Witajcie! Przygotowujemy się do sprawdzianu z "Narodzin Nowożytnego Świata" dla klasy 6. Nie martwcie się, damy radę! Skupimy się na najważniejszych zagadnieniach.
I. Wielkie Odkrycia Geograficzne
Czas na podróż! XV i XVI wiek to okres wielkich odkryć. Europa poszerza swoje horyzonty.
A. Przyczyny Odkryć
Dlaczego ludzie zaczęli pływać w nieznane?
Szukali nowych szlaków handlowych do Indii i Chin. Chcieli przypraw, złota i bogactw.
Rozwój nauki i techniki też pomógł. Lepsze mapy, kompas, astrolabium – to wszystko ułatwiło nawigację.
Chęć szerzenia chrześcijaństwa była również ważna.
B. Ważne Postacie i Podróże
Kto odkrywał świat?
Krzysztof Kolumb w 1492 roku dotarł do Ameryki. Myślał, że dopłynął do Indii.
Vasco da Gama opłynął Afrykę i dotarł do Indii w 1498 roku. Nowy szlak handlowy otwarty!
Ferdynand Magellan dokonał pierwszej podróży dookoła świata. Udowodnił, że Ziemia jest okrągła.
C. Skutki Odkryć
Co się zmieniło po odkryciach?
Powstanie nowych kolonii. Europejczycy zajmowali ziemie w Ameryce, Azji i Afryce.
Handel niewolnikami. Straszna strona historii.
Wymiana towarów i kultur. Nowe produkty w Europie, np. ziemniaki, pomidory, kukurydza.
II. Renesans
Odrodzenie kultury! Po średniowieczu nastąpił renesans. Powrót do antyku.
A. Cechy Renesansu
Co charakteryzowało renesans?
Humanizm. Człowiek w centrum zainteresowania. Rozwój nauki i sztuki.
Zainteresowanie kulturą starożytnej Grecji i Rzymu.
Optymizm i wiara w możliwości człowieka.
B. Ważni Artyści i Naukowcy
Kto tworzył w renesansie?
Leonardo da Vinci. Malarz, rzeźbiarz, naukowiec. Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza to jego arcydzieła.
Michał Anioł. Rzeźbiarz i malarz. Dawid i freski w Kaplicy Sykstyńskiej.
Mikołaj Kopernik. Astronom. Udowodnił, że Ziemia krąży wokół Słońca (teoria heliocentryczna).
C. Rozwój Nauki
Co nowego odkryto?
Wiele odkryć w astronomii, medycynie i matematyce.
Wynalezienie druku przez Jana Gutenberga. Książki stały się bardziej dostępne.
III. Reformacja
Podział w Kościele! Reformacja to ruch religijny w XVI wieku.
A. Przyczyny Reformacji
Dlaczego doszło do reformacji?
Krytyka Kościoła Katolickiego. Sprzedaż odpustów, bogactwo duchowieństwa.
Dążenie do uproszczenia religii. Chęć czytania Biblii w językach narodowych.
B. Marcin Luter i Jego Nauki
Kto rozpoczął reformację?
Marcin Luter. Niemiecki mnich i teolog. Wystąpił przeciwko Kościołowi.
95 tez Lutra. Krytyka odpustów.
Luteranizm. Nowy odłam chrześcijaństwa.
C. Inne Wyznania
Jakie inne wyznania powstały?
Kalwinizm. Nauka Jana Kalwina. Popularny w Szwajcarii, Francji i Niderlandach.
Anglikanizm. Powstał w Anglii za panowania Henryka VIII.
D. Skutki Reformacji
Co się zmieniło po reformacji?
Podział Europy na kraje katolickie i protestanckie.
Wojny religijne.
Wzmocnienie władzy świeckiej nad Kościołem w niektórych krajach.
IV. Polska w XVI Wieku
Co działo się w Polsce?
A. Złoty Wiek
Rządy Jagiellonów. Rozwój kultury i gospodarki.
Renesans w Polsce. Wspaniała architektura, literatura i sztuka.
Jan Kochanowski. Najwybitniejszy polski poeta.
B. Reformacja w Polsce
Różne wyznania w Polsce.
Tolerancja religijna. Akt konfederacji warszawskiej.
C. Demokracja Szlachecka
Szlachta miała coraz większy wpływ na państwo.
Wolna elekcja. Wybór króla przez szlachtę.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia. Pamiętajcie o kilku kluczowych sprawach:
- Wielkie Odkrycia Geograficzne: Kolumb, da Gama, Magellan, nowe szlaki handlowe, kolonie.
- Renesans: da Vinci, Michał Anioł, Kopernik, humanizm, rozwój nauki.
- Reformacja: Luter, Kalwin, podział Kościoła, wojny religijne.
- Polska w XVI wieku: Złoty wiek, Kochanowski, tolerancja religijna, demokracja szlachecka.
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteście świetni i na pewno dacie radę!
