi wystąpić element zawinienia i rażącego zaniedbania.
Stopień Przyczynienia Się do Powstania Majątku
Sąd bierze pod uwagę stopień przyczynienia się każdego z małżonków. Ocenia się to zarówno wkład finansowy, jak i osobisty.
Wkład finansowy to oczywiste – zarobki, dochody z majątku osobistego, itp. Ale wkład osobisty to też ważne! To np.:
- Osobiste starania o wychowanie dzieci.
- Prowadzenie domu.
- Opieka nad chorym członkiem rodziny.
Nawet jeśli jeden z małżonków zarabiał więcej, ale drugi poświęcał się wychowaniu dzieci i prowadzeniu domu, sąd może uznać, że ich wkład był zbliżony.
Ciężar Dowodu
Ciężar dowodu spoczywa na tym małżonku, który żąda ustalenia nierównych udziałów. Musi on udowodnić istnienie "ważnych powodów" i wykazać, że jego wkład w powstanie majątku wspólnego był znacząco większy.
Jak To Wygląda w Praktyce?
Powiedzmy, że Jan i Maria się rozwodzą. Jan przez wiele lat pił, trwonił pieniądze na hazard i nie dbał o rodzinę. Maria samotnie wychowywała dzieci i pracowała na utrzymanie rodziny. W takiej sytuacji Maria może żądać ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Sąd może przyznać jej np. 70% majątku, a Janowi 30%.
Czy Można Zrzec Się Prawa do Żądania Ustalenia Nierównych Udziałów?
Nie. Prawo do żądania ustalenia nierównych udziałów powstaje dopiero w momencie podziału majątku wspólnego. Nie można się go zrzec wcześniej.
Podsumowanie Kluczowych Punktów
- Zasada równych udziałów w majątku wspólnym (50/50).
- Możliwość ustalenia nierównych udziałów tylko przy podziale majątku po ustaniu wspólności.
- Kluczowe przesłanki: "ważne powody" i różny stopień przyczynienia się do powstania majątku.
- "Ważne powody" to rażące i zawinione niedbalstwo w przyczynianiu się do powstania majątku lub jego trwonienie.
- Sąd ocenia zarówno wkład finansowy, jak i osobisty małżonków.
- Ciężar dowodu spoczywa na osobie żądającej ustalenia nierównych udziałów.
Pamiętaj! Każda sprawa jest indywidualna i zależy od konkretnych okoliczności. To, co tu omówiliśmy, to ogólne zasady.
Dasz radę! Powodzenia na egzaminie!
